Μία στις 3 γυναίκες έχει υποστεί βία στην Ευρώπη

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί κάποιας μορφής βία, μία στις πέντε γυναίκες έχει αποταθεί σε κάποιους κοινωνικούς ή άλλους φορείς για στήριξη και μόλις μία στις οκτώ γυναίκες έχει καταγγείλει το περιστατικό βίας στην Αστυνομία, ανέφερε τη Δευτέρα ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριος Χαρτσιώτης. 

Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, αναφέρθηκε σε έρευνα της Διεθνούς Αμνηστίας το 2017, η οποία κατέδειξε πως 46% των γυναικών που είχαν βιώσει διαδικτυακή κακοποίηση ή παρενόχληση δήλωσαν ότι αυτή ήταν μισογυνιστική ή σεξιστική.

Αμφότεροι οι αξιωματούχοι μιλούσαν σε διάσκεψη Τύπου με θέμα «Έναρξη Παγκύπριας Διαφωτιστικής Εκστρατείας γύρω από Θέματα Πρόληψης και Καταπολέμησης του Σεξισμού». Η διάσκεψη έλαβε χώρα στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής του Αρχηγείου Αστυνομίας, στη Λευκωσία.

«Η προώθηση της ισότητας γυναικών και ανδρών, μακριά από έμφυλα στερεότυπα και προκαταλήψεις, αποτελεί βασικό πυλώνα της κυβερνητικής πολιτικής και εντάχθηκε ως προτεραιότητα στο κυβερνητικό πρόγραμμα του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη», ανέφερε ο Μάριος Χαρτσιώτης. 

«Στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, μέσω και των δράσεων και πρωτοβουλιών του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για θέματα κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών, ενδοοικογενειακής βίας, ισότητας και καταπολέμησης οποιασδήποτε διάκρισης λόγω φύλου αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα», τόνισε. 

«Ο σεξισμός, σε κάθε μορφή του, είναι ικανός να πλήξει την αξιοπρέπεια του θύματος, να προσβάλει, να μειώσει και να περιορίσει, ακόμη και τα δικαιώματά του. Παράλληλα, προάγει και ενισχύει τα έμφυλα στερεότυπα και τις διακρίσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών», σημείωσε ο Υπουργός Δικαιοσύνης. «Είναι δυστυχώς, αποδεδειγμένο, ότι μέσω μορφών σεξισμού είναι δυνατό ένα θύμα να τραυματιστεί σωματικά, ψυχολογικά, ακόμη και κοινωνικοοικονομικά, ενώ εύκολα δημιουργείται εξαιτίας του σεξισμού, εκφοβιστικό, προσβλητικό, εξευτελιστικό, ταπεινωτικό και εχθρικό περιβάλλον εναντίον του θύματος», πρόσθεσε. 

Οι στόχοι της διαφωτιστικής εκστρατείας, συνέχισε, κινούνται γύρω από την ενημέρωση του κοινού για το πρόβλημα του σεξισμού, περιλαμβανομένου του διαδικτυακού σεξισμού, ως μιας μορφής έμφυλης βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, ταυτόχρονα με την ενημέρωση της κοινωνίας των πολιτών για την ύπαρξη και τις διατάξεις του «περί Καταπολέμησης του Σεξισμού και του Διαδικτυακά Διαδιδόμενου Σεξισμού και περί Συναφών Θεμάτων Νόμου του 2020». 

Ο εν λόγω νόμος, επεσήμανε, «αποτελεί ένα πρωτοποριακό νομοθετικό κείμενο, μέσω του οποίου ο σεξισμός ορίστηκε ως ποινικό αδίκημα, με ειδική αναφορά στην ποινικοποίηση και των διαδικτυακών μορφών σεξισμού, οι οποίες βρίσκονται διάχυτες σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας καθώς, με τη ραγδαία ανάπτυξη της χρήσης τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, νέες μορφές κυβερνοβίας έχουν εμφανιστεί». 

Επιπρόσθετα, ο Μάριος Χαρτσιώτης ανέφερε ότι μέσω της εκστρατείας επιδιώκεται να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία για την ανάγκη κοινωνικής αλλαγής και καταπολέμησης των έμφυλων στερεοτύπων και προκαταλήψεων. 

«Η αλλαγή κουλτούρας στην κοινωνία των πολιτών αποτελεί βασικό βήμα και απαραίτητο συστατικό στις προσπάθειες που καταβάλλονται για άρση των ανισοτήτων και για ανατροπή των ιστορικά άνισων σχέσεων δύναμης και εξουσίας μεταξύ γυναικών και ανδρών», τόνισε. 

Παράλληλα, σημείωσε ότι «ένας ακόμη στόχος, ο οποίος τέθηκε κατά τον σχεδιασμό της Διαφωτιστικής Εκστρατείας γύρω από Θέματα Πρόληψης και Καταπολέμησης του Σεξισμού είναι η περαιτέρω παροχή πληροφοριών για τις δομές και υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων έμφυλης βίας και σεξισμού». 

