Χημικές ουσίες απειλούν την υγεία των γυναικών και τη γονιμότητα

Η καθηγήτρια Majorie van Duursen, ειδικός στην περιβαλλοντική υγεία και τοξικολόγος, έχει θέσει ως στόχο τη βελτίωση της υγείας των γυναικών. Κύριο αντικείμενο μελέτης της είναι οι ουσίες που είναι γνωστές ως χημικές ουσίες που προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές (EΔs) και βρίσκονται παντού γύρω μας, από τον αέρα που αναπνέουμε και τα ρούχα που φοράμε μέχρι τα προϊόντα που βάζουμε στο δέρμα μας.

Η Van Duursen, επικεφαλής του τμήματος Περιβαλλοντικής Υγείας και Τοξικολογίας στο Ινστιτούτο Ζωής και Περιβάλλοντος του Άμστερνταμ στην Ολλανδία, αποτελεί μέρος μιας ομάδας Ευρωπαίων επιστημόνων που πιστεύουν ότι πρέπει να εξετάσουμε πιο προσεκτικά τους "ενδοκρινικούς διαταράκτες" και τον αντίκτυπό τους στην υγεία μας.

«Χρειαζόμαστε μια βαθύτερη κατανόηση του πώς ακριβώς αυτές οι χημικές ουσίες βλάπτουν το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα και καλύτερες δοκιμές, ώστε να μπορούν να εντοπιστούν προτού βρουν τον δρόμο τους στα προϊόντα που χρησιμοποιούμε», δήλωσε η van Duursen.

Όπως μεταδίδει το Horizon: The EU research & Innovation Magazine, μία μεγάλη ομάδα επιστημόνων που εξετάζουν τα ενδοκρινικά διαταρακτικά διαλείμματα συνεργάζονται σε μια διεθνή συνεργασία που ονομάζεται EURION. Η συνεργασία αυτή συγκεντρώνει οκτώ ξεχωριστές ερευνητικές πρωτοβουλίες, οι οποίες ασχολούνται όλες με τους κρυφούς κινδύνους αυτών των χημικών ουσιών.

Οι κίνδυνοι είναι ιδιαίτερα υψηλοί για τις γυναίκες που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά, προειδοποίησε.

Η ερευνητική ομάδα ήρθε σε επαφή με κορυφαίους εμπειρογνώμονες από το Βέλγιο, τη Δανία, την Εσθονία, τη Γαλλία, την Ολλανδία, τη Σουηδία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ. Ένα σημαντικό επίκεντρο του έργου τους ήταν η διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους τα ενδοκρινικά διαταράκτες επηρεάζουν την αναπαραγωγική υγεία των γυναικών σε διαφορετικά στάδια της ζωής.

«Γνωρίζαμε εδώ και καιρό ότι η επίδραση της έκθεσης είναι διαφορετική στα θηλυκά έμβρυα, στις έφηβες και στις ενήλικες γυναίκες, αλλά είχαμε ελάχιστη ιδέα για το τι συνέβαινε στις ωοθήκες σε αυτά τα διαφορετικά χρονικά διαστήματα», δήλωσε η van Duursen.

Οι ερευνητές έχουν πλέον αναπτύξει μοντέλα ανθρώπινων ιστών που αντιπροσωπεύουν ολόκληρο τον κύκλο ζωής - από τους εμβρυϊκούς ιστούς των ωοθηκών και των επινεφριδίων έως τα ώριμα ωοθυλάκια των ωοθηκών - για να εντοπίσουν βιοδείκτες για την έκθεση σε ΕΔs.

Μελετώντας τον ωοθηκικό ιστό στο εργαστήριο, οι ερευνητές κατέληξαν σε σημαντικά ευρήματα. Για παράδειγμα, διαπίστωσαν ότι η εφηβεία ξεκινά νωρίτερα στις ωοθήκες που εκτίθενται σε ενδοκρινικά βλαστικά κύτταρα (ΕΔΒ). Επίσης, οι ωοθήκες που εκτίθενται σε ΕΔΒ έχουν λιγότερα γεννητικά κύτταρα, τα οποία διαιρούνται και δημιουργούν ωάρια και έτσι διαδραματίζουν άμεσο ρόλο στην αναπαραγωγή.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι λιγότερο επιτυχημένη στις γυναίκες όταν έχουν εντοπιστεί περισσότερα ενδοκρινικά κύτταρα (EDC) στο ωοθυλακικό υγρό που περιβάλλει τα ωάρια. «Όλα αυτά σημαίνουν ότι, θεωρητικά, η έκθεση σε αυτές τις χημικές ουσίες, ακόμη και στην πρώιμη ανάπτυξη, μπορεί να οδηγήσει σε λιγότερα ωάρια και ίσως σε πρόωρη εμμηνόπαυση και προβλήματα γονιμότητας», δήλωσε η van Duursen.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Παρόλο που η ερευνητική πρωτοβουλία έληξε το 2024, το έργο της ομάδας συνεχίζεται. Το επόμενο μεγάλο βήμα για αυτούς θα είναι η μελέτη της λειτουργίας των ωαρίων σε ενήλικες γυναίκες.