Μελέτη ΠΚ και Χάρβαρντ ανοίγει δρόμο για πιο αποτελεσματικές θεραπείες καρκινικών όγκων

Μια διεθνής ερευνητική συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης και της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ ρίχνει νέο φως στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών με CAR-T κύτταρα σε συμπαγείς καρκινικούς όγκους.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου Κύπρου, η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό PNAS (Proceedings of the National Academy of Sciences), προτείνει νέες στρατηγικές για την ενίσχυση της διείσδυσης και δράσης των κυττάρων CAR-T μέσω ομαλοποίησης των αγγείων και του μικροπεριβάλλοντος του όγκου.

Η μελέτη, με τίτλο «Physiologically-based pharmacokinetic model for CAR-T cell delivery and efficacy in solid tumors», πραγματοποιήθηκε υπό την καθοδήγηση των Δρ. Rakesh K. Jain (Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης/Χάρβαρντ) και Δρ. Τριαντάφυλλου Στυλιανόπουλου (Πανεπιστήμιο Κύπρου), με πρώτο συγγραφέα τον Δρ. Ανδρέα Χατζηγεωργίου και τη συμμετοχή του Δρ. Lance L. Munn.

Η θεραπεία με CAR-T κύτταρα –μια πρωτοποριακή μορφή ανοσοθεραπείας όπου τα Τ-λεμφοκύτταρα του ασθενούς επαναπρογραμματίζονται για να καταστρέψουν καρκινικά κύτταρα– έχει ήδη φέρει επανάσταση στις αιματολογικές κακοήθειες.

Ωστόσο, η εφαρμογή της σε συμπαγείς όγκους, όπως το γλοιοβλάστωμα ή ο καρκίνος του παγκρέατος, παραμένει πρόκληση λόγω των φυσικών φραγμών στο μικροπεριβάλλον του όγκου.

Οι ερευνητές διερεύνησαν πώς παρεμβάσεις που στοχεύουν στη βελτίωση της αγγειακής δομής (μέσω αντι-VEGF παραγόντων) ή στη μείωση των επιπέδων κολλαγόνου και υαλουρονικού οξέος μπορούν να ενισχύσουν τη διείσδυση και δράση των CAR-T κυττάρων.

Η ομάδα ανέπτυξε ένα προηγμένο υπολογιστικό μοντέλο που προσομοιώνει την κίνηση και αποτελεσματικότητα των CAR-T κυττάρων στο ανθρώπινο σώμα, ενσωματώνοντας δεδομένα από προκλινικές μελέτες. Το μοντέλο συνδυάζει για πρώτη φορά παραμέτρους όπως η ανοσολογική απόκριση, η αγγειακή δομή και το στρώμα του όγκου, επιτρέποντας την προσομοίωση διαφόρων θεραπευτικών σεναρίων – από διαφορετικές δόσεις και χρόνους χορήγησης, έως συνδυασμούς με αγγειακή ή στρωματική ομαλοποίηση.

Η προσέγγιση αυτή αποτελεί σημαντικό εργαλείο σχεδιασμού μελλοντικών πειραματικών και κλινικών εφαρμογών, προσφέροντας ένα νέο πλαίσιο κατανόησης των αλληλεπιδράσεων μεταξύ ανοσοθεραπείας και μικροπεριβάλλοντος του όγκου.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η βελτίωση της αγγειακής δομής μπορεί να αυξήσει έως και κατά 50% την αποτελεσματικότητα των CAR-T κυττάρων, επιτρέποντας παράλληλα μείωση της απαιτούμενης δόσης σχεδόν πέντε φορές. Οι συνδυαστικές θεραπείες που στοχεύουν τόσο στα αγγεία όσο και στο στρώμα του όγκου αποδείχθηκαν οι πιο αποδοτικές, προσφέροντας ελπίδες για ασφαλέστερες και πιο εξατομικευμένες θεραπείες.

Η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Κύπρου σχεδιάζει τώρα την πειραματική επιβεβαίωση των ευρημάτων και την ανάπτυξη ενός νέου υπολογιστικού εργαλείου που θα αξιοποιεί δεδομένα ασθενών για την εξατομίκευση των θεραπειών.

Ο συνδυασμός υπολογιστικής μοντελοποίησης, βιολογικών δεδομένων και κλινικής εμπειρίας αναμένεται να ανοίξει τον δρόμο για πιο στοχευμένες, αποτελεσματικές και προσιτές θεραπείες καρκίνου.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Όπως επισημαίνει ο Δρ. Στυλιανόπουλος, «η μαθηματική μοντελοποίηση μετατρέπεται σε ισχυρό εργαλείο για τη βελτίωση της αντικαρκινικής θεραπείας και τη μεταφορά της έρευνας από το εργαστήριο στον ασθενή».