Γήρανση και φθορές στα οστά: Ο ρόλος των γονιδίων

26 Οκτωβρίου 2025, 09:00

Καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός συνεχίζει να γερνάει, όλο και περισσότεροι άνθρωποι επηρεάζονται από παθήσεις όπως η σαρκοπενία και η οστεοπόρωση. Αυτές οι διαταραχές περιλαμβάνουν την προοδευτική απώλεια της μυϊκής μάζας και της οστικής πυκνότητας, που οδηγεί σε μειωμένη κινητικότητα, μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσεων και χαμηλότερη ποιότητα ζωής. Για να διερευνήσουν το ρόλο του γονιδίου PAI-1 στη γήρανση, οι ερευνητές συνέκριναν νεαρά (6 μηνών) και ηλικιωμένα (24 μηνών) αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, με και χωρίς το γονίδιο αυτό. Διαπίστωσαν ότι τα επίπεδα PAI-1 αυξάνονταν με την ηλικία και στα δύο φύλα. Ωστόσο, μόνο τα θηλυκά ποντίκια που δεν είχαν το γονίδιο PAI-1 παρουσίασαν σημαντική μείωση στην απώλεια μυϊκής και οστικής μάζας που σχετίζεται με την ηλικία.

Ο PAI-1 μπορεί να αποτελέσει έναν πολλά υποσχόμενο θεραπευτικό στόχο για την πρόληψη της απώλειας μυϊκής και οστικής μάζας που σχετίζεται με την ηλικία

Νέα ερευνητική εργασία, που δημοσιεύτηκε στο Aging-US, με επικεφαλής τους Takashi Ohira και Hiroshi Kaji από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Kindai, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θηλυκά ποντίκια που δεν είχαν το γονίδιο του αναστολέα ενεργοποιητή πλασμινογόνου-1 (PAI-1) προστατεύτηκαν από την μυϊκή αδυναμία και τη φθορά των οστών που σχετίζονται με την ηλικία. Αυτό υποδηλώνει ότι ο PAI-1 θα μπορούσε να αποτελέσει πιθανό στόχο για μελλοντικές θεραπείες για τη μείωση της ευθραυστότητας σε ηλικιωμένους πληθυσμούς.

Τα θηλυκά ποντίκια χωρίς PAI-1 διατήρησαν ισχυρότερη δύναμη πρόσφυσης και μεγαλύτερη μυϊκή μάζα στα κάτω άκρα τους. Επίσης, εμφάνισαν μικρότερη απώλεια φλοιώδους οστού στα μηριαία και τα οστά της κνήμης τους. Αντίθετα, τα αρσενικά ποντίκια δεν αποκόμισαν τα ίδια οφέλη, παρά το γεγονός ότι εμφάνισαν επίσης αυξημένα επίπεδα PAI-1 με την ηλικία.

«Η παρούσα μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η μυϊκή μάζα των κάτω άκρων, το βάρος των μυϊκών ιστών του γαστροκνήμιου και του υποκνημιδίου, καθώς και η δύναμη λαβής, ήταν σημαντικά μειωμένα σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια ηλικίας 24 μηνών σε σχέση με αυτά των ποντικιών ηλικίας 6 μηνών».

Η ιντερλευκίνη-6 (IL-6) διαδραματίζει βασικό ρόλο στην πήξη του αίματος, τη φλεγμονή και την κυτταρική γήρανση, μία διαδικασία κατά την οποία τα γερασμένα κύτταρα απελευθερώνουν επιβλαβή μόρια που επηρεάζουν τους κοντινούς ιστούς. Ένα από αυτά τα μόρια, η ιντερλευκίνη-6 (IL-6), είναι ένας σημαντικός παράγοντας φλεγμονής. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ηλικιωμένα θηλυκά ποντίκια που δεν είχαν PAI-1 είχαν χαμηλότερα επίπεδα IL-6 τόσο στους μύες όσο και στο αίμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι του PAI-1 μπορεί να συμβάλλει στην απώλεια μυών και οστών προάγοντας τη φλεγμονή. Αυτές οι προστατευτικές επιδράσεις δεν συσχετίστηκαν επίσης με αλλαγές στο μεταβολισμό των μυϊκών πρωτεϊνών ή μειώσεις στον ινώδη ιστό, ενισχύοντας την ιδέα ότι η επίδραση του PAI-1 πιθανότατα οφείλεται σε φλεγμονώδη σηματοδότηση.

Αυτή η μελέτη αναδεικνύει τον PAI-1 ως έναν πολλά υποσχόμενο θεραπευτικό στόχο για την επιβράδυνση ή την πρόληψη της σχετιζόμενης με την ηλικία φθοράς της μυϊκής και οστικής υγείας, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Δεδομένου ότι οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην οστεοπόρωση, η κατανόηση του πώς ο PAI-1 συμβάλλει στη γήρανση θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές για τη διατήρηση της δύναμης και της κινητικότητας. Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διερευνηθεί πώς ο PAI-1 αλληλεπιδρά με άλλες βιολογικές αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία και γιατί οι επιδράσεις του διαφέρουν μεταξύ των φύλων.