O χαρακτήρας κάποιων ανθρώπων δεν τους αφήνει να νιώσουν αγάπη για τα ζώα

Ορισμένα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας μπορεί να εξηγούν γιατί ορισμένοι άνθρωποι πιστεύουν ότι το είδος μας είναι ανώτερο από όλα τα υπόλοιπα του ζωικού βασιλείου σε βαθμό που δικαιούται να τα κακομεταχειρίζεται. Αυτό αναφέρει νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Current Psychology. Η έρευνα υποδηλώνει ότι η ψυχοπάθεια και ο σαδισμός, από από τα λεγόμενα χαρακτηριστικά της «Σκοτεινής Τετράδας», συνδέονται με ισχυρότερες πεποιθήσεις για την ανθρώπινη κυριαρχία επί των ζώων, μαζί με μειωμένη ενσυναίσθηση και προτίμηση στην κοινωνική ιεραρχία. Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι ο σπισισμός ή ειδισμός -είναι γλωσσικό δάνειο από την αγγλική λέξη speciesism, που προέρχεται από τη λέξη species που σημαίνει "είδος"-, έχει τις ρίζες του σε ευρύτερα ψυχολογικά πρότυπα που αποτελούν επίσης τη βάση των προκαταλήψεων απέναντι σε άλλους ανθρώπους.

Ο σπισισμός αναφέρεται στην πεποίθηση ότι οι άνθρωποι είναι εγγενώς πιο σημαντικοί από τα ζώα και χρησιμοποιείται συχνά για να δικαιολογήσει την εκμετάλλευση και κακομεταχείριση των ζώων. Η έρευνα περιελάμβανε δύο ξεχωριστές μελέτες που χρησιμοποίησαν ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση χαρακτηριστικών προσωπικότητας, στάσεων απέναντι στα ζώα και σχετικών ψυχολογικών χαρακτηριστικών. Και στις 2 περιπτώσεις, οι συμμετέχοντες ήταν κυρίως νεαροί ενήλικες.

Στην πρώτη μελέτη, 369 συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια που μετρούσαν τα χαρακτηριστικά της Σκοτεινής Τετράδας, το επίπεδο σπισισμού τους, τις προθέσεις τους να συμπεριφέρονται με τρόπους που ωφελούν τα ζώα (όπως η υιοθέτηση μιας χορτοφαγικής διατροφής που βασίζεται περισσότερο στα φυτά ή η βοήθεια προς τα αδέσποτα ζώα) και τις συνήθειές τους στην κατανάλωση κρέατος. Οι ερευνητές έλαβαν επίσης υπόψη τις επιπτώσεις της ηλικίας, του φύλου και της εκπαίδευσης.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα αυξημένα επίπεδα ψυχοπάθειας και σαδισμού σχετίζονταν έντονα με το σπισισμό. Τα άτομα που σημείωσαν υψηλότερη βαθμολογία σε αυτά τα χαρακτηριστικά ήταν επίσης λιγότερο πιθανό να εκφράσουν προθέσεις να βοηθήσουν τα ζώα. Ο μακιαβελισμός συνδέθηκε σε πολύ μικρό βαθμό με τη αυξημένη κατανάλωση κρέατος και ο ναρκισσισμός δεν φάνηκε να παίζει σημαντικό ρόλο στις στάσεις απέναντι στα ζώα.

Στη δεύτερη μελέτη, οι ερευνητές προσπάθησαν να κατανοήσουν τις ψυχολογικές διεργασίες που θα μπορούσαν να εξηγήσουν τη σύνδεση μεταξύ των χαρακτηριστικών της Σκοτεινής Τετράδας και του σπισισμού. Μια νέα ομάδα 234 συμμετεχόντων ολοκλήρωσε μετρήσεις ψυχοπάθειας, σαδισμού, σπισισμού, ενσυναίσθησης (συναισθηματική, γνωστική και βασισμένη στην ανησυχία) και 2 ιδεολογικών μεταβλητών: τον προσανατολισμό στην κοινωνική κυριαρχία και τον δεξιό αυταρχισμό.

Αυτή η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ψυχοπάθεια συσχετίστηκε και πάλι με ισχυρότερες σπισιστικές πεποιθήσεις, αλλά η επίδρασή της εξηγήθηκε πλήρως από το επίπεδο προσανατολισμού κοινωνικής κυριαρχίας ενός ατόμου. Με άλλα λόγια, τα άτομα με ψυχοπάθεια έτειναν να ευνοούν τις κοινωνικές ιεραρχίες και αυτή η πίστη στην κυριαρχία επεκτάθηκε στον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζαν τα ζώα.

Είναι ενδιαφέρον ότι ο σαδισμός δεν αναδείχθηκε ως σημαντικός προγνωστικός παράγοντας σε αυτή τη 2η μελέτη, αφού ελήφθησαν υπόψη και άλλες μεταβλητές. Ομοίως, ο αυταρχισμός δεν έπαιξε αξιοσημείωτο ρόλο στη διαμόρφωση των σπισιστικών πεποιθήσεων όταν εξετάστηκε παράλληλα με την προτίμηση στην κοινωνική κυριαρχία.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Συνολικά, αυτές οι μελέτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο σπισισμός δεν αφορά μόνο προσωπικές προτιμήσεις ή πολιτισμικές παραδόσεις - μπορεί να αντανακλά ευρύτερα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και κοινωνικές ιδεολογίες. Οι άνθρωποι που είναι συναισθηματικά απόμακροι, δείχνουν μειωμένη ενσυναίσθηση προς τους συνανθρώπους τους ή που απολαμβάνουν την άσκηση εξουσίας μπορεί να είναι πιο πιθανό να θεωρούν τα ζώα ως κατώτερα.