Έρχονται νέα "όπλα" κατά της ετερόζυγης οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας

Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA, εξέτασε τη δράση νέας φαρμακευτικής ουσίας, ενός από του στόματος PCSK9 αναστολέα. Η μελέτη περιέλαβε άτομα με ετερόζυγη οικογενή υπερχοληστερολαιμία, μία γενετική κατάσταση που οδηγεί σε πολύ υψηλά επίπεδα LDL («κακής») χοληστερόλης. Για πολλούς από αυτούς τους ασθενείς, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και οι στατίνες δεν αρκούν για να μειώσουν την LDL επαρκώς.

Η υψηλή LDL χοληστερόλη αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιοπαθειών. Αν και οι στατίνες και οι υγιεινές επιλογές στη διατροφή βοηθούν αρκετούς ανθρώπους, μπορεί να μην αρκούν για να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα για όλους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν αναστολείς PCSK9, μία νεότερη κατηγορία μονοκλωνικών αντισωμάτων, όπως τα alirocumab και evolocumab, που έχουν ήδη εγκριθεί από τον FDA.

Η PCSK9 μπλοκάρει τους κυτταρικούς υποδοχείς που απομακρύνουν την LDL από το αίμα. Με την αναστολή της PCSK9, τα φάρμακα αυξάνουν τους διαθέσιμους υποδοχείς και ενισχύουν τον καθαρισμό της LDL. Η κατηγορία αυτή έχει δώσει τα τελευταία χρόνια λύση για ασθενείς με "δύσκολες" υπερλιπιδαιμίες. Μειονέκτημα για τα κυκλοφορούντα στην αγορά φάρμακα της κατηγορίας, που τα καθιστά όχι πολύ δημοφιλή για τους ασθενείς είναι οτι είναι ενέσιμα. Το enlicitide, όμως, λαμβάνεται από το στόμα, κάτι που μπορεί να βελτιώσει σημαντικά τη συμμόρφωση. Η Δρ MariaKnöbel σχολίασε ότι τα χάπια αυξάνουν τη συνέπεια λήψης περίπου κατά 20% σε όσους αποφεύγουν τις ενέσεις.

Τι έδειξε η νέα μελέτη

Στη μελέτη συμμετείχαν 303 άτομα από 59 κέντρα σε 17 χώρες, όλα με ετερόζυγηοικογενήυπερχοληστερολαιμία και αυξημένη LDL παρά τη λήψη στατινών. Από αυτούς, οι 202 έλαβαν enlicitide καθημερινά για 52 εβδομάδες, ενώ οι 101 έλαβαν εικονικό φάρμακο (placebo).

Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

Στις 24 εβδομάδες:

• Η ομάδα του enlicitide είχε μέση μείωση LDL κατά 58,2%.

• Η ομάδα placebo είχε αύξηση 2,6%.

Στις 52 εβδομάδες:

• Μείωση LDL κατά 55,3% με enlicitide.

• Αύξηση κατά 8,7% στο placebo.

Παράλληλα, βελτιώθηκαν και άλλοι δείκτες λιπιδίων:

•Non-HDL χοληστερόλη: –52,3% (enlicitide) vs +2,1% (placebo)

•Aπολιποπρωτεΐνη Β: –48,2% vs +1,8%

•Λιποποπρωτεΐνη (a): –24,7% vs –1,6%

Η Λιποποπρωτεΐνη (a) αποτελεί γενετικό παράγοντα κινδύνου για καρδιοπάθεια και συχνά παραμένει υψηλή ακόμη και σε άτομα που γυμνάζονται και τρέφονται υγιεινά. Η Δρ Knöbel επεσήμανε τη σημασία της μείωσής της, καθώς είναι ακόμη δυσκολότερη στην απομάκρυνση από την LDL. Από την πλευρά της η επικεφαλής συγγραφέας, Δρ Ann Marie Navar, ανέφερε ότι το enlicitide παρήγαγε σχεδόν τα ίδια αποτελέσματα με τα υπάρχοντα ενέσιμα αντισώματα (alirocumab, evolocumab).

Τι σημαίνουν τα ευρήματα για το μέλλον

Παρότι τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, απαιτούνται μεγαλύτερες και μεγαλύτερης διάρκειας μελέτες, ώστε να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα σε ευρύτερους πληθυσμούς. Η παρούσα μελέτη επικεντρώθηκε μόνο σε άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, οπότε πρέπει να αξιολογηθεί και σε άτομα με «κοινή» υπερχοληστερολαιμία.

Ο Δρ Yu-Ming Ni, καρδιολόγος και λιπιδιολόγος, δήλωσε ότι επειδή το enlicitide ανήκει στην ίδια κατηγορία με τους γνωστούς PCSK9 αναστολείς και εμφανίζει παρόμοιο αποτέλεσμα, πιθανότατα θα λειτουργήσει και σε άτομα χωρίς γενετικά προκαθορισμένη υψηλή LDL. Ωστόσο, σημείωσε την ανάγκη να εξεταστεί εάν η μακροπρόθεσμη μείωση της LDL συνοδεύεται και από μείωση καρδιαγγειακών συμβάντων.

Ο διαιτολόγος TrevorCoke II χαρακτήρισε την από του στόματος μορφή «συναρπαστική», διότι μπορεί να αυξήσει την πρόσβαση σε προχωρημένες θεραπείες, ειδικά για άτομα που αποφεύγουν τις ενέσεις.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η νέα ουσία φαίνεται εξαιρετικά αποτελεσματική στη μείωση της LDL, με αποτελέσματα συγκρίσιμα των ενέσιμων PCSK9 αναστολέων αλλά με τη μεγαλύτερη ευκολία ενός χαπιού. Αν αποδειχθεί ασφαλές και αποτελεσματικό σε μεγαλύτερες και μακροχρόνιες δοκιμές, ίσως αλλάξει σημαντικά το τοπίο της αντιμετώπισης της υψηλής χοληστερόλης.