Απρόσμενα κοινό γνώρισμα σε ναρκισσιστές και στα άτομα με κοινωνικό άγχος
19 Ιουνίου 2025, 07:00

Οι άνθρωποι που βγαίνουν εκτός ελέγχου όταν βιώνουν την απόρριψη μπορεί να έχουν κάτι περισσότερο από ναρκισσισμό ως υποκείμενο πρόβλημα. Νέα έρευνα συνδέει μια μορφή κοινωνικού άγχους με ναρκισσιστική ευαλωτότητα που βασίζεται στον θυμό και την παρορμητικότητα, Σύμφωνα με τη Mara Villalongo Andino και τους συνεργάτες της, παρόλο που ο φόβος της απόρριψης αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της κοινωνικής αγχώδους διαταραχής (ΚΑΔ), υπάρχει ένας υποτύπος που εμφανίζεται κλινικά και χαρακτηρίζεται από θυμό και ένα είδος αναζήτησης περισπασμών που ονομάζεται παρορμητική συμπεριφορά αναζήτησης καινοτομίας. Λίγα είναι γνωστά για αυτόν τον υποτύπο, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της προσοχής των ερευνητών επικεντρώνεται στον φόβο της αρνητικής αξιολόγησης (ΦΑΑ).
Η διερεύνηση της πιθανής σύνδεσης μεταξύ της ΚΑΔ και του ευάλωτου ναρκισσισμού θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες, τόσο στη θεωρία, όσο και στην πράξη. Το να γνωρίζουμε ότι ένας συγκεκριμένος υποτύπος της ΚΑΔ συνδέεται στενά με το ναρκισσισμό θα οδηγούσε στην ιδέα ότι ορισμένα άτομα με αυτή τη διαταραχή δεν έχουν μία ολοκληρωμένη αντίληψη για τον εαυτό τους και θα υποδήλωνε ότι η προσωπικότητα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε κάτι που γενικά θεωρείται ως μια διαταραχή που βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε μη ρεαλιστικούς φόβους.
Χρησιμοποιώντας ένα δείγμα 355 ενηλίκων (18 έως 80 ετών· μέση ηλικία 32 ετών), ο Villalongo Andino και οι συνεργάτες του κατέγραψαν τα επίπεδα θυμού, ευσυνειδησίας, άγχους και υπομονής. Στα τεστ χρησιμοποιήθηκαν επίσης κλίμακες που αξιολογούσαν τις δυσκολίες των ατόμων στο να ελέγξουν τα συναισθήματά τους, το άγχος, το αίσθημα κατάθλιψης και τυχόν συμπτώματα ναρκισσισμού.
Αυτό που προέκυψε από την ανάλυση ήταν ένα μοντέλο 5 προφίλ σχετικά με τους παράγοντες άγχους (π.χ., επιρρεπής σε ένταση), θυμού (εύκολη εναλλαγή από ήρεμη κατάσταση σε κατάσταση θυμού), παρορμητικότητας (βιαστική λήψη αποφάσεων), ναρκισσιστικού θαυμασμού (περιμένω να γίνω διάσημος στο μέλλον), ναρκισσιστικής αντιπαλότητας (επιθυμώ την αποτυχία των αντιπάλων μου) και κοινωνικού άγχους (οι πολυσύχναστοι δημόσιοι χώροι μου προκαλούν άγχος).
Οι συμμετέχοντες που κατηγοριοποιήθηκαν σε 3 από τα προφίλ εμφάνισαν υψηλά επίπεδα κοινωνικού άγχους (1, 3 και 5), ενώ στα άλλα 2 όχι. Ωστόσο, στα κοινωνικά αγχώδη άτομα, 2 προφίλ σημείωσαν υψηλή βαθμολογία θυμού και παρορμητικότητας (3 και 5). Επιπλέον, από τα Προφίλ 3 και 5, μόνο το Προφίλ 5 εμφάνισε υψηλά επίπεδα ναρκισσισμού. Το κοινωνικό άγχος τους ήταν υποκλινικό, κάτι που είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη. Το Προφίλ 5 εκτιμήθηκε ότι αντιπροσώπευε το 10% του δείγματος. Το πιο συχνό ήταν το Προφίλ 2, που αφορούσε το 44% του δείγματος.
Η αναγνώριση ότι τα άτομα με κοινωνική αγχώδη διαταραχή μπορούν (α) να γίνουν παρορμητικά και κυκλοθυμικά, και (β) να παρουσιάσουν υψηλά επίπεδα ευάλωτου ναρκισσισμού, παρέχει νέα στοιχεία για τους ανθρώπους των οποίων η συμπεριφορά φαίνεται να χαρακτηρίζεται και από τα 2 προαναφερθέντα γνωρίσματα.
Συνοψίζοντας, με το να υποθέσουμε ότι κάποιος είναι απλώς ναρκισσιστής ή κοινωνικά αγχώδης, μπορεί να παραγνωρίσουμε τους παράγοντες που οδηγούν στη συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Tags: Άγχος, Ναρκισσισμός, ψυχικά πάσχοντες, ψυχική υγεία