Εμβόλιο για τον καρκίνο του παγκρέατος φάνηκε πολλά υποσχόμενα σε πρώιμες δοκιμές
21 Αυγούστου 2025, 07:00
Σε πρώιμη δοκιμή, ένα ενιαίο εμβόλιο φάνηκε πολλά υποσχόμενο σε ό,τι αφορά την πρόληψη της υποτροπής δύσκολα θεραπεύσιμων καρκίνων του παγκρέατος. Ο καρκίνος αυτός προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στους επιστήμονες ανά τον κόσμο. Το ποσοστό 5ετούς επιβίωσης είναι περίπου 13%, ενώ έως και 80% των περιπτώσεων μπορεί να υποτροπιάσουν. Το εμβόλιο στοχεύει σε έναν από τους πιο κοινούς γενετικούς παράγοντες που προκαλούν καρκίνο: τις μεταλλάξεις του γονιδίου KRAS.
Οι μεταλλάξεις KRAS εμφανίζονται περίπου στο ¼ όλων των ειδών καρκίνου, αγγίζοντας έως και το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος. Τα ποσοστά αυτά καθιστούν τις μεταλλάξεις KRAS έναν εξαιρετικό στόχο για τις θεραπείες καρκίνου, ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις μεταλλάξεις θεωρείται αδύνατη η αντιμετώπισή τους με φάρμακα.
Για να επιτευχθεί αυτό, το εμβόλιο χρησιμοποιεί πεπτίδια, τα οποία «μαθαίνουν» στα ανοσοκύτταρα να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται σε κύτταρα με μεταλλάξεις KRAS.
«Το κρίσιμο βήμα είναι η ενεργοποίηση μιας ανοσολογικής απόκρισης», δήλωσε ο Δρ. Zev Wainberg, συν-διευθυντής του προγράμματος ογκολογίας του γαστρεντερικού συστήματος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και συν-υπεύθυνος για την κλινική δοκιμή φάσης 1.
Τα εμβόλια κατά του καρκίνου αποτελούν έναν αναπτυσσόμενο τομέα έρευνας, αλλά πολλά από αυτά τα εμβόλια είναι εξατομικευμένα για τον εκάστοτε ασθενή. Αυτό σημαίνει ότι το DNA του όγκου του πρέπει να αλληλουχηθεί για να δημιουργηθεί ένα εξειδικευμένο εμβόλιο. Το συγκεκριμένο εμβόλιο, ωστόσο, δεν χρειάζεται να είναι εξατομικευμένο.
Στη δοκιμή Φάσης 1, που δημοσιεύθηκε στο Nature Medicine, ο Wainberg και μια ομάδα γιατρών παρακολούθησαν 20 άτομα με καρκίνο του παγκρέατος και 5 με καρκίνο του παχέος εντέρου.
Σε όλους είχαν εντοπιστεί μεταλλάξεις KRAS, ενώ είχαν υποβληθεί σε τυπική θεραπεία - συνήθως χημειοθεραπεία και χειρουργική επέμβαση - για την αφαίρεση του μεγαλύτερου μέρους των όγκων τους. Μετά την επέμβαση, οι εξετάσεις αίματος έδειξαν ότι παρέμενε μια μικρή ποσότητα καρκινικών κυττάρων, γνωστή ως ελάχιστη υπολειμματική νόσος. Όλοι έλαβαν έως και 6 αρχικές δόσεις του πειραματικού εμβολίου, που ονομάζεται ELI-002 2P. 13 έλαβαν επίσης αναμνηστικές δόσεις. Η διαδικασία διήρκεσε συνολικά 6 μήνες.
Περίπου το 85% - 21 από τους 25 συμμετέχοντες - εμφάνισαν ανοσολογική απόκριση στις μεταλλάξεις KRAS και περίπου τα 2/3 αυτών των ασθενών είχαν ανοσολογική απόκριση που φαινόταν αρκετά ισχυρή ώστε να αποτρέψει τα παραμένοντα καρκινικά κύτταρα.
Επιπλέον, σχεδόν στο 70% των ατόμων που συμμετείχαν στη δοκιμή, το εμβόλιο φάνηκε να πυροδοτεί μια ανοσολογική απόκριση όχι μόνο στις μεταλλάξεις του KRAS, αλλά και σε άλλους στόχους καρκινικών κυττάρων που δεν είχαν συμπεριληφθεί στο εμβόλιο. Μερικοί άνθρωποι ανταποκρίθηκαν υπερβολικά, αναπτύσσοντας που ανέπτυξαν μια ασυνήθιστα ισχυρή ανοσολογική απόκριση στα κύτταρα.
«Αυτοί οι άνθρωποι είχαν τα καλύτερα αποτελέσματα», δήλωσε ο Wainberg. Η ομάδα του διεξάγει επί του παρόντος μια τυχαιοποιημένη δοκιμή Φάσης 2 για να ελέγξει την ανθεκτικότητα του εμβολίου.
Tags: καρκίνος παγκρέατος
