Οι μισοί καπνιστές παγκοσμίως πεθαίνουν πρόωρα

Τουλάχιστον το ήμισυ των καπνιστών παγκοσμίως πεθαίνουν πρόωρα λόγω του καπνίσματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ενώ στην Κύπρο η καθημερινή χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου από μαθητές ξεπερνά τον αντίστοιχο μέσο όρο στην Ευρώπη.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του καπνίσματος, ο πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), Δρ. Χρίστου Μηνά, αναφέρει σε μήνυμα του ότι το κάπνισμα είναι το πρώτο σε μέγεθος και συνέπειες πρόβλημα δημόσιας υγείας διεθνώς.

Σημειώνεται ότι το κάπνισμα, ευθύνεται για μια σειρά χρόνιων παθήσεων και αλλοιώσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ έχει ως αποτέλεσμα εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, σε παγκόσμια βάση, οι οποίοι μπορούν να προληφθούν.

Ειδικότερα, τουλάχιστον το ήμισυ των καπνιστών παγκοσμίως πεθαίνουν πρόωρα λόγω του καπνίσματος (κατά μέσο όρο 14 χρόνια νωρίτερα) ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπολογίζεται ότι 700,000 Ευρωπαίοι πολίτες χάνουν τη ζωή τους ετησίως εξαιτίας του καπνίσματος.

Ακόμη, επισημαίνει, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια, το ποσοστό των καπνιστών στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι υψηλό: το 26% του συνολικού πληθυσμού και το 29% των νεαρών Ευρωπαίων ηλικίας 15-24 ετών καπνίζουν.

Όσον αφορά στην Κύπρο, με βάση την Παγκύπρια Έρευνα Γενικού Πληθυσμού της ΑΑΕΚ του 2019, περίπου 4 στους 10 Κύπριους ανέφερε ότι κάπνισε κατά τον τελευταίο μήνα και η διάμεσος ηλικία έναρξης του καπνίσματος ήταν τα 18 έτη.

Επίσης, περίπου οι μισοί καπνιστές εξέφρασαν την επιθυμία να διακόψουν το κάπνισμα, με το μεγαλύτερο ποσοστό να επικεντρώνεται στην ηλικιακή ομάδα 45-54 ετών.

Καμπανάκι για χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου από μαθητές

Σύμφωνα με τον Δρ Μηνά, αυτό που προβληματίζει, είναι οι νέες τάσεις που παρουσιάζονται όσον αφορά στη χρήση νέων καπνικών προϊόντων, όπως ο ναργιλές και το ηλεκτρονικό τσιγάρο.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Πανευρωπαϊκής έρευνας μαθητικού πληθυσμού ESPAD (2019), η Κύπρος φαίνεται να ξεπερνά τον μέσο όρο στην καθημερινή χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου από μαθητές (σύνολο μαθητών 4,6%, Μέσος όρος ESPAD 3,1%).

Όσον αφορά στη χρήση ναργιλέ, η ESPAD έδειξε ότι σε σχέση με τις υπόλοιπες 34 χώρες, η Κύπρος βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες με τα ψηλότερα ποσοστά κατά τον τελευταίο μήνα (Κύπρος 21%, Μέσος όρος ESPAD 8,9%). 

Σχέδιο δράσης για μείωση και πρόληψη καπνίσματος 

Ο Δρ Μηνά αναφέρει ότι με γνώμονα τις αρνητικές συνέπειες του καπνίσματος στη δημόσια υγεία, η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) συμπεριέλαβε στο Σχέδιο Δράσης της 2021-2024, τη μείωση και πρόληψη του καπνίσματος μέσω της διασφάλισης της εφαρμογής και παρακολούθησης της νομοθεσίας για τον έλεγχο του καπνίσματος με την εμπλοκή όλων των αρμοδίων φορέων.

Επιπρόσθετα, η Εθνική Στρατηγική για Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων 2021-2028, όσον αφορά στο κάπνισμα, στηρίζεται στις Διεθνείς δεσμεύσεις του ΠΟΥ (WHO Framework Convention on Tobacco Control (FCTC), τις οποίες υπέγραψε και η Κύπρος το 2004.

Σημαντικό να αναφερθεί, προσθέτει, είναι η αναγκαιότητα ανάπτυξης κατευθυντήριων οδηγιών για την προώθηση της διακοπής του καπνίσματος και την ενδεδειγμένη θεραπεία βάσει επιστημονικών στοιχείων και βέλτιστων πρακτικών. Αναγκαιότητα η οποία ορίζεται στη Σύμβαση Πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.) για τον Έλεγχο του Καπνού (FCTC).

Μέσα από τις οδηγίες αυτές, εξηγεί, θα δίνεται η δυνατότητα εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας ενώ, θα αποτελέσει έναυσμα για τη δημιουργία νέων προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας.

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό

Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), συνεχίζει την εκστρατεία  της κατά του καπνίσματος η οποία φέτος είναι αφιερωμένη στην «Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία πολιτών για ένα περιβάλλον χωρίς καπνό και την πρώτη ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό μέχρι το 2030».

