Διαβητικό πόδι: Η σημασία της Διεπιστημονικής Αντιμετώπισης
14 Νοεμβρίου 2022, 06:00
Του Δρος Ιπποκράτη Πούντου*
Το διαβητικό πόδι είναι μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη. Πολλές φορές, και μάλλον λανθασμένα, χρησιμοποιείται ο όρος «διαβητικό πόδι» για να περιγράψει εξελκώσεις (έλκη), μολύνσεις, γάγγραινα ή και ακρωτηριασμούς του ποδιού σε ανθρώπους που πάσχουν από διαβήτη. Στην πραγματικότητα, το διαβητικό πόδι είναι η παρουσία δομικών ή λειτουργικών αλλοιώσεων του ποδιού που προκαλούνται από τη μακροχρόνια και εμμένουσα υπεργλυκαιμία, και προϋπάρχουν στο πόδι πολύ πριν παρουσιαστούν οι οποιεσδήποτε βλάβες. Επομένως, η πρόληψη, με συχνούς ελέγχους από εξειδικευμένο ιατρό, είναι σημαντική.
Ακόμα και με τα πιο προηγμένα προγράμματα πρόληψης, ένας σημαντικός αριθμός διαβητικών αναπτύσσουν έλκη του κάτω άκρου, που δύναται να επιδεινωθούν ραγδαία. Τα διαβητικά έλκη συνήθως δεν ακολουθούν τη διαδικασία της φυσιολογικής επούλωσης των συνήθη πληγών, αλλά εγκλωβίζονται σε μία χρόνια φάση αδράνειας ή φλεγμονής. Χρειάζεται συνεχής και πολλές φορές μακροχρόνια φροντίδα, ούτως ώστε να αποφευχθεί η επιμόλυνση και να βοηθηθεί η διαδικασία της επούλωση τους. Ο χειρουργικός καθαρισμός του έλκους αλλά και η χειρουργική αποκατάσταση της ροής του αίματος στην περιοχή είναι σε μεγάλο βαθμό αναγκαία.
Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι οι εξελκώσεις, η γάγγραινα και οι ακρωτηριασμοί του ποδιού οδηγούν σε αναπηρία, έχουν τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις στον ασθενή και σχετίζονται με σημαντική επιβάρυνση τόσο της υγείας του όσο και της ποιότητας ζωής. Μέσα στην προηγούμενη δεκαετία, πολλές αναπτυγμένες χώρες και οργανισμοί, όπως η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας και η Διεθνής Ομοσπονδία του Διαβήτη, έθεσαν ως στόχο τη μείωση του ποσοστού των ακρωτηριασμών. Η στρατηγική τους περιλάμβανε την πρόληψη, την εκπαίδευση των ασθενών και τη δημιουργία μιας διεπιστημονικής ομάδας εντός των μεγάλων θεραπευτηρίων που να εξειδικεύεται στη θεραπεία των επιπλοκών του διαβήτη στα πόδια. Οι διεπιστημονικές ομάδες απαρτίζονταν από ιατρικές ειδικότητες που παρακολουθούσαν στενά τους ασθενείς και είχαν τη δυνατότητα άμεσης παρέμβασης χωρίς χρονοτριβή. Τα αποτελέσματα από τα κέντρα αυτά έδειξαν σημαντική μείωση των ακρωτηριασμών, που σε ορισμένες περιπτώσεις έφτανε έως και το 85%.
Το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο, ακολουθώντας σύγχρονες διεθνείς πρακτικές στην παροχή υπηρεσιών υγείας, δημιούργησε το Κέντρο ∆ιαβητικού Ποδιού. Πρόκειται για ένα πρότυπο Κέντρο µε τη δυνατότητα διάγνωσης και εξειδικευμένης αντιμετώπισης όλου του φάσματος μεταβολικών διαταραχών του ποδιού σε ασθενείς με διαβήτη. Η Ιατρική ομάδα του Κέντρου απαρτίζεται από τον Δρα Ιπποκράτη Πούντο, Ορθοπαιδικό Χειρουργό με εξειδίκευση στο διαβητικό πόδι, μαζί με τον Δρα Στυλιανό Παπά (Αγγειοχειρουργό), Δρα Νικόλαο Σπερνοβασίλη (Λοιμωξιολόγο), Δρα Αλέξανδρο Τζεφεράκο (Ακτινολόγο), κ. Δένο Βασιλείου (Ορθωτικό) και ειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό. Με τον τρόπο αυτό, δίνεται η απαιτούμενη έμφαση και εξατομικευμένη φροντίδα ανάλογα µε το μέγεθος του προβλήματος του κάθε ασθενή.
* Ο Δρ Ιπποκράτης Πούντος είναι Ορθοπεδικός Χειρουργός, Διευθυντής του Τμήματος Ποδοκνημικής & Άκρου Ποδός, στο Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο.