«Η ενημέρωση της κοινωνίας των πολιτών με στόχο την ανάπτυξη κουλτούρας έμφυλης ισότητας, την αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων και την εξάλειψη προκαταλήψεων που εντοπίζονται στον κοινωνικό ιστό και στην κυπριακή κοινωνία αποτελεί ζωτικής σημασίας ζήτημα για την επίτευξη της ισότητας γυναικών και ανδρών», είπε ο Υπουργός Δικαιοσύνης. 

«Η εκστρατεία για πρόληψη και καταπολέμηση κάθε μορφής σεξισμού, απευθύνεται σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας, ανεξαρτήτως οικονομικής επιφάνειας, ανεξαρτήτως καταγωγής και φύλου. Απευθύνεται σε γυναίκες και άνδρες, σε κορίτσια και αγόρια. Η καλλιέργεια κουλτούρας ισότητας μηδενικής ανοχής απέναντι στον σεξισμό αφορά όλους μας», υπογράμμισε.

Απευθυνόμενος προς τους εκπροσώπους των ΜΜΕ, ο κ. Χαρτσιώτης τούς κάλεσε να υποστηρίξουν την εκστρατεία και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για προβολή και ανάδειξή της. 

Την ίδια ώρα, επεσήμανε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο, βάσει στοιχείων που αντλούνται από ευρωπαϊκούς φορείς, μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί κάποιας μορφής βία, μία στις πέντε γυναίκες έχει αποταθεί σε κάποιους κοινωνικούς ή άλλους φορείς για στήριξη και μόλις μία στις οκτώ γυναίκες έχει καταγγείλει το περιστατικό βίας στην Αστυνομία. 

«Αυτά τα στοιχεία είναι πάρα πολύ χαρακτηριστικά» και «δίνουν το νόημα ακριβώς της επικρατούσας κατάστασης, αλλά και της αύξησης αυτών των ποσοστών, που είναι άλλωστε και στόχος αυτής της εκστρατείας στον τόπο μας», υπογράμμισε.

Ο Υπουργός Δικαιοσύνης πρόσθεσε ότι σε μια προσπάθεια επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί για αντιμετώπιση του σεξισμού, πολύ πρόσφατα έχει συσταθεί Επιτροπή απαρτιζόμενη από μέλη της Αστυνομίας Κύπρου και λειτουργούς του Γραφείου Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων που θα καταγράφει την καταγραφή και διαχείριση των περιστατικών σεξισμού και έμφυλης βίας.

Από την πλευρά της, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων, Τζόζη Χριστοδούλου, ανέφερε ότι «ο σεξισμός προσβάλλει, ταπεινώνει, υποτιμά. Δημιουργεί εχθρικά περιβάλλοντα και αναπαράγει έμφυλα στερεότυπα και διακρίσεις. Ο σεξισμός ως μια μορφή βίας, έχει τις ρίζες του στις διαχρονικές σχέσεις εξουσίας μεταξύ γυναικών και ανδρών». 

Ως αποτέλεσμα, πρόσθεσε, «οι γυναίκες είναι τα συχνότερα θύματα σεξιστικών επιθέσεων. Όμως και οι άνδρες, ειδικά όσοι δεν ακολουθούν τα παραδοσιακά πρότυπα "αρρενωπότητας", μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι με σεξιστικές συμπεριφορές», είπε. 

Εν συνεχεία, τόνισε ότι «καμία γυναίκα και κανένας άνδρας δεν πρέπει να γίνεται στόχος βίας στη βάση του φύλου». Τα τελευταία χρόνια, συνέχισε, «ο σεξισμός - ιδιαίτερα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - παρουσιάζει ανησυχητική αύξηση ειδικότερα μέσα από ανώνυμους λογαριασμούς, αλλά και την επίκληση της "ελευθερίας έκφρασης", αφού χρησιμοποιούνται συχνά ως προπέτασμα για σεξιστικές και προσβλητικές συμπεριφορές, ιδιαίτερα απέναντι σε γυναίκες και κορίτσια». 

«Τα στοιχεία σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι ενδεικτικά και ανησυχητικά: Σύμφωνα με ποιοτικές μελέτες, από το 2014 μέχρι σήμερα, φαίνεται να έχει αυξηθεί η διαδικτυακή βία και ο σεξισμός. Έρευνα της UNESCO για τη διαδικτυακή βία σε βάρος γυναικών δημοσιογράφων (2020), κατέδειξε ότι το 73% των συμμετεχουσών υπέστη κακοποίηση μέσω διαδικτύου, 25% εξ αυτών δέχτηκε απειλές φυσικής βίας, 18% δέχτηκε απειλές σεξουαλικής βίας και 20% ανέφερε ότι υπέστη φυσική επίθεση σε σχέση με διαδικτυακές απειλές που δέχτηκε», επεσήμανε η Τζόζη Χριστοδούλου.

