Μακροχρόνια χρήση μελατονίνης συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας

Μελέτη που παρουσιάστηκε στις Επιστημονικές Συνεδρίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (AHA) 2025, αποκάλυψε ότι οι ενήλικες με χρόνια αϋπνία που λαμβάνουν μελατονίνη για διάστημα ενός έτους ή περισσότερο έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν καρδιακή ανεπάρκεια, να νοσηλευτούν για αυτήν και να πεθάνουν από οποιαδήποτε αιτία, σε σύγκριση με όσους δεν τη χρησιμοποιούν. Τα αποτελέσματα θα συζητηθούν στο ετήσιο συνέδριο της AHA στη Νέα Ορλεάνη, ένα από τα σημαντικότερα διεθνή γεγονότα για την καρδιαγγειακή επιστήμη.

Η μελατονίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από την επίφυση και ρυθμίζει τον κιρκαδικό ρυθμό ύπνου-εγρήγορσης. Τα επίπεδά της αυξάνονται στο σκοτάδι και μειώνονται με το φως της ημέρας. Η συνθετική μελατονίνη, χημικά όμοια με τη φυσική, χρησιμοποιείται ευρέως για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και του jet lag. Σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή, γεγονός που σημαίνει πως δεν υπάρχει αυστηρός έλεγχος καθαρότητας και δοσολογίας.

Οι ερευνητές ανέλυσαν ιατρικά αρχεία ενηλίκων με χρόνια αϋπνία, χωρίζοντάς τους σε δύο ομάδες: όσους λάμβαναν μελατονίνη για τουλάχιστον ένα έτος και όσους δεν είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ. Η ανάλυση βασίστηκε στη βάση δεδομένων TriNetX Global Research Network, που περιέχει ανώνυμα ιατρικά δεδομένα από πολλές χώρες. Εξαιρέθηκαν άτομα με προϋπάρχουσα καρδιακή ανεπάρκεια ή χρήση άλλων υπνωτικών φαρμάκων.

Η μελέτη περιελάμβανε 130.828 ενήλικες (μέση ηλικία 55,7 ετών, 61,4% γυναίκες). Από αυτούς, 65.414 είχαν λάβει μελατονίνη για τουλάχιστον ένα έτος. Οι ομάδες αντιστοιχίστηκαν με βάση 40 παράγοντες, όπως ηλικία, φύλο, δείκτη μάζας σώματος, παθήσεις καρδιάς και νευρικού συστήματος, φάρμακα και πίεση.

Κύρια ευρήματα

•Οι χρήστες μελατονίνης είχαν 90% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής ανεπάρκειας μέσα σε πέντε χρόνια (4,6% έναντι 2,7%).

•Όσοι είχαν λάβει τουλάχιστον δύο συνταγές μελατονίνης με διαφορά 90 ημερών εμφάνισαν 82% αυξημένο κίνδυνο.

•Οι χρήστες μελατονίνης είχαν 3,5 φορές περισσότερες πιθανότητες νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια (19% έναντι 6,6%).

•Ήταν επίσης σχεδόν διπλάσιες οι πιθανότητες θανάτου από οποιαδήποτε αιτία (7,8% έναντι 4,3%).

Ο επικεφαλής ερευνητής Δρ. Ekenedilichukwu Nnadi από το SUNY Downstate δήλωσε:

«Τα συμπληρώματα μελατονίνης θεωρούνται γενικά ασφαλή και φυσικά, όμως τα αποτελέσματά μας δείχνουν σημαντικές αυξήσεις σε σοβαρά προβλήματα υγείας. Αν αυτά επιβεβαιωθούν, θα πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο που οι γιατροί συστήνουν τέτοια βοηθήματα ύπνου».

Η Δρ. Marie-Pierre St-Onge, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και πρόεδρος της ομάδας συγγραφής της AHA για την «Πολυδιάστατη Υγεία Ύπνου», εξέφρασε έκπληξη: «Στις ΗΠΑ, η μελατονίνη δεν έχει ένδειξη για τη θεραπεία της αϋπνίας. Δεν θα έπρεπε να χορηγείται ή να λαμβάνεται για περισσότερο από έναν χρόνο χωρίς ιατρική καθοδήγηση».

Περιορισμοί και ανάγκη για περαιτέρω έρευνα

Η μελέτη είχε ορισμένους περιορισμούς. Το TriNetX περιλαμβάνει δεδομένα από χώρες όπου η μελατονίνη απαιτεί συνταγή (όπως το Ηνωμένο Βασίλειο) και άλλες όπου πωλείται ελεύθερα (όπως οι ΗΠΑ). Αυτό σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι που την προμηθεύτηκαν χωρίς συνταγή ίσως καταγράφηκαν εσφαλμένα στην ομάδα «χωρίς μελατονίνη». Επιπλέον, δεν υπήρχαν πληροφορίες για τη σοβαρότητα της αϋπνίας ή για ψυχιατρικές διαταραχές, όπως κατάθλιψη ή άγχος, που μπορεί να σχετίζονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Ο Nnadi πρόσθεσε: «Η αϋπνία ή η συνύπαρξη άγχους και κατάθλιψης μπορεί να συνδέεται τόσο με τη χρήση μελατονίνης όσο και με τον καρδιακό κίνδυνο. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν συσχετισμό, όχι αιτιότητα. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί αν η μελατονίνη επηρεάζει άμεσα την καρδιακή λειτουργία».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η μελέτη εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια της μακροχρόνιας χρήσης μελατονίνης, μιας ουσίας που συχνά θεωρείται αβλαβής. Αν και δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση, τα στοιχεία δείχνουν ότι η παρατεταμένη λήψη της μπορεί να συνδέεται με αυξημένα περιστατικά καρδιακής ανεπάρκειας, νοσηλείας και θνησιμότητας. Οι ερευνητές καλούν σε περαιτέρω μελέτες και προσοχή από γιατρούς και καταναλωτές στη χρήση συμπληρωμάτων ύπνου.