Τέλος στα σχέδια προστασίας πρώτης κατοικίας
07 Αυγούστου 2025, 14:20
Εξαιρετικά απομακρυσμένο είναι το ενδεχόμενο να ξανά ανοίξει το σχέδιο «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» (ΣΕΕΔ), το οποίο αφορά στην στήριξη ευάλωτων δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενες χορηγήσεις, προσφέροντας τη δυνατότητα διατήρησης της κύριας κατοικίας μέσω μετατροπής της δόσης δανείου σε ενοίκιο με την στήριξη του κράτους, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό.
Σε ενημέρωση της Βουλής των Αντιπροσώπων, ο υπουργός Οικονομικών ξεκαθαρίζει ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την εφαρμογή οποιουδήποτε σχεδίου, με στόχο την προστασία της πρώτης κατοικίας όλων όσων δεν κατέστη δυνατό να ενταχθούν στο συγκεκριμένο σχέδιο, ή σε άλλα παρόμοια σχέδια.
Αναφέρει, συγκεκριμένα ότι « η επαναποδοχή αιτήσεων στο ΣΕΕΔ ή η εισαγωγή ενός νέου κρατικού σχεδίου στο παρόν στάδιο δεν κρίνεται δόκιμη και αναμένεται να έχει χαμηλό βαθμό επιτυχίας».
Την σχετική πληροφόρηση διαβίβασε στην Βουλή απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή της ΕΔΕΚ, Ανδρέα Αποστόλου, για το κατά πόσο προγραμματίζεται η επαναφορά του σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης».
Ο κ. Κεραυνός αναφέρει ότι το ΣΕΕΔ ήταν διαθέσιμο στο κοινό για αιτήσεις μεταξύ 3/12/2023-6/9/2024 και 3-31/10/2024, ενώ υπογραμμίζει ότι καθ’ όλη τη διάρκεια αποδοχής αιτήσεων διεξήχθη διαφημιστική εκστρατεία και έγιναν πολλές εμφανίσεις λειτουργών στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Προσθέτει, ότι προς όφελος των ενδιαφερομένων για υποβολή αίτησης συμμετοχής στο σχέδιο, λειτούργησε επίσης τηλεφωνικό κέντρο στην ΚΕΔΙΠΕΣ για απαντήσεις και καθοδήγηση.
Διευκρινίζει περαιτέρω ότι μετά την επαναποδοχή αιτήσεων τον Οκτώβριο 2024, λήφθηκαν αντιδράσεις τόσο από τον Σύνδεσμο Εταιρειών Εξαγοράς Πιστώσεων, όσο και από τον Σύνδεσμο Τραπεζών.
«Μέχρι στιγμής κάποιες αιτήσεις που παραλήφθηκαν τον Οκτώβριο 2024 δεν έγιναν αποδεκτές από πιστωτές για επεξεργασία εντός του Σχεδίου», όπως τονίζει και εκφράζει την θέση ότι επαναποδοχή αιτήσεων στο ΣΕΕΔ ή η εισαγωγή ενός νέου κρατικού σχεδίου στο παρόν στάδιο δεν κρίνεται δόκιμη και αναμένεται να έχει χαμηλό βαθμό επιτυχίας.
Εκπονήθηκαν τέσσερα σχέδια λέει ο ΥΠΟΙΚ
Εξηγεί ότι υπουργείο Οικονομικών έχει εκπονήσει τέσσερα σχέδια για επίλυση των στεγαστικών μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα δύο κύρια ήταν το «Εστία» που έτρεξε το 2019 και το «Ενοίκιο Έναντι Δόσης» που προκηρύχθηκε το 2023, ενώ προσθέτει πως συμπληρωματικά εισήχθηκαν και τα σχέδια «Οικία» το 2021 και Ρύθμισης Δανείων του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών το 2019.
Ο υπουργός Οικονομικών υπογραμμίζει ότι το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Κύπρο δεν ξεκίνησε να αναδεικνύεται το 2014, αλλά αυτό ήταν το σημείο καταγραφής επίσημων στατιστικών.
«Πολλά δάνεια ήταν μη εξυπηρετούμενα πολύ πριν το 2014, και κάποια μάλιστα κατέστησαν μη εξυπηρετούμενα λίγο μετά την παραχώρησή τους, δηλαδή από τη γέννησή τους» αναφέρει και προσθέτει πως μετά την πάροδο τόσων ετών, έχουν τεθεί σημαντικοί πόροι τόσο από τους πιστωτές, όσο και από το κράτος για επίτευξη συναινετικών λύσεων.
