Δύσκολες οικογενειακές σχέσεις: Πώς να αποφύγουμε την τοξικότητα
07 Δεκεμβρίου 2025, 09:00
Για να αντιμετωπίσουμε τους τοξικούς συγγενείς, οι ψυχολόγοι συμβουλεύουν να διακόψουμε τις επαφές μαζί τους αλλά αυτό δεν είναι πάντα εφικτό ειδικά αν πρόκειται για τους γονείς ή τα αδέλφια μας ή γοα συγγενείς με τους οποίους μένουμε στο ίδιο κτίριο ή στην ίδια γειτονιά... «Στη θεραπεία, οι θεραπευόμενοι περιγράφουν ότι δοκιμάζουν πολλούς τρόπους για να αντιμετωπίσουν τις συγκρούσεις, να επεξεργαστούν παλιότερα τραύματα και να χτίσουν πιο στενές σχέσεις. Τους βοηθώ σε αυτές τις προσπάθειες προσφέροντας "εργαλεία" που ίσως δεν είχαν σκεφτεί...» αναφέρει χαρακτηριστικά η Δρ Sarah Epstein, ψυχολόγος, θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας σε άρθρο της στο Psychology Today.
Όταν όμως αυτές οι προσπάθειες εξαντληθούν και ένα μέλος της οικογένειας δεν αλλάζει, τότε προκύπτει το ερώτημα: «Και τώρα τι γίνεται;». Ενώ κάποιοι ενήλικες επιλέγουν να διακόψουν εντελώς την επαφή, άλλοι θέλουν να διατηρήσουν τη σχέση και να προστατευτούν από τον αντίκτυπο των πιο δύσκολων χαρακτηριστικών και συμπεριφορών αυτού του συγγενή.
Η ειδικός προτείνει 5 ήπιους τρόπους να παραμείνουμε σε επαφή, διαφυλάσσοντας την ψυχική μας υγεία:
Βάλτε όρια σε όσα μοιράζεστε
Ένας αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι να επαναπροσδιορίσετε τα όρια της ιδιωτικότητάς σας μαζί τους. Αναγνωρίστε ποιες πληροφορίες δεν νιώθετε άνετα να μοιράζεστε και αποφύγετε να τις συμπεριλαμβάνετε στις συζητήσεις σας. Προτιμήστε ουδέτερα, «ασφαλή» θέματα, που δεν σας εκθέτουν συναισθηματικά.
Προτιμήστε ουδέτερα θέματα για συζήτηση
Το να στραφείτε σε πιο «ελαφριές» συζητήσεις δεν υποβαθμίζει τη σχέση. Σημαίνει ότι αναγνωρίζετε ρεαλιστικά τι μπορεί και τι δεν μπορεί να προσφέρει και προσαρμόζεστε ανάλογα. Παραμένοντας σε ουδέτερο έδαφος, η επαφή μπορεί να συνεχιστεί με όρους που λειτουργούν και για τους δύο.
Θέστε όρια και στις επαφές
Κάποιοι ενήλικες θέλουν να συνεχίσουν τις δια ζώσης επαφές, αλλά δυσκολεύονται με συγκεκριμένες πτυχές αυτών των επισκέψεων. «Για παράδειγμα, ένα ζευγάρι ανέφερε ότι οι γονείς τους μεθούσαν όταν βρίσκονταν κοντά στα δύο μικρά παιδιά τους. Μαζί αποφασίσαμε ότι οι επισκέψεις χωρίς αλκοόλ ήταν απαραίτητες για την ασφάλεια όλων» λέει η ειδικός.
«Σε άλλη περίπτωση, ένας θεραπευόμενος είχε κατά βάση ήρεμες συναντήσεις με τη μητέρα του, οι οποίες όμως διακόπτονταν από απρόβλεπτα ξεσπάσματα. Έτσι, εξετάσαμε το ενδεχόμενο να γίνονται οι συναντήσεις αποκλειστικά σε δημόσιους χώρους, όπως εστιατόρια. Αυτό περιόρισε φυσικά τη διάρκεια και την ένταση των συναντήσεων» συμπληρώνει.
Περιορίστε την ίδια τη σχέση
Αντί να «ξεριζώσετε» τη σχέση, μπορείτε να «κόψετε» τα κλαδιά που δεν σας αντιπροσωπεύουν. Εν ολίγοις, αυτό σημαίνει να συντομεύσετε τις συνομιλίες, να μένετε λιγότερη ώρα στις επισκέψεις ή να εντοπίσετε θέματα κοινού ενδιαφέροντος που αντικαθιστούν τις δύσκολες συζητήσεις. Μικρές αλλαγές μπορούν να φέρουν ουσιαστική ανακούφιση, χωρίς να διακοπεί πλήρως η σχέση, σύμφωνα με την ειδικό.
Αποστασιοποιηθείτε συναισθηματικά
Η συναισθηματική απόσταση δεν σημαίνει αδιαφορία. Σημαίνει ότι συμμετέχετε στη σχέση χωρίς να απορροφάτε κάθε αντίδραση, κριτική ή απαίτηση. Η δημιουργία αυτού του «προστατευτικού χώρου» συχνά κάνει τις επαφές πιο διαχειρίσιμες.
Για τους περισσότερους, η πλήρης διακοπή επαφής είναι επώδυνη, και είναι φυσιολογικό να αναζητούν λύσεις που προσφέρουν προστασία χωρίς να κόβουν εντελώς τον δεσμό. Αυτές οι πιο μικρές και διακριτικές αλλαγές μπορούν να μειώσουν τον αντίκτυπο των επιβλαβών συμπεριφορών και να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τη σχέση σε ένα επίπεδο που σας είναι συναισθηματικά υγιές, καταλήγει η ειδικός.
Tags: Οικογένεια, Οικογενειακές Σχέσεις