«Έρευνα, εξάλλου, της Διεθνούς Αμνηστίας (2017) κατέδειξε πως 46% των γυναικών που είχαν βιώσει διαδικτυακή κακοποίηση ή παρενόχληση δήλωσαν ότι αυτή ήταν μισογυνιστική ή σεξιστική», ανέφερε. «Δυστυχώς, στην Κύπρο δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία, ωστόσο είμαστε στη διαδικασία συλλογής», πρόσθεσε. 

Σημειώνοντας ότι στην Κύπρο το νομικό πλαίσιο ενισχύθηκε σημαντικά με τον νόμο του 2020 για την καταπολέμηση του σεξισμού και του διαδικτυακού σεξισμού, η Επίτροπος εξέφρασε την άποψη ότι «οι νομοθεσίες συμβάλλουν σημαντικά στη δημιουργία κουλτούρας», τονίζοντας όμως «πως οι νομοθεσίες από μόνες τους δεν αρκούν», επειδή «χρειάζεται συστηματική παιδεία και εδώ ακριβώς στοχεύει ο Εθνικός Συντονιστικός Φορέας και το Γραφείο μας».

«Η προώθηση της ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι από τις βασικές οριζόντιες προτεραιότητες της Κυβέρνησης Χριστοδουλίδη και προχωράμε από τα λόγια στις πράξεις για δημιουργία μιας κοινωνίας πιο δίκαιης, πιο έμφυλης, όπου γυναίκες και άνδρες να μπορούν να φτάσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους μακριά από στερεότυπα», ανέφερε η κ. Χριστοδούλου.

Η Επίτροπος είπε ακόμη ότι στο πλαίσιο της παρακολούθησης της εφαρμογής του νόμου κατά του σεξισμού, το Γραφείο της έχει δύο καταγγελίες, με τη μια να αφορά άτομο για κατ’ ισχυρισμόν αδικήματα σεξιστικής ρητορικής καθώς και την άλλη να αφορά σεξισμό και υποκίνηση βίας κατά των γυναικών. Οι δύο υποθέσεις βρίσκονται ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας, πρόσθεσε. 

«Το Γραφείο μας», ανέφερε η Τζόζη Χριστοδούλου, «συνεχίζει να εργάζεται καθημερινά για την πρόληψη και καταπολέμηση του φαινομένου. Μέσα από ενημερωτικές δράσεις, εκπαίδευση, συνεργασίες με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς προωθούμε την αποδόμηση έμφυλων στερεοτύπων, συνειδητών και ασυνείδητων, που δημιουργούν διακρίσεις, οι οποίες εκδηλώνονται σε σεξιστικές συμπεριφορές», συμπλήρωσε. «Στοχεύουμε στη δημιουργία και την ενίσχυση έμφυλου περιβάλλοντος στο σχολείο, στην εργασία, και σε κάθε τομέα δραστηριότητας», είπε. 

Επιπρόσθετα, η Επίτροπος Ισότητας των Φύλων ανέφερε ότι, στο πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το πρώτο εξάμηνο του 2026, η διαδικτυακή βία κατά κοριτσιών ηλικίας 13-18 έχει τεθεί ως προτεραιότητα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. 

«Θα αναληφθεί μια σειρά δράσεων, οι οποίες θα αποσκοπούν στην κωδικοποίηση βέλτιστων πρακτικών και στην ανάπτυξη περαιτέρω πολιτικών και ενδεχομένως στην ενίσχυση νομοθετικών εργαλείων, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την καταπολέμηση του φαινομένου», εξήγησε. 

Η πρώτη δράση, η οποία αφορά τη συλλογή πανευρωπαϊκών στατιστικών και δεδομένων για το θέμα, πρόκειται για μελέτη που ήδη διενεργεί το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) για τους σκοπούς της Κυπριακής Προεδρίας, σημείωσε. Είπε ακόμη ότι θα διεξαχθεί ένα διεθνές συνέδριο στη Λευκωσία για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση όλων των Μορφών Κυβερνοβίας κατά των Κοριτσιών. 

Κλείνοντας, η Τζόζη Χριστοδούλου προέτρεψε όσους και όσες βιώσουν ή γίνουν μάρτυρες σεξισμού, να προβούν σε καταγγελία.  

Ακολούθησε παρουσίαση της εκστρατείας από τον Γιώργο Πήττα, Δημιουργικό Διευθυντή της διαφημιστικής εταιρείας CONTACT, ο οποίος ανέφερε – μεταξύ άλλων – ότι το σκεπτικό της δημιουργίας της εκστρατείας ήταν να δειχθεί ο τρόπος με τον οποίο τα στερεότυπα επηρεάζουν την κοινωνία. «Η ικανότητα και η επάρκεια δεν έχουν φύλο», επεσήμανε. 

Η παγκύπρια διαφωτιστική εκστρατεία γύρω από Θέματα Πρόληψης και Καταπολέμησης του Σεξισμού ετοιμάστηκε μετά από στενή συνεργασία του Εθνικού Συντονιστικού Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων με τη συμβολή της διαφημιστικής εταιρείας CONTACT. 

Η εκστρατεία χρηματοδοτήθηκε εξ ολοκλήρου από τον Εθνικό Συντονιστικό Φορέα για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών, ο οποίος υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.