Συγκεκριμένα η ΑΑΕΚ μαζί με πάνω από 20 άλλες οργανώσεις έχει ενωθεί στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής, για να επιστήσει  την προσοχή σε όλους του λήπτες αποφάσεων στο πόσο επιβλαβή είναι τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης και στην απόλυτη ανάγκη να τεθεί η υγεία των Ευρωπαίων πολιτών και το περιβάλλον μας, πάνω από τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας.

Στόχος είναι η συλλογή ενός εκατομμυρίου υπογραφών εντός ενός έτους (Ιανουάριο 2023-Ιανουάριο 2024) σε τουλάχιστον 7 κράτη μέλη, με απώτερο σκοπό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει δράση, προτείνοντας νομοθεσία για την εξάρτηση από τον καπνό, να δράσει κατά των σχετικών περιβαλλοντικών κινδύνων και κατά του καπνίσματος.

Για την Κύπρο ο στόχος που μας αναλογεί είναι 4230 υπογραφές.

Στόχος η μείωση καπνίσματος στο 5% πληθυσμού

Προστίθεται ότι στόχος της Κομισιόν είναι να προωθήσει τη μείωση του καπνίσματος από 25% σε 5% του πληθυσμού μέχρι το 2040, σημειώνει σε γραπτό μήνυμα της ενόψει της αυριανής Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος στις 31 Μαΐου, η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου.

«Έχουμε καταστήσει τη μείωση της κατανάλωσης καπνού βασική προτεραιότητα με έναν πολύ σαφή στόχο - τη δημιουργία μιας "γενιάς χωρίς καπνό". Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στην αντιμετώπιση του καπνίσματος τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των καπνιστών στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός. Πρέπει να εντείνουμε τη δράση μας για να εκπληρώσουμε τη δέσμευση να μειώσουμε την κατανάλωση καπνού στον πληθυσμό της ΕΕ από το σημερινό 25% στο 5% έως το 2040», αναφέρει.

Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνει, φέτος η Κομισιόν προωθεί νέες συστάσεις προς τα κράτη μέλη για την μείωση του καπνίσματος. «Οι δράσεις αυτές θα μας επιτρέψουν να κάνουμε περισσότερα για να περιορίσουμε την κατανάλωση νέων προϊόντων καπνού που εισέρχονται στην αγορά, καθώς και τον αντίκτυπο του παθητικού καπνίσματος σε εξωτερικούς χώρους» εξηγεί.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα στη δέσμευσή μας για την καλύτερη προστασία των μη καπνιστών, ιδίως των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, όπως τα παιδιά. Θα μας βοηθήσει επίσης να μειώσουμε το κάπνισμα και τη χρήση νέων προϊόντων καπνού σε ολόκληρη την ΕΕ, ιδίως μεταξύ των νέων», συνεχίζει.

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, καταλήγει, υπενθυμίζει ότι «μπορούμε και πρέπει όλοι να πάρουμε την υγεία μας στα χέρια μας», με την διακοπή του καπνίσματος να «συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση».

Πεθαίνουν νέοι

Έως το 2025 θα έχουν πεθάνει 100.000.000 άνθρωποι με αιτία το κάπνισμα, και ένα μεγάλο μέρος αυτών, θα είναι νέοι άνθρωποι, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, αναφέρει ο ΠΑΣΥΚΑΦ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος που είναι καθιερωμένη για τις 31 Μαΐου κάθε χρόνο με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Στην ανακοίνωση, αναφέρεται ότι ο ΠΑΣΥΚΑΦ συνδράμει με συστηματική ενημέρωση του κοινού καθώς και δράσεις για πρόληψη και αντιμετώπιση του εθισμού που προκαλεί το κάπνισμα. 

Στην Κύπρο, με βάση την Παγκύπρια Έρευνα Γενικού Πληθυσμού της ΑΑΕΚ του 2019, περίπου 4 στους 10 Κύπριους ανέφερε ότι κάπνισε κατά τον τελευταίο μήνα, ενώ η διάμεσος ηλικία έναρξης του καπνίσματος ήταν τα 18 έτη. Αναφέρεται επίσης, ότι, περίπου οι μισοί καπνιστές εξέφρασαν την επιθυμία να διακόψουν το κάπνισμα, με το μεγαλύτερο ποσοστό να επικεντρώνεται στην ηλικιακή ομάδα 45-54 ετών. 

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που παραθέτει ο ΠΑΣΥΚΑΦ, 80% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα στους άνδρες οφείλεται στο κάπνισμα όπως 75% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα στις γυναίκες.

Ένα 25% - 40% των καπνιστών πεθαίνουν στη μέση ηλικία. Υπολογίζεται ότι οι καπνιστές σε όλο τον κόσμο είναι 1.100.000.000 άνθρωποι και από αυτούς πεθαίνουν 10.000 την ημέρα εξαιτίας του καπνίσματος.

Της Ουρανίας Στυλιανού