Ο κακός ύπνος μπορεί να αναδείξει τη «σκοτεινή πλευρά» της προσωπικότητας στην εργασία
30 Μαΐου 2025, 07:00

Νέα έρευνα υπογραμμίζει τη σύνδεση μεταξύ του πόσο καλά κοιμούνται οι εργαζόμενοι και της έκφρασης αρνητικών χαρακτηριστικών προσωπικότητας στον χώρο εργασίας. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Organizational Behavior, οδήγησε στο συμπέρασμα ότι τις ημέρες που οι εργαζόμενοι ανέφεραν ότι δεν είχαν κοιμηθεί καλά, ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν υψηλότερα επίπεδα ναρκισσισμού και ηγετικές τάσεις.
Η αποκαλούμενη «σκοτεινή τριάδα» της προσωπικότητας - ναρκισσισμός, ψυχοπάθεια και μακιαβελισμός - έχει από καιρό συνδεθεί με αρνητικές συμπεριφορές στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες έχουν αναγνωρίσει αυτά τα χαρακτηριστικά ως σταθερά και διαρκή. Η τρέχουσα μελέτη επικεντρώθηκε στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις - αυτό που οι ερευνητές ονομάζουν «καταστάσεις σκοτεινής τριάδας» - και διερεύνησε πώς καθημερινοί παράγοντες, όπως η ποιότητα και η ποσότητα του ύπνου, θα μπορούσαν να επηρεάσουν αυτές τις προσωρινές εκφράσεις σκοτεινότερων τάσεων.
«Αυτό το ενδιαφέρον προήλθε από την συνειδητοποίηση ότι όλοι έχουμε σε κάποιο βαθμό σκοτεινά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, με τα άτομα σε ισχυρούς οργανωτικούς ρόλους να παρουσιάζουν συχνά ιδιαίτερα υψηλά [επίπεδα] αυτών των σκοτεινών χαρακτηριστικών», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Evy Kuijpers, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο των Βρυξελλών.
«Ενώ η αναγνώριση αυτών των χαρακτηριστικών είναι σημαντική, είναι εξίσου σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν είναι σταθερά και μπορούν να παρουσιάζουν διακυμάνσεις στην καθημερινή εργασιακή ζωή. Αναγνωρίζοντας ότι ορισμένοι παράγοντες μπορούν να πυροδοτήσουν αυτές τις σκοτεινές εκφράσεις, μας οδήγησαν να διερευνήσουμε γιατί και πότε εμφανίζονται, με την ελπίδα ότι αυτή η κατανόηση θα μπορούσε τελικά να βοηθήσει στην αποτροπή της εξέλιξής τους σε πιο επίμονα πρότυπα συμπεριφοράς».
Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια 10ήμερη δειγματοληπτική μελέτη εμπειρίας με 103 εργαζόμενους ενήλικες από το Βέλγιο και την Αργεντινή. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώνουν 2 ερωτηματολόγια κάθε μέρα - 1 το πρωί και 1 αργά το απόγευμα. Στην πρωινή έρευνα, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου τους το προηγούμενο βράδυ. Το απόγευμα, ανέφεραν πώς ένιωθαν καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, συμπεριλαμβάνοντας στην αναφορά τους τα επίπεδα ναρκισσισμού, μακιαβελισμού και ψυχοπάθειας.
Συνολικά, οι ερευνητές συνέλεξαν 786 πλήρη ημερήσια αρχεία από τους συμμετέχοντες. Η ανάλυσή τους αποκάλυψε ότι, τόσο η ποιότητα, όσο και η ποσότητα του ύπνου σχετίζονταν αρνητικά με τις καθημερινές εκφράσεις της σκοτεινής τριάδας.
Κάθε ένα από τα συστατικά της σκοτεινής τριάδας - ναρκισσισμός, μακιαβελισμός και ψυχοπάθεια - επηρεάστηκε σημαντικά από τον ύπνο. Για παράδειγμα, όταν οι συμμετέχοντες δεν είχαν κοιμηθεί καλά, ήταν αναμενόμενο ότι θα παρουσίαζαν υψηλότερα επίπεδα ψυχοπάθειας (όπως έλλειψη τύψεων) και μακιαβελισμού (όπως η εκμετάλλευση άλλων προσώπων για προσωπικό κέρδος), καθώς και ναρκισσισμού.
«Αυτή η μελέτη εξέτασε πώς ο ύπνος επηρεάζει την τάση των ανθρώπων να επιδεικνύουν πιο σκοτεινές συμπεριφορές στην εργασία, όπως να είναι χειριστικοί ή εγωκεντρικοί», δήλωσε η Kuijpers. «Διαπιστώσαμε ότι όταν οι άνθρωποι κοιμούνται άσχημα - τόσο σε ποιότητα όσο και σε ποσότητα - είναι πιο πιθανό να ενεργούν με αυτόν τον τρόπο, εν μέρει επειδή δυσκολεύονται περισσότερο με τη διαχείριση του στρες. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία του καλού ύπνου για να βοηθήσει τους εργαζομένους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους και να αποφύγουν το να συμπεριφερθούν απρεπώς στην εργασία».
Tags: Εργασία και ψυχολογία, ύπνος, χαρακτήρας