Συμπληρώματα διατροφής στον αγώνα για την αντιμετώπιση του αυτισμού

Νέα μελέτη σε ζώα, δημοσιευμένη στο PLoS Biology, δείχνει ότι ένα συμπλήρωμα που συνδυάζει τρία διαφορετικά θρεπτικά συστατικά μπορεί να βελτιώσει τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου και την κοινωνική συμπεριφορά σε τρία διαφορετικά πειραματικά μοντέλα ποντικιών με χαρακτηριστικά αυτιστικού φάσματος (ASD). Εντυπωσιακό είναι ότι χορηγούμενες μεμονωμένα -στις ίδιες ακριβώς δόσεις- οι ουσίες δεν παρουσίασαν κανένα θετικό αποτέλεσμα. Όπως αναφέρει η συν-πρώτη συγγραφέας της μελέτης, Ming-Hui Lin, «τα ευρήματα προσφέρουν ισχυρή υποστήριξη στη χρησιμότητα χαμηλών δόσεων συνδυαστικών θρεπτικών συμπληρωμάτων».

Το φάσμα το αυτισμού παραμένει ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και όχι πλήρως κατανοητό φαινόμενο. Η γενετική φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο: Περίπου 60%- 90% του κινδύνου θεωρείται κληρονομικός, ενώ η ύπαρξη συγγενούς με ASD αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης. Μέχρι σήμερα, πάνω από 900 γονίδια έχουν σχετιστεί με το φάσμα. Παράλληλα, περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως μεγαλύτερη ηλικία γονέων, υπέρταση ή διαβήτης κύησης και ψυχολογική επιβάρυνση της μητέρας συμβάλλουν στον κίνδυνο. Σημαντικό είναι ότι η επιστήμη έχει αποδείξει πως τα εμβόλια δεν συνδέονται με τον αυτισμό.

Περιορισμοί των μελετών σε ζώα

Παρότι η έρευνα σε ζώα αποτελεί κρίσιμο εργαλείο, τα μοντέλα ASD σε ποντίκια αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Πολλοί ειδικοί τονίζουν ότι ο αυτισμός είναι κατεξοχήν ανθρώπινη νευροαναπτυξιακή κατάσταση – οι αισθητηριακές και συναισθηματικές εμπειρίες ενός ατόμου στο φάσμα δεν μπορούν να αναπαραχθούν πιστά σε ζώα. Η γιατρός Maria Knöbel, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, εξήγησε ότι τα ζωικά μοντέλα μπορούν να αποτυπώσουν κυκλώματα και φλεγμονώδη μοτίβα, αλλά όχι το εύρος της ανθρώπινης αντίληψης. Επομένως, τα ευρήματα πρέπει να θεωρηθούν πρώιμες ενδείξεις και όχι άμεσες κλινικές οδηγίες.

Τα τρία συμπληρώματα και τα τρία πειραματικά μοντέλα

Τα χαρακτηριστικά του αυτιστικού φάσματος συχνά συνδέονται με διαταραχές στη σηματοδότηση μεταξύ νευρικών κυττάρων και στη δημιουργία συνάψεων. Γι’ αυτό οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε ουσίες που ενισχύουν αυτές τις λειτουργίες:

•Ψευδάργυρος: Κοινό ιχνοστοιχείο απαραίτητο για τη συναπτική λειτουργία· η έλλειψή του έχει συνδεθεί με ASD-όμοιες συμπεριφορές στα ζώα.

•Σερίνη: Μη απαραίτητο αμινοξύ που συμμετέχει στον κυτταρικό μεταβολισμό και στη νευρική επικοινωνία.

•BCAA (διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέα): Λευκίνη, ισολευκίνη και βαλίνη· αρκετά γονίδια που συνδέονται με ASD εμπλέκονται στη μεταφορά ή στον μεταβολισμό τους.

Οι επιστήμονες τα συνδύασαν σε ένα μόνο συμπλήρωμα για δύο λόγους: (1) Η χαμηλή δόση κάθε ουσίας μειώνει τις πιθανές παρενέργειες, και (2) δρουν μέσω διαφορετικών μηχανισμών, επιτρέποντας πιθανή συνεργιστική δράση. Το μείγμα χορηγήθηκε σε τρία διαφορετικά γενετικά μοντέλα ASD. Στη συνέχεια εξετάστηκαν αλλαγές στην πρωτεϊνοσύνθεση, στην ηλεκτρική δραστηριότητα νευρικών κυττάρων στην αμυγδαλή —ένα κέντρο του εγκεφάλου που σχετίζεται με κοινωνική συμπεριφορά και στο οποίο άτομα με ASD συχνά παρουσιάζουν δομικές διαφορές— και σε κοινωνικές συμπεριφορές.

Αποτελέσματα: Σημαντικές βελτιώσεις σε μόλις 7 ημέρες

Χορηγούμενες μεμονωμένα, οι τρεις ουσίες δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Ωστόσο, σε συνδυασμό, προκάλεσαν αξιοσημείωτες βελτιώσεις στη συναπτική λειτουργία, στη νευρωνική συνδεσιμότητα και στη συμπεριφορά των ποντικιών. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι το συμπλήρωμα μπορεί να «διορθώνει ανώμαλη νευρωνική ενεργοποίηση και συνδεσιμότητα» και να ενισχύει κοινωνικές συμπεριφορές. Η Lin τόνισε ότι μόλις επτά ημέρες θεραπείας αρκούσαν για να παρατηρηθούν μετρήσιμες αλλαγές.

Παρά τον ενθουσιασμό που μπορεί να προκαλούν τα ευρήματα, οι ειδικοί προειδοποιούν να μην εφαρμόζονται πειραματικές θεραπείες στο σπίτι. Λανθασμένες δόσεις μπορεί να επηρεάσουν ύπνο, καρδιακό ρυθμό, διάθεση ή ακόμα και τη δράση φαρμάκων. Ειδικά στα παιδιά, οι δόσεις μπορούν εύκολα να υπερβούν ασφαλή όρια.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η μελέτη αποτελεί ένα ενδιαφέρον και ελπιδοφόρο βήμα στην έρευνα του ASD, υποδεικνύοντας ότι συνδυαστικά θρεπτικά συμπληρώματα ίσως βοηθούν στη ρύθμιση νευρωνικών κυκλωμάτων. Παρ’ όλα αυτά, απέχουμε πολύ από το να αποτελέσει μια κλινικά εγκεκριμένη θεραπεία. Απαιτείται ουσιαστικά περισσότερη έρευνα σε ανθρώπους πριν εξαχθούν ασφαλή και πρακτικά συμπεράσματα.