Πρόληψη των προβλημάτων υπογονιμότητας στους άνδρες

16 Φεβρουαρίου 2022, 18:00

Το πρόβλημα της υπογονιμότητας στην Ευρώπη συναντάται περίπου στο 14% των ζευγαριών, σύμφωνα με τα στοιχεία του National Collaborating Centre for Women's and Children's Health. Υπολογίζεται ότι στο 40%-50% των υπογόνιμων ζευγαριών το πρόβλημα εντοπίζεται στον άντρα αποκλειστικά ή και σε συνδυασμό με αναπαραγωγικά προβλήματα της συντρόφου του.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Ουρολογικών Παθήσεων, οι πιο συχνές αιτίες της ανδρικής υπογονιμότητας τις οποίες μπορεί να προλάβει από νεαρή ηλικία ο άνδρας, είναι οι ακόλουθες:

Παχυσαρκία

Η επίδραση του λίπους σε μία σειρά από ορμόνες και πεπτίδια, όπως η διαταραχή της σχέσης ανδρογόνων/οιστρογόνων είναι μια πιθανή εξήγηση γιατί οι παχύσαρκοι άνδρες έχουν συχνότερα προβλήματα υπογονιμότητας. Εξάλλου, στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αυξημένο σωματικό βάρος, έχει βρεθεί ότι, όταν τελικά ο δείκτης μάζας σώματος ξεπεράσει το 30 kg/m2, υπάρχουν σημαντικές αλλοιώσεις τόσο στη μορφολογία των σπερματοζωαρίων όσο και στο γενετικό υλικό, DNA, που μεταφέρουν.

Κάπνισμα και ουσίες

Ο καπνός αλλά και τα προϊόντα της καύσης του χαρτιού που τον περικλείει, έχουν βλαπτική επίδραση στη γονιμότητα ενός άντρα. Μελέτες δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά, αποδεικνύουν ότι το κάπνισμα και οι εισπνεόμενες ουσίες προκαλούν το λεγόμενο «οξειδωτικό stress» και βλάπτουν τη γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος, ακόμη και αν οι παράμετροι του σπέρματος είναι φυσιολογικές.

Στους καπνιστές 20 τσιγάρων ημερησίως και πάνω, έχει βρεθεί ότι τα σπερματοζωάρια δεν μπορούν να «κολλήσουν» πάνω στο ωάριο. Aκόμη και βλάβες στο DNA έχουν παρατηρηθεί. Οι επιπτώσεις είναι πολύ σημαντικότερες στους άντρες που δεν έχουν φυσιολογικές παραμέτρους σπέρματος, αφού το κάπνισμα επιδεινώνει τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων. Και μην ξεχνάμε ότι οι όρχεις διαθέτουν υποδοχείς νικοτίνης, αλλά και κανναβιδοειδών, και επομένως αρνητική επίπτωση έχουν και η μαριχουάνα, η κάνναβη αλλά και η κοκαΐνη που επηρεάζουν αρνητικά τη γονιμότητα, αφού μειώνει την κινητικότητα και διαταράσσει τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων.

Κινητό τηλέφωνο και άλλες ακτινοβολίες

Κάθε είδους έντονη και πολύωρη ακτινοβολία μπορεί να βλάψει την παραγωγή των σπερματοζωαρίων. Αυτός, εξάλλου, είναι και ο λόγος για τον οποίο αποτελεί πάγια πλέον τακτική για την ιατρική κοινότητα η κρυοσυντήρηση του σπέρματος των αντρών με καρκίνο πριν από την έναρξη της ακτινοθεραπείας/χημειοθεραπείας τους, αλλά και όσων έχουν πτώση της ποιότητας του σπέρματος και δεν βρίσκονται ακόμη σε προσπάθεια τεκνοποίησης. Καλό είναι λοιπόν τα κινητά τηλέφωνα να μην μπαίνουν σε τσέπες του παντελονιού.

Διατροφή

Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την αναπαραγωγική υγεία ενός άντρα. Αντιοξειδωτική δράση έχουν μεταξύ άλλων το τυρί, τα εσπεριδοειδή, οι ηλιόσποροι, τα ψάρια, το μπρόκολο, τα φασόλια και οι αγκινάρες. Καλό είναι να αποφεύγεται η καθημερινή χρήση αλκοόλ, γλυκών, επεξεργασμένων τροφών και ζωικών λιπαρών.

Αναβολικά

Τα αναβολικά, και ιδιαίτερα η χορήγηση τεστοστερόνης, διακόπτουν τη σπερματογένεση και προκαλούν ορμονικές μεταβολές. Τελευταίες μελέτες, επίσης, έχουν δείξει ότι ο ζεστός καφές ή το τσάι, που σερβίρονται σε πλαστικά ποτήρια, προκαλούν την παραγωγή (ψευτο)- οιστρογόνων από το πλαστικό, που με καθημερινή συχνή χρήση βλάπτουν τη γονιμότητα.

Αύξηση της θερμοκρασίας των όρχεων

Οι όρχεις βρίσκονται έξω από το σώμα και αυτό το φρόντισε η φύση όχι για αισθητικούς λόγους, αλλά για λειτουργικούς καθώς η θερμοκρασία τους πρέπει να είναι χαμηλότερη από αυτήν του υπόλοιπου σώματος, για να λειτουργούν! Έτσι, οτιδήποτε διαταράσσει τη θερμοκρασιακή διαφορά μπορεί να βλάψει την αντρική γονιμότητα. Όχι λοιπόν στα στενά, συνθετικά εσώρουχα και παντελόνια...