Θρησκευτικές πεποιθήσεις και ψυχική υγεία
16 Μαΐου 2025, 10:00
Η θρησκεία παίζει διαφορετικό ρόλο στη ζωή του κάθε ατόμου. Σε νέα μελέτη σχετικά με τα πιθανά οφέλη της θρησκείας για την ψυχική υγεία, η Gabriele Prati του Πανεπιστημίου της Μπολόνια εστίασε στις κοινωνικές πτυχές της συμμετοχής σε οργανωμένη θρησκεία. Συνοψίζοντας την «τεράστια βιβλιογραφία» που καταδεικνύει τις θετικές επιδράσεις της θρησκείας, υποστηρίζεται ότι η θρησκεία συμβάλλει στην προώθηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Μάλιστα, η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είναι λιγότερο πιθανό να πίνετε, να καπνίζετε και να κάνετε χρήση αλκοόλ ή ψυχαγωγικών ναρκωτικών εάν είστε μέλος μιας θρησκευτικής κοινότητας.
Η Prati επισημαίνει, ωστόσο, ότι, παρά την τεράστια βιβλιογραφία, δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες που να έχουν διεξαχθεί σε χρονικά διαστήματα αρκετά μεγάλα ώστε να συμβάλουν στη διαφοροποίηση της αιτίας και του αποτελέσματος. Οι υγιείς άνθρωποι μπορεί να παρακολουθούν θρησκευτικές λειτουργίες πιο συχνά, ενώ η θρησκευτική συμμετοχή προάγει την καλύτερη υγεία.
Σύμφωνα με το Psychology Today, η Prati κατάφερε να ξεπεράσει αυτόν τον περιορισμό μέσω της χρήσης ενός μεγάλου διαχρονικού συνόλου δεδομένων από την έρευνα BHPS, η οποία διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Έσσεξ. Στο διάστημα μεταξύ 1991 και 2009, η BHPS περιελάμβανε 10 σύνολα μετρήσεων στα οποία οι συμμετέχοντες υπέδειξαν τη συχνότητα παρακολούθησης θρησκευτικών λειτουργιών με μια απλή κλίμακα αξιολόγησης.
Κατά τη διάρκεια των 10 διαστημάτων εξέτασης, το ποσοστό των συμμετεχόντων που δήλωσαν ότι παρακολούθησαν λειτουργίες ήταν κατά μέσο όρο περίπου 11 έως 16%, με το 50-65% να μην έχουν επισκεφθεί ποτέ τους κάποιο ναό. Οι συμμετέχοντες ήταν κατά μέσο όρο 44 ετών κατά την 1η εξέταση, με το 38% να δηλώνει ότι δεν είχε θρησκευτική πεποίθηση.
Οι υπόλοιποι ήταν ως επί το πλείστον Χριστιανοί, εκπροσωπώντας την Εκκλησία της Αγγλίας (Αγγλικανική, 36%), τον Ρωμαιοκαθολικισμό (9%) και τον Πρεσβυτεριανισμό (Εκκλησία της Σκωτίας, 4%). Το δείγμα περιελάμβανε επίσης Μεθοδιστές (3%) και άλλους που δεν προσδιόρισαν τη θρησκεία τους.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές μοντελοποίησης που παρακολούθησαν τους συμμετέχοντες, την ψυχική τους υγεία και την παρακολούθηση θρησκευτικών μυστηρίων, η Ιταλίδα ερευνήτρια κατέληξε σε ένα εκπληκτικό συμπέρασμα: σε αντίθεση με την προηγούμενη βιβλιογραφία που υποδηλώνει ότι η ψυχική υγεία θα ωφελούνταν από την πίστη, οι συνέπειες δεν ήταν εμφανείς.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια: «Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης θέτουν υπό αμφισβήτηση το ρόλο της παρακολούθησης θρησκευτικών λειτουργιών στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και τις θεωρητικές υποθέσεις σχετικά με την ιδιαιτερότητα της θρησκείας στον τομέα της ψυχικής υγείας».
Από πρακτικής άποψης, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι, αν αναζητάτε γαλήνη, κι εν γένει θέλετε να βελτιώσετε την ψυχική σας υγεία, η επίσκεψη στην εκκλησία σε εβδομαδιαία, τουλάχιστον, βάση μπορεί να μην είναι η πανάκεια που επιθυμείτε. Ωστόσο, έχετε κάνει την παρακολούθηση θρησκευτικών μυστηρίων μέρος της ζωής σας, τα ευρήματα της Prati μπορεί να σας φανούν χρήσιμα για να σκεφτείτε πώς να το αξιοποιήσετε προς όφελός σας.
Συνοψίζοντας , η διαχείριση της ψυχικής σας υγείας αντικατοπτρίζει ένα σύνθετο σύνολο στοιχείων, πολλά από τα οποία αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Η δική σας ψυχική υγεία μπορεί να βελτιωθεί όσο περισσότερο αξιοποιείτε ό,τι σας προκαλεί εσωτερική γαλήνη, σε συνδυασμό με έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
