Αλκοόλ και ζάχαρη δημιουργούν παρόμοια προβλήματα στο ήπαρ
23 Νοεμβρίου 2025, 08:00
Οι επιστήμονες εντόπισαν μια απρόσμενη σύνδεση ανάμεσα στον τρόπο που ο οργανισμός επεξεργάζεται τη ζάχαρη και στην ανάπτυξη του αλκοολισμού. Αυτή η σχέση φαίνεται πως ανοίγει τον δρόμο για μια νέα θεραπευτική προσέγγιση, η οποία μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική τόσο για τη θεραπεία της αλκοολικής ηπατοπάθειας (ALD) όσο και για τη διαταραχή χρήσης αλκοόλ (AUD).
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Anschutz, το αλκοόλ ενεργοποιεί ένα μεταβολικό μονοπάτι που αναγκάζει το σώμα να παράγει φρουκτόζη ενδογενώς, δηλαδή μέσα στον ίδιο τον οργανισμό. Η φρουκτόζη είναι το ίδιο σάκχαρο που βρίσκεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και αναψυκτικά. Η ενδογενής παραγωγή της βασίζεται σε ένα ένζυμο που ονομάζεται κετοεξοκινάση (KHK). Το ένζυμο αυτό όχι μόνο ενισχύει την τάση για κατανάλωση αλκοόλ αλλά συμβάλλει και στη βλάβη του ήπατος.
Η αναστολή του ενζύμου KHK μειώνει τον εθισμό στο αλκοόλ και προστατεύει το ήπαρ
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι όταν απουσιάζει το ένζυμο KHK, τα ζώα παρουσιάζουν πολύ μικρότερο ενδιαφέρον για το αλκοόλ. Στις δοκιμές ελεύθερης πρόσληψης κατανάλωναν λιγότερο αλκοόλ, ενώ στους πειραματικούς ελέγχους ανταμοιβής δεν εμφάνιζαν την ίδια συμπεριφορά αναζήτησης. Παράλληλα, καταγράφηκε χαμηλότερη ενεργοποίηση εγκεφαλικών περιοχών που σχετίζονται με τον εθισμό.
Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ηπατική βλάβη που προκαλεί το αλκοόλ δεν εκδηλωνόταν όταν το KHK αναστέλλονταν είτε γενετικά είτε φαρμακολογικά. Τα ποντίκια χωρίς KHK παρουσίαζαν:
•λιγότερη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ
•μειωμένη φλεγμονή
•σημαντικά λιγότερη ίνωση (ουλοποίηση του ηπατικού ιστού).
Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο περιορισμός της μεταβολικής οδού της φρουκτόζης μπορεί να επιβραδύνει ή ακόμη και να αποτρέψει την πορεία της αλκοολικής ηπατοπάθειας.
«Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι το αλκοόλ δεν βλάπτει το ήπαρ μόνο άμεσα, αλλά και έμμεσα, αφού “πειράζει” τον μεταβολισμό της ζάχαρης με τρόπο που ενισχύει την κατανάλωση και επιδεινώνει τη βλάβη», εξήγησε ο Miguel A. Lanaspa, DVM, PhD, βασικόςσυγγραφέας τηςμελέτης.
Η στοχοποίηση της μεταβολικής οδού της φρουκτόζης μπορεί να λειτουργήσει ως νέος θεραπευτικός δρόμος για τη διακοπή του φαύλου κύκλου:
αλκοόλ→ παραγωγήφρουκτόζης→ μεγαλύτερη επιθυμία για αλκοόλ → επιδείνωση ηπατικής βλάβης
Οιερευνητές επισημαίνουνότι επειδή η αλκοολική ηπατοπάθεια και η ΜASLD (μεταβολικά επαγόμενη ηπατικήστεάτωση) μοιράζονται κοινάμονοπάτια πουεξαρτώνται από τηφρουκτόζη, οιθεραπείες πουστοχεύουντονμεταβολισμότηςφρουκτόζης μπορούν να ωφελήσουν και τιςδύο καταστάσεις.
Ένα κοινό μεταβολικό μονοπάτι για πολλές μορφές ηπατικής βλάβης
Ο Richard Johnson, MD, συν-συγγραφέας της μελέτης, τόνισε: «Η ανακάλυψη αυτή υπογραμμίζει μια αναπάντεχη διασταύρωση ανάμεσα στον μεταβολισμό της ζάχαρης και του αλκοόλ. Ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη θεραπειών που στοχεύουν μια κοινή μεταβολική βάση πίσω από δύο από τις συχνότερες μορφές ηπατικής νόσου».
Σήμερα, οι διαθέσιμες θεραπείες για την αλκοολική ηπατοπάθεια και τον αλκοολισμό είναι περιορισμένες, με χαμηλά ποσοστά επιτυχίας. Η νέα αυτή έρευνα παρέχει μια νέα, βιοχημικά αιτιολογημένη προσέγγιση που θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό βήμα προς μια πιο αποτελεσματική θεραπεία.
Η μελέτη δείχνει ότι η εξάρτηση από το αλκοόλ και η ηπατική βλάβη δεν είναι μόνο αποτέλεσμα της άμεσης επίδρασης του αλκοόλ, αλλά και ενός παράδοξου εσωτερικού μηχανισμού παραγωγής φρουκτόζης. Η αναστολή του ενζύμου KHK:
•μειώνει την επιθυμία για κατανάλωση αλκοόλ
•προστατεύει το ήπαρ
•μπορεί να αποτελέσει θεραπευτικό στόχο τόσο για ALD όσο και για AUD.
Πρόκειται για μια ανακάλυψη που ανοίγει νέους ορίζοντες στην κατανόηση του εθισμού και των μεταβολικών νοσημάτων, προσφέροντας ελπίδες για στοχευμένες, αποτελεσματικές και πιο ασφαλείς θεραπείες στο μέλλον.
