Γιατί οι πρωτοετείς φοιτητές συνηθίζουν να παχαίνουν;

Οι χώροι σίτισης των πανεπιστημίων και οι κοινωνικές δραστηριότητες συχνά οδηγούν τους φοιτητές στο να καταναλώνουν περισσότερες θερμίδες απ’ όσες αντιλαμβάνονται. Η ψηφιακή παρακολούθηση των διατροφικών συνηθειών αποκαλύπτει κρυφά μοτίβα κατανάλωσης που συμβάλλουν στην αύξηση βάρους κατά τον πρώτο χρόνο φοίτησης. Μέσα σε συμβουλές όπως  «να έχετε καθαρό σπίτι» ή «πλένετε τακτικά τα σεντόνια σας», οι πρωτοετείς φοιτητές ακούνε συνεχώς μια σχεδόν καθολική προειδοποίηση: Tην τάση αύξησης βάρους κατά περίπου 6–7 κιλά τον πρώτο χρόνο στο πανεπιστήμιο. Αν και συχνά αντιμετωπίζεται σαν κάτι αναπόφευκτο, το ερώτημα παραμένει: Γιατί είναι τόσο συχνό;

Μία διεπιστημονική ερευνητική ομάδα με επικεφαλής την Y. Alicia Hong, καθηγήτρια στο Τμήμα Διοίκησης και Πολιτικής Υγείας με ειδίκευση στις κινητές τεχνολογίες, διερεύνησε ακριβώς αυτό. Τα ευρήματα ήταν σαφή: Το περιβάλλον του πανεπιστημίου, τόσο κοινωνικά όσο και χωρικά, ευνοεί συμπεριφορές που οδηγούν σε αυξημένη κατανάλωση τροφής και κατά συνέπεια, σε σταδιακή αύξηση του σωματικού βάρους.

Πώς η κοινωνικές συναναστροφές και η τοποθεσία επηρεάζουν τη διατροφή

Σε διάστημα τεσσάρων εβδομάδων, οι συμμετέχοντες φοιτητές χρησιμοποίησαν μια εφαρμογή κινητού για να καταγράφουν τις διατροφικές επιλογές τους, τους χώρους κατανάλωσης τροφής και την ψυχολογική τους κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων παραγόντων όπως άγχος και μεταβολές διάθεσης. Τα δεδομένα αποκάλυψαν σταθερά μοτίβα: οι φοιτητές κατανάλωναν σαφώς περισσότερες θερμίδες όταν έτρωγαν με άλλους, ακόμα και με ένα μόνο άτομο, καθώς και όταν βρίσκονταν σε περιβάλλοντα τυπικής εστίασης όπως οι εστίες ή τα εστιατόρια.

Αντίθετα, όταν έτρωγαν μόνοι ή στο σπίτι τους, η πρόσληψη τροφής μειωνόταν αισθητά. Η μελέτη δείχνει ότι η κοινωνικότητα αυξάνει την ποικιλία, τον ρυθμό και τον όγκο κατανάλωσης, ενώ οι χώροι με μεγαλύτερη προσβασιμότητα ή «απεριόριστες» επιλογές  λειτουργούν ως ενισχυτές υπερκατανάλωσης.

Λανθασμένη εκτίμηση μερίδων και ο ρόλος των συναισθημάτων

Ένα ακόμη σημαντικό εύρημα ήταν ότι πολλοί φοιτητές δεν έχουν πλήρη αντίληψη των διατροφικών τους συνηθειών. Όσα δήλωναν οι ίδιοι συχνά διέφεραν από τα δεδομένα της εφαρμογής, δίνοντας την εντύπωση ότι κατανάλωναν λιγότερες θερμίδες από όσες πραγματικά λάμβαναν. Αυτό αποκαλύπτει ένα χάσμα ανάμεσα στην υποκειμενική και στην πραγματική διατροφική συμπεριφορά.

Επιπλέον, το φύλο και τα συναισθήματα, όπως άγχος, στρες, ή μεταβολές στη διάθεση, έπαιξαν ρόλο στη συνολική πρόσληψη τροφής. Το άγχος των ακαδημαϊκών απαιτήσεων, η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον και οι κοινωνικές πιέσεις μπορούν να ενισχύσουν την παρορμητική κατανάλωση, οδηγώντας σε ενεργειακή πρόσληψη που ξεπερνά τις καθημερινές ανάγκες.

Όπως αναφέρει η Hong: «Οι διατροφικές συμπεριφορές των φοιτητών είναι σύνθετες, καθώς αλληλεπιδρούν ατομικοί, διαπροσωπικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η έρευνά μας υπογραμμίζει τη σημασία του περιβάλλοντος και την ανάγκη ενσωμάτωσης ψηφιακών εργαλείων για ακριβέστερη αξιολόγηση της διατροφής.»

Η ερευνητική ομάδα και η δημοσίευση των ευρημάτων

Η ερευνητική ομάδα περιλάμβανε τον LarryCheskin, διακεκριμένο καθηγητή στο Τμήμα Διατροφής και Μελετών Τροφίμων, τον αναπληρωτή καθηγητή HongXue από το Τμήμα Διοίκησης και Πολιτικής Υγείας, και τη Jo-VivianYu, απόφοιτη του προγράμματος MS Health Informatics.

Η μελέτη, με τίτλο «The Dynamics of Eating Behaviors and Eating Environment in College Students: Discrepancies Between App-Tracked Dietary Intake and Self-Perceived Food Consumption», δημοσιεύθηκε στο περιοδικό mHealth. Η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από το George Mason University of Public Health Grant. 

Γιατί αυτά τα ευρήματα έχουν σημασία

Τα αποτελέσματα της μελέτης αναδεικνύουν πόσο ισχυρά το περιβάλλον και η κοινωνική αλληλεπίδραση διαμορφώνουν τις διατροφικές συνήθειες των φοιτητών. Οι λέσχες φαγητού λειτουργούν ως «θερμιδικές παγίδες», ενώ η κοινωνικοποίηση συνοδεύεται συχνά από αυξημένη πρόσληψη τροφής. Επιπλέον, η χρήση ψηφιακών εργαλείων μπορεί να βοηθήσει τους φοιτητές να γίνουν πιο συνειδητοί όσον αφορά τη διατροφή τους και να αναπτύξουν υγιέστερες συνήθειες.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Συνολικά, η έρευνα ρίχνει φως σε έναν από τους πιο διαδεδομένους μύθους της φοιτητικής ζωής, αποκαλύπτοντας ότι η αύξηση βάρους δεν είναι απλώς θέμα ατομικής επιλογής, αλλά αποτέλεσμα ενός ολόκληρου περιβάλλοντος που ενθαρρύνει την υπερκατανάλωση.