Υγεία στο σώμα και την ψυχή κατά την εορταστική περίοδο: Τι να κάνουμε

Οι γιορτές μπορεί να είναι χαρούμενες και γεμάτες προσμονή, αλλά συχνά συνοδεύονται και από άγχος, κούραση και συναισθηματική επιβάρυνση. Πέρα από το τρέξιμο για δώρα και συναντήσεις, τον χειμώνα κυκλοφορούν περισσότερες ιώσεις· πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν σοβαρότερα προβλήματα υγείας ή οικονομικές πιέσεις, ενώ δεν λείπουν και οι χρόνιες οικογενειακές εντάσεις που αναζωπυρώνονται. Για να εξηγήσει κάποιος γιατί πολλοί άνθρωποι νιώθουν εξαντλημένοι πριν καν αρχίσουν οι γιορτές, αρκεί να διαβάσει τις αναλύσεις της Δρ. Leana Wen, ειδικού σε θέματα υγείας και ιατρού επειγόντων. Σύμφωνα με την Wen, η κόπωση και το στρες οφείλονται σε τρεις βασικούς παράγοντες: Άγχος, σχέσεις και υποβόσκοντα ζητήματα ψυχικής υγείας.

Άγχος: Όσοι ταξιδεύουν ή φιλοξενούν κόσμο έχουν να διαχειριστούν πολλές πρακτικές λεπτομέρειες. Γονείς σχολικής ηλικίας παιδιών συχνά χρειάζονται νταντά όταν κλείνουν τα σχολεία. Κάποιοι έχουν άδειες, άλλοι όμως πρέπει να δουλέψουν, προσπαθώντας παράλληλα να φροντίσουν την οικογένειά τους. Σε όλα αυτά προστίθεται και η οικονομική πίεση που φέρνουν τα δώρα και το κόστος φιλοξενίας.

Σχέσεις και οικογενειακές εντάσεις: Οι γιορτές μας φέρνουν συχνά σε επαφή με άτομα με τα οποία έχουμε διαφωνίες ή ακόμα και τραυματικές εμπειρίες. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται ότι θα βρεθούν σε δυσάρεστες συζητήσεις και αυτό δημιουργεί άγχος πολύ πριν φτάσει η μέρα της συνάντησης.

Ψυχική υγεία: Οι γιορτές μπορούν να επιδεινώσουν ήδη υπάρχοντα προβλήματα όπως άγχος ή κατάθλιψη. Όσοι έχουν χάσει αγαπημένους τους νιώθουν πιο έντονα την απουσία. Άλλοι, με δυσκολίες σχετικά με το αλκοόλ, εκτίθενται σε περιβάλλοντα όπου οι καταχρήσεις είναι συχνές.

Τι να κάνουμε όταν νιώθουμε εξαντλημένοι

Η Wen συμβουλεύει πρώτα να εντοπίσουμε την αιτία. Μπορεί να έχουμε κοιμηθεί άσχημα, να αναρρώνουμε από κρυολόγημα ή να επηρεαζόμαστε από την έλλειψη χειμερινού φωτός, πιθανή ένδειξη εποχικής κατάθλιψης. Αν η αιτία δεν είναι ξεκάθαρη, καλό είναι να κλείσουμε ραντεβού με γιατρό, ώστε να αποκλειστούν οργανικές αιτίες όπως αναιμία ή υποθυρεοειδισμός, αλλά και να γίνει έλεγχος για άγχος ή κατάθλιψη.

Εάν δεν εντοπιστεί ιατρικός λόγος, εξετάζουμε τον τρόπο ζωής μας: την ποιότητα του ύπνου, πιθανή χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών, το στρες στη δουλειά ή προσωπικά ζητήματα. Μια μελέτη ύπνου ίσως αποκαλύψει προβλήματα όπως άπνοια ύπνου, η οποία προκαλεί έντονη κόπωση.

Πότε πρέπει να αναζητήσουμε βοήθεια για το στρες

Το στρες είναι φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού: αυξημένη καρδιακή συχνότητα, υψηλότερη αρτηριακή πίεση και αυξημένα επίπεδα σακχάρου. Σε μικρές δόσεις μάς βοηθά να λειτουργούμε καλύτερα. Όταν όμως το στρες γίνεται συνεχές, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας αλλά και σε σωματικές εντάσεις, όπως πονοκεφάλους, πόνους στη μέση, κράμπες, καρδιακές παλινδρομήσεις και δυσκολία συγκέντρωσης. Αυτά τα συμπτώματα είναι σημάδι ότι πρέπει να λάβουμε μέτρα.

Πρακτικοί τρόποι ανακούφισης

Η Wen προτείνει τεχνικές όπως το “forestbathing”, μία πρακτική από την Ιαπωνία η οποία περιλαμβάνει επαφή με το φυσικό περιβάλλον και μπορεί να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει τον ύπνο και τη διάθεση, καθώς και την αρτηριακή πίεση. Ακόμα και μια βόλτα σε πάρκο μέσα στη γειτονιά αρκεί.

Η άσκηση είναι επίσης καταλυτική: Μειώνει τις ορμόνες του στρες και αυξάνει τις ενδορφίνες. Ο ποιοτικός ύπνος είναι θεμελιώδης. Παράλληλα, κάποιοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο μόνοι τους μέσα στις γιορτές, ενώ άλλοι που νιώθουν μόνοι μπορούν να ωφεληθούν από παρέα φίλων ή εθελοντισμό.

Πρακτικές όπως γιόγκα και διαλογισμός βοηθούν, ακόμη και σε απλές μορφές όπως βαθιές αναπνοές ή καθιστή γιόγκα. Φυσικά όσοι είναι πιστοί, μπορούν να βρουν την ηρεμία και το νόημα στους κόλπους της Εκκλησίας.

Σημαντικό επίσης είναι να αποφύγουμε καταχρήσεις όπως αλκοόλ ή κάπνισμα, τα οποία προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση αλλά επιδεινώνουν τα βαθύτερα προβλήματα.

Τι άλλο μπορεί να βοηθήσει

Η Wen προτείνει να αναγνωρίσουμε τις κύριες πηγές άγχους και να δούμε αν μπορούν να μειωθούν ή να μοιραστούν με άλλους. Η οργάνωση, οι λίστες προτεραιοτήτων και η ανάθεση εργασιών βοηθούν σημαντικά.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τέλος, είναι χρήσιμο να καταγράψουμε τα πράγματα που ανυπομονούμε να ζήσουμε στις γιορτές — είτε είναι κάτι απλό όπως το να δούμε το χιόνι να πέφτει, είτε κάτι μεγάλο όπως η γνωριμία με ένα νέο μέλος της οικογένειας. Αυτή η εστίαση στα θετικά αλλάζει την οπτική μας και μειώνει την κόπωση.