Η τεχνητή νοημοσύνη απρόσμενος σύμμαχος νευροδιαφορετικών ατόμων
28 Ιουλίου 2025, 07:02

Για πολλούς ανθρώπους, η αποκωδικοποίηση κοινωνικών καταστάσεων είναι μια πρόκληση. Για νευροδιαφορετικά άτομα - όπως αυτά με αυτισμό, ΔΕΠΥ ή δυσλεξία - η επικοινωνία μπορεί να είναι εξαντλητική. Ωστόσο, τα chatbots τεχνητής νοημοσύνης, όπως το ChatGPT, αναδεικνύονται σε έναν απρόσμενο «μεταφραστή» και σύμμαχο στην καθημερινότητά τους.
Η Κέιτ Ντ'ότμαν, μια 40χρονη σκηνοθέτιδα από το Κέιπ Τάουν με αυτισμό και ΔΕΠΥ, χρησιμοποιεί το ChatGPT για να ξεπεράσει τα εμπόδια στην επικοινωνία. «Μερικές φορές, ειλικρινά, είναι η πιο ενσυναισθητική φωνή στη ζωή μου», δηλώνει. Πλέον, πριν στείλει ένα email ή μήνυμα, ζητά από το chatbot να ελέγξει τον τόνο και το ύφος, αποφεύγοντας παρεξηγήσεις που στο παρελθόν την έκαναν να φανεί «απότομη».
Η χρήση αυτή δεν περιορίζεται στο ChatGPT. Ο μηχανικός Μάικλ Ντάνιελ, ο οποίος έχει διαγνωστεί με αυτισμό, δημιούργησε τη δική του εφαρμογή, το Neurotranslator. Η εφαρμογή τον βοήθησε να καταλάβει γιατί ένα σχόλιο προς τη σύζυγό του, όπως «τι ιδιαίτερο πουκάμισο», θα μπορούσε να εκληφθεί ως κριτική χωρίς μια θετική επιβεβαίωση.
Παρότι τα οφέλη είναι σημαντικά, ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες. Προειδοποιούν για τον κίνδυνο υπερβολικής εξάρτησης, η οποία θα μπορούσε να υπονομεύσει την κριτική σκέψη και την ικανότητα των χρηστών να λειτουργούν χωρίς το εργαλείο. Σε αντίθεση με έναν ψυχολόγο, ένα AI δεν δεσμεύεται από ηθικούς κώδικες και δεν θα «σπρώξει» τον χρήστη έξω από τη ζώνη άνεσής του.
Για χρήστες όπως η Ντ'ότμαν, όμως, οι φόβοι αυτοί είναι δευτερεύοντες. Φοβάται ότι χωρίς το chatbot θα επέστρεφε σε μια περίοδο τραυματικής απομόνωσης. «Ως κάποια που παλεύει με μια αναπηρία όλη μου τη ζωή», καταλήγει, «το χρειάζομαι αυτό».
Tags: ChatGPT, Αυτισμός, ΔΕΠΥ, Δυσλεξία, τεχνητή νοημοσύνη