Φρένο σε νέο σχέδιο από τράπεζες και εταιρείες
Όσον αφορά την διάθεση νέου σχεδίου για μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αναφέρει ότι το υπουργείο Οικονομικών εντοπίζει δύο σημαντικά εμπόδια και συγκεκριμένα την συναίνεση των πιστωτών και την έγκριση της γενικής διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Όσον αφορά την συναίνεση των πιστωτών εξηγεί ότι τα κρατικά σχέδια για μη εξυπηρετούμενα δάνεια απαιτούν την εθελοντική συμμετοχή των πιστωτών, κάτι που όπως καταδεικνύεται δεν είναι στις προθέσεις τους.
«Οι χορηγίες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν είναι όπως οι συνήθεις κρατικές χορηγίες οι οποίες διέπονται εντός του πλαισίου της σχέσης κράτους-πολίτη», αναφέρει και σημειώνει ότι στα σχέδια για ΜΕΔ το κράτος επεμβαίνει ανάμεσα στη σχέση πιστωτή-δανειολήπτη, έτσι για την επιτυχία των σχεδίων θα πρέπει να συμμετέχουν οι πιστωτές η κάθε μία για το δικό της χαρτοφυλάκιο.
Προσθέτει ότι οι δανειακές συμβάσεις έχουν υπογραφεί μεταξύ πιστωτών-δανειοληπτών και το ιδιοκτησιακό δικαίωμα των πιστωτών μέσω της υποθήκης στο ακίνητο προστατεύεται ιδιαίτερα στην Κύπρο, στο ίδιο το Σύνταγμα, ενώ διερωτάται πώς ένα κρατικό σχέδιο θα εφαρμοστεί σε περίπτωση που κάποιος μεγάλος πιστωτής αρνηθεί να συμμετάσχει σε αυτό.
Χρονοβόρες διαδικασίες για έγκριση από ΕΕ
Σε σχέση με την έγκριση που απαιτείται από την γενική διεύθυνση Ανταγωνισμού της ΕΕ, εξηγεί ότι πρόκειται για χρονοβόρα διαδικασία, καθώς θα πρέπει να εξετάσει κατά πόσο οι πιστωτές εντός του κυβερνητικού σχεδίου θα εισπράξουν περισσότερα από ό,τι εκτός του σχεδίου. Η διαφορά των δύο αποτελεί την κρατική ενίσχυση προς τις επιχειρήσεις, όπως επεσημαίνει.
Προσθέτει επίσης ότι οι τράπεζες έχουν προβεί σε πολύ ψηλές προβλέψεις στο δανειακό χαρτοφυλάκιο για τα συγκεκριμένα δάνεια, δηλαδή έχουν ήδη εγγράψει τις ζημιές επειδή αναμένουν ότι δεν θα τα εισπράξουν, ενώ βάσει των προβλέψεων αυτών τα δάνεια πωλήθηκαν στις εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων.
«Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να δοθεί σχέδιο στο οποίο οι πιστωτές να εισπράξουν λιγότερα ή ίσα με το ποσό που θα ανακτήσουν μακροχρόνια» αναφέρει και σημειώνει ότι κάτι τέτοιο εξ υπακούει πως τελικά οι δανειολήπτες θα καταβάλουν πολύ λίγα για το δάνειό τους.
Ο υπουργός Οικονομικών τονίζει επίσης ότι το να δίνει ένα μεταγενέστερο κρατικό σχέδιο καλύτερους όρους από ένα προγενέστερο σχέδιο δεν είναι ούτε δίκαιο ούτε οικονομικά ορθολογιστικό καθώς δημιουργείται η εντύπωση στο κοινό να περιμένει πάντοτε κάποιο (καλύτερο) μελλοντικό σχέδιο και αφετέρου είναι άδικο για όσους προσήλθαν στα πρώτα σχέδια με δυσμενέστερους για αυτούς όρους.
Γενικότερα, ο κ. Κεραυνός αναφέρει πως είναι πολύ δύσκολο να επιχειρηματολογήσει το υπουργείο Οικονομικών ότι ένα νέο σχέδιο είναι επαχθές προς τους πιστωτές.
Της Ελένης Χαραλάμπους
