Η ρευματοειδής αρθρίτιδα ξεκινά να αναπτύσσεται χρόνια πριν από την εμφάνιση συμπτωμάτων

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση που προς το παρόν δεν έχει θεραπεία. Ωστόσο, οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν τρόπους για να την ανιχνεύσουν όσο νωρίτερα γίνεται, με την ελπίδα να αποτρέψουν την εξέλιξή της. Ένας τομέας στον οποίο έχουν επικεντρωθεί οι επιστήμονες είναι οι βιοδείκτες στο αίμα. Τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα αυτοαντισωμάτων αρκετά χρόνια πριν από την έναρξη της νόσου και τα χαρακτηριστικά της συμπτώματα - όπως πόνο και πρήξιμο στις αρθρώσεις. Ενώ αυτά τα αυτοαντισώματα είναι χρήσιμα στην πρόβλεψη του εάν ένα άτομο θα αναπτύξει ρευματοειδή αρθρίτιδα, ένα σημαντικό μέρος των ατόμων με αυτά τα αντισώματα δεν αναπτύσσουν αυτήν την πάθηση.

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science Translational Medicine εντόπισε αλλαγές στο ανοσοποιητικό προφίλ ή την υπογραφή ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης ρευματοειδούς αρθρίτιδας καθώς προχωρά η νόσος. Τα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα εμφανίζουν αυξημένα επίπεδα αντισωμάτων κατά της κιτρουλλινωμένης πρωτεΐνης (ACPA) και ρευματοειδούς παράγοντα (RF) 3-5 χρόνια πριν από την έναρξη των κλινικών συμπτωμάτων. Περίπου το 30-60% των ατόμων με αυξημένα επίπεδα ACPA και RF αναπτύσσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα. Με άλλα λόγια, τα επίπεδα ACPA και RF δεν αποτελούν ακριβείς προγνωστικούς παράγοντες εξέλιξης σε ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες για την ανάπτυξη προληπτικών θεραπειών για την πρόληψη της ανάπτυξης ρευματοειδούς αρθρίτιδας στον πληθυσμό υψηλού κινδύνου που εκφράζει ACPA και RF. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι το φάρμακο abatacept μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης ρευματοειδούς αρθρίτιδας σε αυτόν τον πληθυσμό υψηλού κινδύνου.

Στην παρούσα μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τις αλλαγές στο ανοσοποιητικό προφίλ ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο και αργότερα ανέπτυξαν ρευματοειδή αρθρίτιδα, που αναφέρονται ως μετατροπείς.

Τα ανοσοποιητικά προφίλ των μετατροπέων συγκρίθηκαν με τα προφίλ ατόμων που διατρέχουν κίνδυνο και δεν ανέπτυξαν ρευματοειδή αρθρίτιδα, που αναφέρονται ως μη μετατροπείς, και υγιών ατόμων που εμφάνισαν απουσία ή πολύ χαμηλά επίπεδα ACPA.

Η μελέτη αποτελούνταν από 45 άτομα που διατρέχουν σχετικό κίνδυνο, με 16 από αυτά να αναπτύσσουν ρευματοειδή αρθρίτιδα κατά την περίοδο παρακολούθησης, και μια ομάδα 11 ατόμων με πρώιμη κλινική ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η ομάδα ελέγχου αποτελούνταν από 38 υγιή άτομα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα που βρίσκονταν σε κίνδυνο εμφάνισαν αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών πρωτεϊνών στην κυκλοφορία του αίματος σε σύγκριση με τους υγιείς συμμετέχοντες στην αρχή της μελέτης. Αυτό το σημάδι συστηματικής φλεγμονής εντοπίστηκε σε άτομα που βρίσκονταν σε κίνδυνο, ανεξάρτητα από το αν ανέπτυξαν ρευματοειδή αρθρίτιδα κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης.

Ομοίως, υπήρξε αύξηση στον αριθμό των ανοσοκυττάρων, όπως τα μονοκύτταρα, που εμπλέκονται στη φλεγμονή τόσο σε μετατροπείς όσο και σε μη μετατροπείς. Επιπλέον, αυτά τα ανοσοκύτταρα παρουσίασαν αυξημένη έκφραση φλεγμονωδών γονιδίων και πρωτεϊνών.

Οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να ανιχνεύσουν τυχόν διαφορές στην έκφραση γονιδίων ή πρωτεϊνών στα ανοσοκύτταρα μεταξύ μετατροπέων και μη μετατροπέων στην αρχή της μελέτης.

Ο συγγραφέας της μελέτης, Gary Friestein, MD, αντιπρύτανης για τις επιστήμες υγείας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο, δήλωσε: «Οι περισσότεροι άνθρωποι που διατρέχουν κίνδυνο για ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν αναπτύσσουν ποτέ την ασθένεια. Αυτό καθιστά δύσκολες τις μελέτες πρόληψης, επειδή ορισμένα άτομα που δεν χρειάζονται θεραπεία θα υποβληθούν σε θεραπεία με φάρμακα με πιθανές παρενέργειες».

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Ελπίζουμε ότι τα ευρήματα αυτής της μελέτης θα υποστηρίξουν άμεσα νέους τρόπους πρόβλεψης της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, καθώς και θα εντοπίσουν ενδεχομένως στόχους για δοκιμές πρόληψης», πρόσθεσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης, Kevin Deane, MD, Καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο Anschutz.