Ευθανασία: Η πολιτεία μπροστά στο μεγάλο δίλημμα

Το ζήτημα της ευθανασίας αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα, αλλά και βαθιά ανθρώπινα διλήμματα της σύγχρονης κοινωνίας.

Η πρόταση της Ειρήνης Χαραλαμπίδου για τη νομιμοποίησή της στην Κύπρο άνοιξε έναν αναγκαίο διάλογο γύρω από το δικαίωμα του ατόμου να ορίζει το τέλος της ζωής του με αξιοπρέπεια, σε περιπτώσεις αφόρητου πόνου και απουσίας ιατρικών λύσεων.

Η κ. Χαραλαμπίδου, έχει μιλήσει ανοιχτά για την εμπειρία της με τη μητέρα της, η οποία όπως δήλωσε, πέθανε με οδύνη και χωρίς να έχει τη δυνατότητα να επιλέξει ένα ήρεμο τέλος.

Παρά τη σοβαρότητα του θέματος, η κοινωνική και πολιτική αντιμετώπιση παραμένει επιφυλακτική, την ώρα που υπογραμμίζεται η ανάγκη για ώριμη συζήτηση, απαλλαγμένη από ταμπού, προκαταλήψεις και προσχήματα.

Τα περισσότερα κόμματα, καθώς και η κυβέρνηση, εστιάζουν στην ανάγκη για βελτίωση της παρηγορητικής φροντίδας.

Ωστόσο, η ουσία του ζητήματος βρίσκεται ακόμα πιο βαθιά, στο δικαίωμα του ατόμου να επιλέγει πότε και πώς θα τελειώσει η ζωή του όταν ο πόνος είναι αφόρητος και η ιατρική δεν έχει να προσφέρει λύσεις.

Πρόωρη ή ανώριμη η συζήτηση;

Ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Δαμιανός ανέφερε πως η συζήτηση είναι πρόωρη, επικαλούμενος την έλλειψη ολοκληρωμένων δομών φροντίδας, ενώ αναδεικνύει το ζήτημα της κατάλληλης ανάπτυξης υποδομών προκειμένου να εξεταστεί νομοθεσία για ευθανασία.

Το επιχείρημα πως πρώτα πρέπει να αναπτυχθεί ένα αποτελεσματικό σύστημα ανακουφιστικής φροντίδας ωστόσο, δεν καλύπτει όλους τους ασθενείς, καθώς η ευθανασία αφορά όσους ζουν με συνεχή και αβάσταχτο πόνο, χωρίς ελπίδα για ίαση ή ποιότητα ζωής, ενώ το δικαίωμα στην παρηγορητική φροντίδα, δεν υποκαθιστά τη συζήτηση για την ευθανασία.

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής, Κωνσταντίνος Φελλάς, τόνισε την ανάγκη για ψύχραιμη και ώριμη αντιμετώπιση του θέματος.

Ο θάνατος, όπως λέει, δεν είναι ζήτημα που επιδέχεται ελαφρότητα. Υποδεικνύει ότι η κοινωνία οφείλει να παρέχει ανακούφιση, αλλά και να σέβεται την επιθυμία για απελευθέρωση από τον πόνο όταν δεν υπάρχει άλλη διέξοδος.

Ο κ. Φελλάς στηλιτεύει την κοινωνική υποκρισία γύρω από τον θάνατο, καθώς και τη συνήθεια να αποκρύπτεται η αλήθεια από τον ασθενή, κάτι το οποίο στερεί τη δυνατότητα να αποχαιρετήσει και να πάρει ο ίδιος τις αποφάσεις για το τέλος της ζωής του.

Το παράδειγμα άλλων χωρών

Η ευθανασία έχει ήδη νομιμοποιηθεί και τεθεί σε συγκεκριμένο πλαίσιο σε πολλές χώρες, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Αυστρία, η Ελβετία, ο Καναδάς και ορισμένες Πολιτείες των ΗΠΑ.

Το κοινό στοιχείο που εντοπίζεται στις ρυθμίσεις που υιοθέτησαν οι εν λόγω χώρες, είναι η ύπαρξη αυστηρού νομικού πλαισίου, ιατρικής τεκμηρίωσης και πλήρους συναίνεσης του ασθενούς.

Δεν πρόκειται για επιβολή θανάτου, αλλά για το τελευταίο δικαίωμα επιλογής όταν έχουν εξαντληθεί όλα τα άλλα.

Στην Κύπρο, οι αντιδράσεις στο πλαίσιο της συζήτησης που βρίσκεται υπό εξέλιξη, καταδεικνύουν τις αντιλήψεις που θα πρέπει να υπερπηδηθούν πριν υπάρξει ουσιαστική πρόοδος.

Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του βουλευτή του ΔΗΚΟ Ζαχαρία Κουλία, περί «αντικατάστασης του Χάρου».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Το γεγονός ότι η συζήτηση ξεκίνησε είναι ένα βήμα προς τα εμπρός, καθώς αποτελεί  μια απαραίτητη συζήτηση για τον πόνο, την ανθρώπινη ελευθερία και την αξιοπρέπεια, στο πλαίσιο της οποίας η πολιτεία καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της.

Του Λοΐζου Ττοφαλλή