Νέα παραλλαγή της ευλογιάς των πιθήκων στη Μεγάλη Βρετανία

Νέα παραλλαγή του ιού mpox– που είναι γνωστός και ως «ευλογιά των πιθήκων» – έχει εντοπιστεί σε ένα άτομο στη Μεγάλη Βρετανία, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της χώρας. Η συγκεκριμένη παραλλαγή αποτελεί ένα γενετικό μείγμα δύο μεγάλων κατηγοριών (clades) του ιού και ανιχνεύθηκε σε έναν ταξιδιώτη που είχε πρόσφατα επιστρέψει από χώρα της Ασίας. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι εξετάζουν ακόμη τη σημασία και τις πιθανές επιπτώσεις αυτού του νέου στελέχους.

Η Υπηρεσία Υγειονομικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA) αναφέρει πως είναι φυσιολογικό οι ιοί να εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Η διαδικασία αυτή, γνωστή ως «ιικήεξέλιξη», επιτρέπει στους ιούς να προσαρμόζονται και να αλλάζουν χαρακτηριστικά. Παρ’ όλα αυτά, ο εμβολιασμός εξακολουθεί να αποτελεί το αποτελεσματικότερο μέσο προστασίας απέναντι σε σοβαρή νόσηση, ακόμη κι αν στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη από mpox είναι σχετικά ήπια.

Τι είναι ο mpox;

Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν χαρακτηριστικές δερματικές βλάβες ή εξάνθημα που μπορεί να διαρκέσουν δύο έως τέσσερις εβδομάδες, καθώς και πυρετό, πονοκέφαλο, πόνο στην πλάτη, μυαλγίες και έντονη κόπωση. Ο ιός μεταδίδεται μέσω στενής σωματικής επαφής, μέσω σταγονιδίων από βήχα ή φτέρνισμα ή με την επαφή μολυσμένων αντικειμένων όπως ρούχα, σεντόνια και πετσέτες.

Το νέο στέλεχος περιέχει γονιδιακά στοιχεία τόσο από το cladeIb όσο και από το cladeIIb, χωρίς ακόμη να έχει λάβει επίσημη ονομασία. Η ανακάλυψή του συνέπεσε χρονικά με ενδείξεις ότι το cladeIb άρχισε να εμφανίζει περιορισμένη τοπική μετάδοση σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, το cladeIIb συνδέεται με την παγκόσμια έξαρση του mpox το 2022, η οποία επηρέασε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο εμβολιασμός κατά του mpox προσφέρεται σε ομάδες με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης, όπως:

•άτομα με πολλαπλούς σεξουαλικούς συντρόφους,

•άτομα που συμμετέχουν σε ομαδικές σεξουαλικές πρακτικές,

•επισκέπτες χώρων όπου παρέχεται σεξ επί πληρωμή.

Οι υγειονομικοί φορείς εκτιμούν ότι το εμβόλιο προσφέρει 75–80% προστασία απέναντι στον mpox. Αν και δεν υπάρχουν ακόμη μελέτες σχετικά με το πόσο αποτελεσματικό είναι απέναντι στο νέο στέλεχος, θεωρείται πιθανό ότι εξακολουθεί να προσφέρει υψηλό βαθμό προστασίας, λόγω της ομοιότητας του ιού με προηγούμενες παραλλαγές.

Η Δρ Katy Sinka, επικεφαλής του τομέα σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων στο UKHSA, ανέφερε ότι η γενετική ανάλυση επέτρεψε την έγκαιρη ανίχνευση του νέου στελέχους. «Είναι απολύτως φυσιολογικό οι ιοί να εξελίσσονται. Η περαιτέρω μελέτη του νέου στελέχους θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα τις αλλαγές του ιού και τη σημασία τους. Ο εμβολιασμός παραμένει αποδεδειγμένα αποτελεσματικός στην πρόληψη σοβαρής νόσησης, οπότε όσοι είναι επιλέξιμοι καλούνται να εμβολιαστούν», τόνισε.

Η καθηγήτρια Trudie Lang, διευθύντρια του Global Health Network του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, σημείωσε ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν εξαιρετικά συστήματα επιτήρησης δημόσιας υγείας για την αναγνώριση περιστατικών και τον περιορισμό της μετάδοσης. Ωστόσο, σε άλλες περιοχές του κόσμου, ιδίως όπου υπάρχουν ευάλωτοι πληθυσμοί και περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη– είναι δυσκολότερο να αποφευχθεί η εξάπλωση. Η άνιση πρόσβαση στα εμβόλια αποτελεί επίσης σημαντικό εμπόδιο.

Η καθηγήτρια υπογράμμισε ότι, αν εμφανιστούν περισσότερα κρούσματα αυτής της νέας παραλλαγής, θα είναι κρίσιμο να ερευνηθεί ο τρόπος μετάδοσης και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων που προκαλεί. Μόνο τότε θα μπορέσουν οι επιστήμονες να καθορίσουν αν είναι πιο επικίνδυνη ή πιο ήπια σε σχέση με προηγούμενα στελέχη.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σε παγκόσμιο επίπεδο, μέσα στο 2025 έχουν καταγραφεί σχεδόν 48.000 επιβεβαιωμένα περιστατικά mpox, εκ των οποίων 2.500 μόνο τον τελευταίο μήνα, με την πλειονότητα να εντοπίζεται στην κεντρική Αφρική. Η Δρ Boghuma Titanji, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Emory, σχολίασε ότι η εμφάνιση ενός τέτοιου ανασυνδυασμένου στελέχους ήταν ένα από τα σενάρια που ανησυχούσαν τους ειδικούς. «Όσο περισσότερο επιτρέπουμε στον ιό να κυκλοφορεί, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχει να συνδυάζει και να τροποποιεί το γενετικό του υλικό, καθιστώντας τον όλο και πιο προσαρμοσμένο στον άνθρωπο», ανέφερε.