Η γνωστική απόδοση των γυναικών κορυφώνεται κατά την ωορρηξία

Είναι γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ότι οι αθλήτριες παρουσιάζουν αυξημένα ποσοστά τραυματισμού σε συγκεκριμένες φάσεις του κύκλου τους, δηλαδή στη μέση ωχρινική φάση (περίπου 1 εβδομάδα πριν από την έμμηνο ρύση). Πολλά άρθρα αθλητιατρικής υποστηρίζουν ότι οι αλλαγές στη χαλαρότητα των τενόντων και στη μυϊκή λειτουργία είναι η πιθανή αιτία αυτών των μοτίβων κινδύνου τραυματισμού. Το πρόβλημα με αυτές τις θεωρίες είναι ότι δεν υπάρχουν ισχυρές εμπειρικές ενδείξεις ότι η χαλαρότητα των τενόντων ή η μυϊκή λειτουργία αλλάζει ανά φάση και ίσως αυτή η εξήγηση να είναι απλώς πολύ απλοϊκή.

Για το λόγο αυτό, η Flaminia Ronca Ph.D. νευροεπιστήμονας με εξειδίκευση στην άσκηση, ξεκίνησε μαζί με μία συνάδελφό της έρευνα για τις πιθανές γνωστικές αλλαγές που σχετίζονται με τον αθλητισμό στις γυναίκες καθ' όλη τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου. Οι συμμετέχουσες στη μελέτη ένιωθαν χειρότερα κατά την έμμηνο ρύση και υπέθεσαν ότι τα συμπτώματά τους επηρέαζαν αρνητικά τη γνωστική τους απόδοση... αλλά στην πραγματικότητα είχαν καλύτερη απόδοση από ό,τι σε άλλες φάσεις, με ταχύτερους χρόνους αντίδρασης και λιγότερα λάθη. Τα ευρήματα αυτά ήταν συναρπαστικά, αλλά αβέβαια.

Την επόμενη χρονιά, 2 ερευνήτριες, η Evelyn Watson και η Isabel Metcalf, παρακολούθησαν 54 γυναίκες, ζητώντας τους να συμπληρώσουν γνωστικά τεστ κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων φάσεων του κύκλου τους, εντοπίζοντας με ακρίβεια την ημέρα της ωορρηξίας επιτυγχάνοντας ακριβέστερη παρακολούθηση του κύκλου σε σχέση με την προηγούμενη μελέτη, οδηγώντας σε ακόμη πιο ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Οι χρόνοι αντίδρασης ήταν ακόμα πιο αργοί στη μέση της ωχρινικής φάσης (χωρίς διαφορά στα σφάλματα) - ένα αναπαραγώγιμο αποτέλεσμα που μπορεί να υποδηλώνει μια πιθανή σύνδεση μεταξύ των πιο αργών αντιδράσεων και του αυξημένου κινδύνου τραυματισμού σε αθλήματα επαφής. Η μέση της ωχρινικής φάσης (περίπου 1 εβδομάδα πριν από την έμμηνο ρύση) χαρακτηρίζεται από μια κορύφωση της προγεστερόνης και μεγαλύτερη φλεγμονή, δύο στοιχεία που είναι γνωστό ότι προκαλούν ανασταλτική επίδραση στον εγκεφαλικό φλοιό και, επομένως, βραδύτερους χρόνους αντίδρασης.

Η πλέον συναρπαστική ανακάλυψη ήταν ο εντοπισμός της μέγιστης απόδοσης την ημέρα της ωορρηξίας. Οι συμμετέχουσες είχαν ταχύτερους χρόνους αντίδρασης, έκαναν λιγότερα λάθη και ένιωθαν πιο σε εγρήγορση και ενεργητικές την ημέρα της ωορρηξίας. (Αυτό δεν είχε εντοπιστεί στην προηγούμενη μελέτη, επειδή η ωορρηξία μπορεί να καταγραφεί μόνο με ορμονικές εξετάσεις). Θεωρητικά, αυτό θα μπορούσε να συνδεθεί με την κορύφωση των οιστρογόνων που παρατηρείται λίγο πριν την ωορρηξία, η οποία είναι γνωστό ότι έχει διεγερτικές επιδράσεις στον εγκεφαλικό φλοιό.

Τέλος, οι πρωταθλήτριες παρουσίασαν μεγαλύτερες διακυμάνσεις στους χρόνους αντίδρασης καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου σε σύγκριση με το υπόλοιπο δείγμα της μελέτης. Ενώ αυτό ενισχύει τη θεωρία ότι οι γνωστικές αλλαγές στους αθλητές θα μπορούσαν να υποδηλώνουν πρότυπα κινδύνου τραυματισμού, δεν είναι πολύ σαφές γιατί αυτό το φαινόμενο ήταν τόσο έντονο σε αυτήν την ομάδα. Τα αθλήματα υψηλού επιπέδου ασκούν απίστευτο στρες στον οργανισμό, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ορμονική δυσλειτουργία σε ορισμένες γυναίκες. Είναι πιθανό οι ισχυρότερες διακυμάνσεις στις ορμονικές αλλαγές σε αθλήτριες υψηλού επιπέδου να εξηγούν τις μεγαλύτερες αλλαγές στους χρόνους αντίδρασης που παρατηρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Εν ολίγοις, το να νιώθουμε χειρότερα κατά τη διάρκεια της περιόδου μας δεν καθορίζει τη γνωστική ή σωματική μας απόδοση. Ας μην ξεχνάμε τον τεράστιο αριθμό ολυμπιακών μεταλλίων που κέρδισαν αθλήτριες κατά τη διάρκεια της περιόδου τους.