Μερικά γεγονότα είναι καλύτερο να ξεχνάμε...

Επιστήμονες προειδοποιούν ότι η έμφαση που δίνουν ορισμένοι στην απομνημόνευση και τα παιχνίδια γνώσεων με σκοπό να διατηρήσουν υγιή τον εγκέφαλο και τη μνήμη τους, μπορεί υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις να τούς κάνει κακό. Ο λόγος είναι ότι ο εγκέφαλος έχει την φυσική ανάγκη να "πετάει στα απορρίμματα" κάποιες  πληροφορίες και να ξεχνάει πράγματα που δεν χρειάζεται...

Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το να ξεχνάμε, δηλαδή η λήθη, δεν είναι μόνο αναμενόμενη και φυσιολογική  αλλά μπορεί να βελτιώσει και την ευημερία, τη δημιουργικότητα και να διαμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας και τον κόσμο. Οι ψυχολόγοι την υποστηρίζουν όλο και περισσότερο ως ένα εργαλείο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους. Μάλιστα στην εποχή της υπερπληροφόρησης, η διαδικασία της λήθης μπορεί να αποδειχτεί σωτήρια για κάποιους.

«Αρχίζουμε να ξεχνάμε μόλις αρχίζουμε να θυμόμαστε», λέει ο Jonathan Fawcett, γνωστικός νευροεπιστήμονας στο Memorial University of Newfoundland. Οι αναμνήσεις σχηματίζονται όταν δίνουμε προσοχή σε λεπτομέρειες, ενώ οι άσχετες πληροφορίες μπορεί να μην αποθηκευτούν ποτέ. Ακόμα και οι καθιερωμένες αναμνήσεις μπορεί να ξεθωριάσουν με τον καιρό ή να αντικατασταθούν από νέες εμπειρίες.

Οι ερευνητές εντοπίζουν δύο προσεγγίσεις προκαλούμενης, συνειδητής λήθης: Την αποτροπή της δημιουργίας μίας ανάμνησης και την καταστολή μιας υπάρχουσας. Σε πειράματα «κατευθυνόμενης λήθης», οι συμμετέχοντες φάνηκε ότι μπορούσαν να θυμούνται καλύτερα τις λέξεις που τούς ζητήθηκε να απομνημονεύσουν, αποδεικνύοντας ότι μπορούμε να ξεχάσουμε εσκεμμένα τις περιττές ή ανεπιθύμητες πληροφορίες.

Μία άλλη προσέγγιση, που ονομάζεται «λήθη από ανάκτηση», περιλαμβάνει την ενίσχυση των αναμνήσεων που θέλουμε να διατηρήσουμε, αφήνοντας άλλες να ξεχαστούν. Η έμφαση στις λεπτομέρειες μίας συγκεκριμένης ανάμνησης μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο θυμόμαστε ένα γεγονός.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ομοίως, η μέθοδος «σκέψου, μην σκέφτεσαι» βοηθά τους ανθρώπους να καταστέλλουν αναμνήσεις που προκαλούνται από υπενθυμίσεις. Σε πειράματα που διεξήχθησαν από τον Δρ Michael Anderson στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, οι συμμετέχοντες έμαθαν πώς να διακόπτουν την ανάκληση συγκεκριμένων αναμνήσεων. Οι εγκεφαλικές τομογραφίες αποκάλυψαν ότι η καταστολή μιας μνήμης ενεργοποιούσε μια ανασταλτική διαδικασία, \στέλνοντας σήματα από τον προμετωπιαίο φλοιό στον ιππόκαμπο. Με την εξάσκηση, οι κατασταλμένες μνήμες εξασθένησαν και οι συμμετέχοντες ανέφεραν λιγότερο οδυνηρές αναμνήσεις.