Τα ποσοστά ατόμων με διαβήτη τύπου 2 αυξάνονται συνεχώς- Ο ρόλος της διατροφής

Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ, το 2021 περίπου το 11,6% του πληθυσμού των ΗΠΑ, δηλαδή 38,4 εκατομμύρια άνθρωποι, είχε διαβήτη. Το 2024, οι έρευνες έδειξαν ότι τα ποσοστά διαβήτη αυξήθηκαν κατά 18,6% μέσα σε μία δεκαετία, γεγονός που καταδεικνύει ότι η ασθένεια αποτελεί ολοένα και μεγαλύτερο πρόβλημα όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και στην Ευρώπη. Πολλές πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι οι διατροφικές συνήθειες παίζουν κρίσιμο ρόλο στον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, της συνηθέστερης μορφής της νόσου.

Μετα-ανάλυση που παρουσιάστηκε στο Ετήσιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Διαβήτη (EASD) το 2025 έδειξε ότι τρεις συγκεκριμένες διατροφικές προσεγγίσεις μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη τύπου 2: η Μεσογειακή διατροφή, η δίαιτα DASH και η δίαιτα AHEI. Η DASH εμφάνισε τη μεγαλύτερη μείωση κινδύνου (23%), ακολουθούμενη από την AHEI (21%) και τη μεσογειακή διατροφή (17%). Η DASH εστιάζει στη μείωση του νατρίου και στην αύξηση της πρόσληψης καλίου, μαγνησίου και ασβεστίου, ενώ η AHEI στηρίζεται σε τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, υγιεινά λιπαρά, ψάρι και πουλερικά, περιορίζοντας το κόκκινο κρέας, τη ζάχαρη και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Κοινοί παρονομαστές και των τριών προσεγγίσεων είναι η υψηλή κατανάλωση φυτικών τροφίμων, οι υγιεινές πηγές λίπους και η αποφυγή επεξεργασμένων τροφών και πρόσθετων σακχάρων,βασικά στοιχεία και στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2.

Παράλληλα, ανασκόπηση ερευνών στο Frontiers in Nutrition έδειξε ότι η δίαιτα DASH δεν μειώνει μόνο τον κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη, αλλά και τον κίνδυνο επιπλοκών, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακή νόσο, νεφροπάθεια, νευροπάθεια και προβλήματα όρασης. Οι ειδικοί εξηγούν ότι ο συνδυασμός υψηλών επιπέδων καλίου, μαγνησίου, ασβεστίου, φυτικών ινών και καλών λιπαρών, μαζί με χαμηλό νάτριο και κορεσμένα λιπαρά, συμβάλλει στη μείωση της αγγειακής δυσκαμψίας, της φλεγμονής και στη βελτίωση της νεφρικής λειτουργίας, προστατεύοντας έτσι όργανα που συνήθως επιβαρύνονται στον διαβήτη.

Χρήσιμο εργαλείο φαίνεται να είναι και ο καφές. Ανασκόπηση στο Nutrients έδειξε ότι ο καφές, με λιγότερες από 5 θερμίδες όταν καταναλώνεται χωρίς πρόσθετα, μπορεί να μειώσει τη συνολική θνησιμότητα, τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, αναπνευστικών νόσων και διαβήτη τύπου 2. Η κατανάλωση 3–5 φλιτζανιών ημερησίως σχετίζεται με περίπου 15% μειωμένο καρδιαγγειακό κίνδυνο. Τα στοιχεία αυτά ισχύουν τόσο για κανονικό όσο και για ντεκαφεϊνέ καφέ, ενώ για άτομα με διαβήτη ο καφές συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών συμβάντων και θανάτου.

Επιπλέον, μια μεγάλη μελέτη που παρουσιάστηκε στο συνέδριο NUTRITION 2025 έδειξε ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές και ειδικά σε φυτοστερόλες μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου κατά 9% και διαβήτη τύπου 2 κατά 8%. Οι φυτοστερόλες, που περιλαμβάνουν φυτικές στερόλες και στανόλες, βρίσκονται σε ξηρούς καρπούς, σπόρους, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης και ανεπεξέργαστα έλαια. Φαίνεται να μειώνουν τη χοληστερόλη LDL και να βελτιώνουν δείκτες που σχετίζονται με την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη φλεγμονή. Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι τα αποτελέσματα χρειάζονται περαιτέρω αξιολόγηση και ότι τα συμπληρώματα φυτοστερολών δεν αντικαθιστούν τα φάρμακα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Συνολικά, οι έρευνες του 2025 υπογραμμίζουν ότι οι διατροφικές επιλογές μπορούν να επηρεάσουν ουσιαστικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 αλλά και τις επιπλοκές του. Η έμφαση σε φυτικές τροφές, υγιεινά λιπαρά, ολικής άλεσης προϊόντα και μέτρια κατανάλωση καφέ φαίνεται να προσφέρει σημαντικά οφέλη για την καρδιά, το μεταβολικό σύστημα και τη συνολική υγεία.