Είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη η νέα δικαιολογία για την ανεντιμότητα;
04 Οκτωβρίου 2025, 08:00
Νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature δείχνει ότι η ανάθεση εργασιών στην τεχνητή νοημοσύνη ενέχει αυξημένο κίνδυνο απάτης. «Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη όχι μόνο για τεχνικά κιγκλιδώματα, αλλά και για ένα ευρύτερο πλαίσιο διαχείρισης που ενσωματώνει τον σχεδιασμό μηχανημάτων με την κοινωνική και κανονιστική εποπτεία», έγραψαν οι αντίστοιχοι συγγραφείς της μελέτης Iyad Rahwan, Jean-François Bonnefon, Nils Köbis και Zoe Rahwan, σε συνεργασία με τους συν-συγγραφείς Raluca Rilla, Bramantyo Ibrahim Supriyatno, Clara Bersch και Tamer Ajaj. Οι ερευνητές της μελέτης συνεργάζονται με το Ινστιτούτο Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, τη Σχολή Οικονομικών της Τουλούζης και το Πανεπιστήμιο του Duisburg-Essen.
Για τη διεξαγωγή της έρευνας, η ομάδα υποδιαίρεσε τα πειράματα σε 4 κύριες μελέτες. Δημιούργησαν μια κλασική δοκιμασία roll-roll στις επιστήμες συμπεριφοράς για να μετρήσουν τη συμπεριφορά απάτης και την ανθρώπινη ανάθεση σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLM) τεχνητής νοημοσύνης.
Η μελέτη αξιολογεί τον καθορισμό κανόνων, τη μάθηση, τον καθορισμό στόχων και τα μοντέλα προγραμματισμού τεχνητής νοημοσύνης άμεσης μηχανικής. Στον καθορισμό κανόνων, οι συμμετέχοντες δίνουν ρητές οδηγίες στην τεχνητή νοημοσύνη για το τι να αναφέρει. Για την εποπτευόμενη μάθηση, οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης μαθαίνουν από σύνολα δεδομένων εκπαίδευσης που καθορίζει ο συμμετέχων. Οι επιλογές συνόλου δεδομένων εκπαίδευσης περιλαμβάνουν μία όπου οι αναφορές μήτρας είναι πάντα έξι, μια άλλη όπου η αναφορά μήτρας αντιστοιχεί ακριβώς στις ρίψεις μήτρας και μία που ελέγχει για περιστασιακή απάτη, όπου οι αναφορές μήτρας ήταν μεγαλύτερες ή ίσες με την πραγματική ρίψη μήτρας.
Η πρώτη και η δεύτερη μελέτη χρησιμοποίησαν την κλασική δοκιμασία κύλισης ζαριού, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στην επιστημονική έρευνα. Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν τον αριθμό που είδαν σε ένα ζάρι και πληρώθηκαν με βάση τον αριθμό. Όσο υψηλότερος ήταν ο αριθμός, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πληρωμή για τον συμμετέχοντα.
Στο πρώτο πείραμα, 597 συμμετέχοντες ανέφεραν τα αποτελέσματα 10 ρίψεων ζαριών, ενώ στις άλλες τρεις καταστάσεις, οι οποίες βασίστηκαν σε κανόνες, εποπτευόμενη μάθηση ή συνθήκες βασισμένες σε στόχους, οι συμμετέχοντες διαβίβαζαν την αναφορά των αποτελεσμάτων των 10 ρίψεων ζαριών στην Τεχνητή Νοημοσύνη.
Το δεύτερο πείραμα, στο οποίο συμμετείχαν 801 συμμετέχοντες, ήταν το ίδιο με το 1ο, με μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης βασισμένα σε κανόνες, στόχους και εποπτευόμενη μάθηση, με τη βασική διαφορά ότι οι συμμετέχοντες μπορούσαν να επιλέξουν να αναφέρουν οι ίδιοι τα αποτελέσματα ή να αναθέσουν την εργασία στην τεχνητή νοημοσύνη για να την αναφέρει.
Για το τρίτο πείραμα, οι ερευνητές είχαν 390 συμμετέχοντες, οι οποίοι ενεργούσαν ως εντολείς, έγραφαν οδηγίες και εκτελούσαν τη δραστηριότητα με τα ζάρια. Στη συνέχεια, η ομάδα προσέθεσε 975 επιπλέον συμμετέχοντες για να λειτουργήσουν ως πράκτορες.
Είναι ενδιαφέρον ότι οι άνθρωποι που συμμετείχαν ήταν πιο πιθανό να είναι ανειλικρινείς όταν ανέθεταν εργασίες στην τεχνητή νοημοσύνη. Το υψηλότερο ποσοστό εξαπάτησης[80%] συνέβη με τη συνθήκη της τεχνητής νοημοσύνης που καθόριζε στόχους. Η συνθήκη της τεχνητής νοημοσύνης που βασίζεται σε κανόνες είχε ως αποτέλεσμα χαμηλότερα ποσοστά εξαπάτησης κατά την ανάθεση εργασιών στην τεχνητή νοημοσύνη.
«Τα αποτελέσματά μας καταδεικνύουν ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να ζητήσουν από τις μηχανές [να επιδείξουν] ανήθικη συμπεριφορά παρά να εμπλακούν οι ίδιοι στις ίδιες ανήθικες συμπεριφορές», ανέφερε η ερευνητική ομάδα.
