Η σχέση μεταξύ της διατροφής, των εντερικών μικροβίων και της θεραπείας καρκίνων

Μελέτη από το Ludwig Cancer Research, που δημοσιεύτηκε στο Cell, αποκάλυψε μια εκπληκτική σύνδεση μεταξύ της διατροφής, των εντερικών μικροβίων και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας διαφόρων ειδών του καρκίνου. Με επικεφαλής τον Asael Roichman του Ludwig Princeton και τον Διευθυντή του Παραρτήματος Joshua Rabinowitz, η μελέτη θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί φάρμακα γνωστά ως αναστολείς κινάσης PI3 (PI3K) - τα οποία πυροδοτούν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων - δεν προσφέρουν ιδιαίτερα οφέλη σε ασθενείς με συμπαγείς όγκους.

Το εργαστήριο Rabinowitz και άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν αποδείξει σε προκλινικά μοντέλα ποντικών με καρκίνο ότι οι κετογονικές δίαιτες ενισχύουν σημαντικά την ανταπόκριση του οργανισμού στα αντικαρκινικά φάρμακα. Τέτοιες δίαιτες είναι πλούσιες σε λιπαρά και πολύ χαμηλές σε υδατάνθρακες όπως άμυλο και ζάχαρη. Οι ερευνητές εξεπλάγησαν όταν ποντίκια που τράφηκαν με ορισμένες δίαιτες πλούσιες σε υδατάνθρακες - οι οποίες αυξάνουν το σάκχαρο στο αίμα και την παραγωγή ινσουλίνης - ανταποκρίθηκαν καλά στους αναστολείς PI3K στο πείραμά τους.

Ερευνώντας αυτό το απροσδόκητο αποτέλεσμα, διαπίστωσαν ότι η ενίσχυση των αποκρίσεων της κετογονικής δίαιτας στους αναστολείς PI3K είχε ελάχιστη σχέση με τους υδατάνθρακες, το λίπος, το σάκχαρο του αίματος ή την ινσουλίνη. Αντίθετα, τα πειράματα αποκάλυψαν ότι ο βασικός καθοριστικός παράγοντας ήταν η μοριακή πολυπλοκότητα της δίαιτας - είτε αυτή αποτελούνταν από «ολόκληρες τροφές» είτε από πολύ επεξεργασμένες.

Η κετογονική τροφή που κατανάλωσαν τα ποντίκια σε προκλινικές μελέτες είναι μια άκρως επεξεργασμένη σύνθεση που δεν διαθέτει το πολύπλοκο μείγμα χημικών ουσιών φυτικής προέλευσης, ειδικά από όσπρια και σόγια, που υπάρχουν στην τυπική τροφή. Αποδείχθηκε ότι τα μικρόβια του εντέρου διασπούν τις φυτοχημικές ουσίες, δηλαδή τις σαπωνίνες σόγιας που προέρχονται από τη σόγια, σε μόρια που προκαλούν την έκφραση ενός αποτοξινωτικού ηπατικού ενζύμου, του κυτοχρώματος P450.

Τα πειράματα αποκάλυψαν ότι η αυξημένη παραγωγή αυτών των ηπατικών ενζύμων στα ποντίκια που κατανάλωναν  τροφή οδήγησε σε ταχεία κάθαρση των αναστολέων PI3K, μειώνοντας την αντικαρκινική αποτελεσματικότητα του σχήματος. Σύμφωνα με αυτά τα ευρήματα, οι ερευνητές κατέδειξαν ότι μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες αλλά χαμηλή σε φυτοχημικά - καθώς και τα αντιβιοτικά που καταστέλλουν το μικροβίωμα του εντέρου - ενίσχυσαν τη δράση του αναστολέα PI3K στα ποντίκια.

«Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ορισμένες φυτικές δίαιτες, μέσω των αλληλεπιδράσεών τους με τα μικρόβια του εντέρου, μπορεί να μειώσουν την έκθεση σε φάρμακα κατά του καρκίνου, ενισχύοντας τα συστήματα κάθαρσης φαρμάκων του οργανισμού», δήλωσε ο Roichman. «Ενώ τα συγκεκριμένα μόρια που ασκούν μια τέτοια επιρροή μπορεί να διαφέρουν στους ανθρώπους, η εργασία μας αναδεικνύει τη διατροφή και το μικροβίωμα ως βασικούς παράγοντες που μπορούν να διαμορφώσουν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονται τα φάρμακα κατά του καρκίνου στον οργανισμό».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Τέλος, τα ευρήματα ανοίγουν το δρόμο για την ανάπτυξη νέων στρατηγικών για τη θεραπεία του καρκίνου που λαμβάνουν υπόψη παράγοντες όπως η διατροφή του ασθενούς, η σύνθεση του μικροβιώματος και η πρόσφατη χρήση αντιβιοτικών, τα οποία μεταβάλλουν το οικοσύστημα των βακτηρίων. Με βάση την περαιτέρω έρευνα, τέτοιες στρατηγικές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν αναλύσεις του μικροβιώματος των ασθενών, τη συνταγογράφηση αλλαγών στη διατροφή και φαρμακευτικών παρεμβάσεων για τη ρύθμιση του μεταβολισμού των θεραπειών για τον καρκίνο.