Πώς η αλλαγή ώρας επηρεάζει τον ύπνο και την υγεία μας;

Με αφορμή την αλλαγή της ώρας που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή, εκατομμύρια πολίτες σε όλη την Ευρώπη «κέρδισαν» μία επιπλέον ώρα ύπνου.

Η μετάβαση από την θερινή στην κανονική ώρα, σηματοδοτεί την έναρξη του χειμώνα, αλλά όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, ακόμη και αυτή η μικρή μετατόπιση μπορεί να επηρεάσει τον κιρκάδιο ρυθμό, τη διάθεση και την ποιότητα του ύπνου.

Η φθινοπωρινή αλλαγή είναι πιο ήπια αλλά όχι αθώα 

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Euronews, σε αντίθεση με την ανοιξιάτικη αλλαγή, η φθινοπωρινή αλλαγή θεωρείται γενικά πιο εύκολη για τον οργανισμό.

Όπως εξηγεί ο Timo Partonen, αναπληρωτής καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι «η αλλαγή του ρολογιού το φθινόπωρο είναι πιο εύκολο να προσαρμοστεί κανείς, επειδή μας δίνει μια επιπλέον ώρα στην ημέρα μας».

Προσθέτει πως είναι πιο εύκολο για το κύριο κιρκάδιο ρολόι να προσαρμοστεί σε αυτό το νέο πρόγραμμα.

Μελέτες του 2025 από τα Πανεπιστήμια John Moores του Λίβερπουλ και της Οξφόρδης, δείχνουν ότι οι γυναίκες αναφέρουν μεγαλύτερη ανησυχία, σύγχυση και άγχος τις ημέρες μετά την αλλαγή του ρολογιού, ενώ τα παιδιά συχνά δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις νέες ώρες ύπνου, προκαλώντας πρόσθετο άγχος στους γονείς.

Οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι και οι συμβουλές των ειδικών 

Ευρύτερες έρευνες έχουν δείξει ότι οι εξαμηνιαίες αλλαγές της ώρας, συνδέονται με υψηλότερα ποσοστά εγκεφαλικών επεισοδίων και παχυσαρκίας.

Οι ειδικοί προτείνουν την επιπλέον ώρα του φθινοπώρου να χρησιμοποιείται για πραγματική ανάπαυση.

Ο Δρ. Partonen αναφέρει πως «αν η αλλαγή του ρολογιού συμβαίνει τη νύχτα μεταξύ Σαββάτου και Κυριακής, πέστε για ύπνο τη συνηθισμένη ώρα -ή λίγο νωρίτερα- το Σάββατο», υποστηρίζοντας πως με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να χρησιμοποιήσετε την επιπλέον ώρα για ύπνο και να μειώσουμε τυχόν στέρηση ύπνου.

Η σημασία ενός σταθερού μοτίβου ύπνου 

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η σταθερότητα στον ύπνο είναι κρίσιμη για την μακροπρόθεσμη υγεία, ακόμα και για όσους κοιμούνται τις συνιστώμενες 7 – 9 ώρες τη νύχτα.

Σε μελέτη αναφέρεται πως τα άτομα με ακανόνιστους κύκλους ύπνου – αφύπνισης, διατρέχουν 26% υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια.

Ο καθηγητής Schantz σημειώνει ότι οι συνηθισμένες διακυμάνσεις του ύπνου τα Σαββατοκύριακα, γνωστές ως «κοινωνικό jet lag», επηρεάζουν τον οργανισμό με τρόπους παρόμοιους με το ταξίδι σε άλλη χρονική ζώνη.   

Παρά τις συζητήσεις για τον τερματισμό της θερινής ώρας στην Eυρωπαϊκή Ένωση, προς το παρόν η αλλαγή ρολογιού παραμένει μέρος της ετήσιας ρουτίνας μας.

Της Τζούλιας Σουππουρή