Έρευνες για την επίδραση της πίστης στην ανθρώπινη υγεία

Γιατροί του νοσοκομείου «McLean» στο Μπέλμοντ της Μασαχουσέτης παρακολούθησαν για ένα χρόνο 159 ασθενείς με στόχο να ερευνήσουν τη σχέση ανάμεσα στα επίπεδα πίστης ενός ασθενούς, τις προσδοκίες του από τη θεραπεία και τα πραγματικά αποτελέσματά της.

Οι γιατροί κατέγραψαν τα επίπεδα κατάθλιψης, ευεξίας, και αυτοτραυματισμού των ασθενών στην αρχή και στο τέλος του θεραπευτικού προγράμματος. Κι όπως φάνηκε τελικά από την μελέτη των αποτελεσμάτων της έρευνας, οι ασθενείς που είχαν «καθόλου» ή μόνο «ελάχιστη» πίστη στον Θεό ήταν δύο φορές πιο πιθανόν να μην ανταποκριθούν στη θεραπεία, σε σύγκριση με τους ασθενείς που είχαν υψηλότερα επίπεδα πίστης. Το ίδιο θετικό αποτέλεσμα είχαν όμως κι αυτοί που πίστευαν σε κάτι άλλο ανώτερο, χωρίς απαραίτητα να είναι θρησκευόμενοι η να πιστεύουν στον Θεό.

«Η δουλειά μας δείχνει ότι οι άνθρωποι με μέτρια ως υψηλή πίστη σε μια ανώτερη δύναμη πάνε σημαντικά καλύτερα ύστερα από βραχυπρόθεσμη ψυχιατρική θεραπεία, σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν έχουν πίστη, ανεξάρτητα από τη θρησκεία που ασπάζονται» αναφέρεται χαρακτηριστικά στη δημοσίευση της έρευνας στην ιατρική επιθεώρηση «Journal of Affective Disorder». Όπως εξηγεί ο Δρ. Ντέιβιντ Ρόσμαριν, γιατρός του νοσοκομείου «McLean» και εκπαιδευτής στο τμήμα Ψυχιατρικής του Harvard Medical, η πίστη δεν συνδέεται μόνο με τη βελτίωση της διάθεσης αλλά και με τη μείωση των επιπέδων κατάθλιψης και της τάσης αυτοτραυματισμού.

Σε παλαιότερη έρευνα, στις αρχές του 2000, δεκάδες πανεπιστημιακά ιδρύματα ασχολήθηκαν με το θέμα κάτι που είχε ως αποτέλεσμα 70 ιατρικές σχολές στις ΗΠΑ να διαθέτουν σήμερα ειδικά τμήματα όπου ο φοιτητής μαθαίνει να προσεγγίζει τα θρησκευτικά «πιστεύω» των ασθενών του.

Ο ψυχολόγος του Πανεπιστημίου Κολούμπια, Δρ Ρίτσαρντ Σλόαν υποστήριξε τότε ότι όλο αυτό το «ιατρικό θρησκευτικό κίνημα» δεν είχε ποτέ λόγο ύπαρξης, καθώς στις έρευνες που εξετάζουν τις σχέσεις ιατρικής και θρησκείας εντόπισε στατιστικά σφάλματα και μεθοδολογικά προβλήματα.

«Κανείς δεν θα αμφισβητήσει ότι για εκατομμύρια ανθρώπους η θρησκεία δίνει παρηγοριά και ανακούφιση όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Μέχρι στιγμής, όμως, δεν υπάρχουν αποδείξεις που να μας δείχνουν τη σχέση ανάμεσα στη θρησκευτική πίστη και την υγεία» έλεγε.

Ο Δρ. Σλόαν, ερευνώντας τη σχέση ψυχικής κατάστασης και καρδιοπάθειας, αποφάσισε να διαλύσει τον «μύθο» περί σχέσης θρησκείας και καλής υγείας. Σε δημοσίευση που έκανε στο Annals of Behavioral Medicine επισήμανε ότι η ευνοϊκή επίδραση της θρησκείας στην καρδιακή υγεία είναι αναληθής.

Ο Δρ. Χάρολντ Κένιγκ, από την άλλη, ψυχίατρος στο ιατρικό κέντρο του πανεπιστημίου Ντιούκ, υποστηρίζει ότι ο Δρ. Σλόαν διαστρέβλωσε τα συμπεράσματα της μελέτης, έτσι ώστε να φανούν ανίσχυρα και αναληθή. «H θνησιμότητα μεταξύ όσων δεν πήγαιναν στην εκκλησία ούτε άντλησαν δύναμη από τη θρησκεία τους ήταν κατά 14% μεγαλύτερη απ' ό,τι για την ομάδα που συμμετείχε στις λειτουργίες ενεργά» επισήμανε ο Δρ. Κένιγκ.

Ενώ ο Δρ. Φρένετρικ M. Λάσκιν του Stanford Center for Research Disease Prevention, που χρησιμοποίησε τη μελέτη σε ευρύτερη έρευνα για τη θρησκεία και την καρδιακή υγεία, αναγνώρισε τα στατιστικά σφάλματα, αλλά θεωρεί ότι παρόλα αυτά η μελέτη υποδεικνύει τη θετική επίδραση της προσευχής μέσω τρίτου στην υγεία.