Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη μπορεί να πληρώσουν κοινωνικό τίμημα
19 Αυγούστου 2025, 16:00

Οι συγγραφείς νέας μελέτης τονίζουν ένα πιθανό μειονέκτημα της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία: οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να ολοκληρώσουν μία δουλειά που τους έχει ανατεθεί συχνά κρίνονται πιο αυστηρά από τους άλλους. Παρά τη δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να ενισχύσει την παραγωγικότητα, οι εργαζόμενοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν αρνητικές κοινωνικές αξιολογήσεις - ειδικά όσον αφορά την ικανότητά τους, την προσπάθεια και το κίνητρό τους - μόνο και μόνο επειδή τη χρησιμοποιούν. Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, παρέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι αυτή η αντίληψη μπορεί ακόμη και να επηρεάσει τις αποφάσεις περί πρόσληψης κι απόλυσης.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το PsyPost, οι ερευνητές διεξήγαγαν 4 πειράματα στα οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 4.400 εργαζόμενοι. Οι μελέτες είχαν προεγγραφεί, πράγμα που σημαίνει ότι η ομάδα κατέγραψε τις μεθόδους και τις υποθέσεις της εκ των προτέρων για να περιορίσει πιθανά σφάλματα. Σε όλα τα πειράματα, οι ερευνητές εξέτασαν τόσο τις προσδοκίες των ανθρώπων σχετικά με το πώς θα κριθούν για τη χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης όσο και τον τρόπο με τον οποίο οι παρατηρητές αξιολόγησαν στην πραγματικότητα άλλους που χρησιμοποίησαν εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης.
Σε μία μελέτη, τα άτομα που φαντάστηκαν να χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη ανέμεναν να κριθούν ως τεμπέληδες, πιο πιθανό να απολυθούν και να αντικατασταθούν και λιγότερο ικανοί και επιμελείς από εκείνους που χρησιμοποιούν εργαλεία που δεν βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Είπαν επίσης ότι θα ήταν λιγότερο πιθανό να αναφέρουν σε τρίτους τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτές οι απαντήσεις υποδηλώνουν ότι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ότι υπάρχει προκατάληψη γύρω από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Σε άλλη μελέτη, οι διευθυντές που δεν χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι την Τεχνητή Νοημοσύνη έτειναν να ευνοούν τους υποψηφίους που επίσης δεν χρησιμοποιούσαν την Τεχνητή Νοημοσύνη. Αντίθετα, οι διευθυντές που χρησιμοποιούσαν την Τεχνητή Νοημοσύνη συχνότερα ήταν πιο πιθανό να προτιμούν τους υποψηφίους που χρησιμοποιούσαν την Τεχνητή Νοημοσύνη καθημερινά. Αυτό υποδηλώνει ότι η προσωπική εμπειρία των ανθρώπων με την Τεχνητή Νοημοσύνη επηρεάζει τον τρόπο που βλέπουν τους άλλους που τη χρησιμοποιούν. Όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με την τεχνολογία μπορεί να είναι πιο επιφυλακτικοί ή καχύποπτοι απέναντι στους χρήστες της.
«Το κυριότερο συμπέρασμα από αυτή την εργασία είναι ότι η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης μπορεί να έχει κοινωνικό κόστος», εξήγησε η συγγραφέας της μελέτης Jessica Reif, υποψήφια διδάκτορας στο Duke University Fuqua School of Business. «Στις μελέτες μας, οι εργαζόμενοι που περιγράφηκαν ως χρήστες Τεχνητής Νοημοσύνης αξιολογήθηκαν ως τεμπέληδες, λιγότερο ικανοί και λιγότερο επιμελείς από τους εργαζόμενους που χρησιμοποιούν άλλα εργαλεία για να εκτελέσουν την ίδια εργασία».
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι «ένας βασικός περιορισμός των μελετών μας είναι ότι οι αξιολογητές δεν γνώριζαν προσωπικά τους στόχους που αξιολογούσαν και απλώς ανέφεραν την 1η τους εντύπωση όταν διάβασαν για αυτούς. «Για παράδειγμα, δεν μπορούμε να πούμε πώς οι αντιλήψεις για έναν εργαζόμενο που είναι γνωστό ότι είναι σκληρά εργαζόμενος μπορεί να αλλάξουν εάν αρχίσει να χρησιμοποιεί την Τεχνητή Νοημοσύνη. Θα μπορούσε να ισχύει ότι οι επιπτώσεις που παρατηρούμε στις μελέτες μας είναι ασθενέστερες όταν ο αξιολογητής έχει περισσότερες γνώσεις σχετικά με το στόχο ή μια υπάρχουσα εργασιακή σχέση».
Tags: τεχνητή νοημοσύνη