Η μέση και η τρίτη ηλικία έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από άσκηση

Σύμφωνα με την Alzheimer’sDisease International, το 2020 περισσότεροι από 55 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζούσαν με άνοια, και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στα 78 εκατομμύρια το 2030. Παρότι παράγοντες όπως η ηλικία και η γενετική δεν μπορούν να τροποποιηθούν, έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένες υγιεινές συνήθειες, όπως η σωστή διατροφή, ο επαρκής ύπνος, η διαχείριση του στρες και η συστηματική άσκηση, συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης άνοιας.

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο JAMA Network Open προσφέρει νέα δεδομένα σχετικά με τον ρόλο της σωματικής δραστηριότητας. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που είναι σωματικά ενεργά κατά τη μέση και όψιμη ενήλικη ζωή παρουσιάζουν αισθητά μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης οποιασδήποτε μορφής άνοιας, συμπεριλαμβανομένης και της Νόσου Αλτσχάιμερ.

Μελέτη βασισμένη στη διαχρονική παρακολούθηση του FraminghamHeart Study

Η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα από το FraminghamHeartStudy, το οποίο ξεκίνησε το 1948 και θεωρείται από τα σημαντικότερα προγράμματα μακροχρόνιας παρακολούθησης υγείας. Για την παρούσα ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία περίπου 4.300 συμμετεχόντων από τη δεύτερη γενιά του προγράμματος (OffspringStudy). Οι συμμετέχοντες εξετάζονταν ανά 4 έως 8 χρόνια και χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες, ανάλογα με το στάδιο ζωής:

•26–44 ετών (πρώιμη ενήλικη ζωή)

•45–64 ετών (μέση ενήλικη ζωή)

•65–88 ετών (όψιμη ενήλικη ζωή).

Ο επικεφαλής ερευνητής Phillip H. Hwang εξήγησε ότι η ομάδα του υιοθέτησε μια προσέγγιση δια βίου πορείας, επιδιώκοντας να εντοπίσει σε ποια φάση της ζωής η άσκηση έχει τον μεγαλύτερο προστατευτικό αντίκτυπο στον κίνδυνο άνοιας.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η σωματική δραστηριότητα στη μέση και όψιμη ηλικία συνδέεται με ίδιου βαθμού μείωση στον κίνδυνο τόσο της γενικής άνοιας όσο και ειδικά της Νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτό υποδηλώνει ότι η άσκηση μπορεί να επηρεάζει πολλαπλές νευροεκφυλιστικές διεργασίες ή κοινές βιολογικές οδούς που οδηγούν σε διαφορετικούς τύπους άνοιας.

Ένα σημαντικό συμπέρασμα είναι ότι δεν είναι αργά για να επωφεληθεί κανείς από την άσκηση, ακόμη και σε προχωρημένη ηλικία. Αν και θεωρούσαμε ότι η άσκηση σε νεότερα χρόνια προσφέρει περισσότερα οφέλη, τα δεδομένα δείχνουν πως η φυσική δραστηριότητα στα 60, 70 ή και 80 μπορεί να έχει την ίδια προστατευτική δύναμη με τη δραστηριότητα στα 40 ή 50.

Τι συμβαίνει με την πρώιμη ενήλικη ζωή;

Αντίθετα, η φυσική δραστηριότητα στην ηλικία 26–44 δεν συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο άνοιας αργότερα στη ζωή. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι αυτό ίσως οφείλεται στον μικρό αριθμό περιστατικών άνοιας που εμφανίστηκαν σε αυτή την κατηγορία ή στο ότι η άσκηση σε νεαρή ηλικία δεν επηρεάζει άμεσα τον κίνδυνο. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η άσκηση στους νέους δεν έχει αξία.

Ο νευρολόγος Clifford Segil, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, τονίζει ότι η άσκηση στη νεότητα είναι κρίσιμη για την αποφυγή καρδιακών επεισοδίων, εγκεφαλικών, μεταβολικών νοσημάτων και άλλων καταστάσεων που μπορούν να εμποδίσουν κάποιον να φτάσει καν στο στάδιο ζωής όπου εμφανίζεται η άνοια. «Όσοι ξεκινούν υγιείς συνήθειες νωρίς στη ζωή είναι αυτοί που έχουν την ευκαιρία να γεράσουν αρκετά ώστε να κινδυνεύσουν από άνοια», σημειώνει.

Ο Segil επισημαίνει ότι, καθώς τα διαθέσιμα φάρμακα για την άνοια έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα, κάθε τρόπος πρόληψης -όπως η άσκηση-είναι πολύτιμος. Παρομοίως, ο νευροψυχολόγος Raphael Wald τονίζει ότι πολλά άτομα ζουν εξαιρετικά καθιστικά και χρειάζεται να αυξήσουν τη δραστηριότητα τους, ιδίως καθώς πλησιάζουν μεγαλύτερες ηλικίες όπου ο κίνδυνος Αλτσχάιμερ γίνεται εντονότερος.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Επιπλέον, παράγοντες όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης -που συχνά συνδέονται με καθιστική ζωή, αποτελούν κύριους κινδύνους για άνοια, γεγονός που καθιστά την άσκηση σημαντική σε κάθε ηλικία.