Άλλος ένας λόγος ανδρικής υπογονιμότητας

Ένας ελάχιστα γνωστός παράγοντας συμμετέχει στο ποσοστό περιστατικών ανδρικής υπογονιμότητας: Πρόκειται για το Toxoplasma gondii, ένα μονοκύτταρο παράσιτο.

Ο Δρ. William J. Sullivan, καθηγητής Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας στο Indiana University, που μελετά το τοξόπλασμα εξηγεί γιατί το παράσιτο σχετίζεται με την ανδρική υπογονιμότητα... Το τοξόπλασμα είναι περισσότερο γνωστό για τη σύνδεσή του με τις γάτες, που αποβάλλουν τα ωάρια του παρασίτου στα περιττώματά τους. Ωστόσο, τα οστρακοειδή, τα άπλυτα φρούτα και λαχανικά  μπορούν επίσης να φιλοξενούν μολυσματικά αυγά παρασίτων.

Το παράσιτο παραμένει στον οργανισμό διά βίου, σε μορφή αδρανών κύστεων στον εγκέφαλο, την καρδιά και τους μυς, και μπορεί να επανενεργοποιηθεί προκαλώντας σοβαρές βλάβες. Εκτιμάται ότι το 30%–50% του παγκόσμιου πληθυσμού φέρει μόνιμα το τοξόπλασμα.

Μετά τη μόλυνση, το τοξόπλασμα εξαπλώνεται σε πολλά όργανα, περιλαμβανομένων των μυών και, πιθανώς, των ανδρικών αναπαραγωγικών οργάνων. Κατά την πανδημία του AIDS τη δεκαετία του 1980, καταγράφηκαν περιστατικά μόλυνσης των όρχεων από το παράσιτο, ιδίως σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, αλλά και σε υγιή άτομα.

Εξάλλου, πειράματα έδειξαν ότι το τοξόπλασμα φτάνει στους όρχεις μέσα σε λίγες ημέρες. Μάλιστα, το 2017, ο καθηγητής και οι συνάδελφοί του παρατήρησαν ότι το τοξόπλασμα μπορεί επίσης να σχηματίσει κύστεις στον προστάτη των ποντικιών. Έχοντας αυτή τη γνώση, πραγματοποιήθηκαν αναλύσεις γονιμότητας σε μολυσμένους άνδρες. Μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 2021 στην Πράγα σε 163 άνδρες μολυσμένους με τοξόπλασμα διαπίστωσε ότι πάνω από το 86% είχε ανωμαλίες στο σπέρμα. 

Στην πιο πρόσφατη μελέτη του Απριλίου 2025, ερευνητές από τη Γερμανία, την Ουρουγουάη και τη Χιλή παρατήρησαν ότι το τοξόπλασμα μπορεί να φτάσει στους όρχεις και την επιδιδυμίδα ποντικιών μέσα σε δύο ημέρες. Αυτή η ανακάλυψη οδήγησε την ομάδα να εξετάσει τι συμβαίνει όταν το παράσιτο έρχεται σε άμεση επαφή με ανθρώπινο σπέρμα. Στο εργαστήριο, το 22,4% των σπερματοζωαρίων έχασαν την κεφαλή μέσα σε 5 λεπτά από την επαφή με το παράσιτο, ενώ ο αριθμός αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου. Όσα διατηρούσαν το κεφάλι τους παρουσίαζαν παραμορφώσεις ή οπές από πιθανή απόπειρα εισβολής του παρασίτου.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η μόλυνση προκαλεί επίσης χρόνια φλεγμονή, η οποία επίσης επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή και τη λειτουργία του σπέρματος. Οι ερευνητές συνολικά εκτιμούν ότι το τοξόπλασμα μπορεί να συμβάλλει στην παγκόσμια μείωση της ανδρικής γονιμότητας τις τελευταίες δεκαετίες.