Με προβλήματα συμπεριφοράς το 2% των μαθητών

Περίπου το 2% των μαθητών/μαθητριών παρουσιάζει ακραίας μορφής προβλήματα συμπεριφοράς, όπως παραβατικότητα, εναντιωματικότητα και επιθετικότητα προς συνομήλικους, αλλά και προς εκπαιδευτικούς, σύμφωνα με τα αποτελέσματα παγκύπριας έρευνας με τίτλο: «Δημιουργία Μηχανισμού Συλλογής Δεδομένων σχετικά με το Φαινόμενο της Βίας στο Σχολείο»

Όπως ανέφερε ο Καθηγητής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Κώστας Φάντης, ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα της έρευνας ένας στους πέντε εφήβους είναι θύμα κυβερνοεκφοβισμού, στοιχεία που συνάδουν και με διεθνή δεδομένα.

Επιπρόσθετα, τόνισε, η λειτουργία των σχολείων επηρεάζεται αρνητικά από επιθετικές, βίαιες και παραβατικές συμπεριφορές.

Η εμπλοκή σε περιστατικά σχολικής βίας πρόσθεσε, αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για: α) χαμηλές σχολικές επιδόσεις, β) εμπλοκή σε εγκληματικές ενέργειες και αντικοινωνική συμπεριφορά, γ) ανάπτυξη άγχους και κατάθλιψης και δ) χαμηλή ποιότητα ζωής.

Τα θύματα, πέρα από σωματικές συνέπειες (μώλωπες, πονοκεφάλους, στομαχόπονους, αϋπνία, απώλεια όρεξης), παρουσιάζουν συναισθηματικές δυσκολίες, όπως ανησυχία, άγχος, απομόνωση ακόμη και κατάθλιψη, καθώς και συνέπειες που αφορούν στη σχολική τους επίδοση.

Τα χαρακτηριστικά αυτών των συμπεριφορών αναπτύσσονται σε αρκετά νεαρή ηλικία, συνεπώς, επεσήμανε η έγκαιρη αναγνώρισή τους και η προσπάθεια για ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων διαχείρισης συμπεριφοράς από την προσχολική ηλικία είναι πολύ σημαντική για τη μείωση της σχολικής βίας.

Βοηθά το θετικό σχολικό κλίμα

Όπως τονίστηκε, το θετικό σχολικό κλίμα αποτελεί σημαντικό προστατευτικό παράγοντα για τη μείωση του φαινομένου της βίας. Η ποιότητα του σχολικού περιβάλλοντος, η οποία βιώνεται από τους/τις μαθητές/μαθήτριες και εκπαιδευτικούς επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ψυχική διάθεση, τη συμπεριφορά, την ποιότητα ζωής, αλλά και την απόδοση στο εκπαιδευτικό έργο. 

 Η πρόληψη της βίας στο σχολικό πλαίσιο, συνδέεται με μείωση της πιθανότητας περιθωριοποίησης και θυματοποίησης των μαθητών/μαθητριών, αύξηση της ενσυναίσθησης και ανθεκτικότητας, αλλά και υποστήριξης από συνομήλικους.

Ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν σε προγράμματα επιμόρφωσης σε θέματα βίας είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να εντοπίζουν σχολικές συγκρούσεις, να δουλεύουν με τους εμπλεκόμενους και να καταβάλλουν προσπάθειες, ώστε να επιλύσουν περιστατικά εκφοβισμού.

Επίσης, η σχολική βία δεν παρατηρείται μόνο μεταξύ μαθητών/τριών, αλλά παρατηρείται βία ή οποία εμπλέκει και εκπαιδευτικούς και γονείς (σε μικρότερα ποσοστά).

Ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη

Από την πλευρά της η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας δρ Αθηνά Μιχαηλίδου διευκρίνισε ότι η έρευνα αυτή αποσκοπεί, αφενός, στην εξαγωγή βασικών αποτελεσμάτων και συμπερασμάτων για τις μορφές, την έκταση και τις τάσεις που χαρακτηρίζουν το φαινόμενο της σχολικής βίας στο κυπριακό εκπαιδευτικό πλαίσιο και αφετέρου στην παροχή εισηγήσεων για χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής.

Παράλληλα, είπε, στόχος της έρευνας είναι να εξετάσει τη συσχέτιση του φαινομένου της βίας στο σχολείο με διάφορες παραμέτρους που έχουν να κάνουν με το σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον, το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο και τους ατομικούς παράγοντες που αφορούν τους ίδιους τους/τις μαθητές/μαθήτριες, τους γονείς/κηδεμόνες καθώς και τους/τις εκπαιδευτικούς.

Στην παρέμβασή της, η Υπουργός Παιδείας, μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι στη βάση των μέχρι τώρα αποτελεσμάτων αυτής της έρευνας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην πρόληψη και τόνισε ότι κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά 2023-2024 έχει αρχίσει να υλοποιείται η εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος ενισχυτικής διδασκαλίας με δεύτερο/η νηπιαγωγό σε αριθμό δημοσίων νηπιαγωγείων, με έναν από τους στόχους του τη στήριξη μικρών παιδιών με δυσκολίες προσαρμογής. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο της πρώιμης παρέμβασης και πρόληψης από την προσχολική εκπαίδευση.

Καταληκτικά η δρ. Μιχαηλίδου, τόνισε, ότι το ΥΠΑΝ προωθεί την πολιτική της μηδενικής ανοχής στη βία καθώς και την ανάπτυξη θετικού σχολικού κλίματος.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Σημείωσε ότι όλες οι Διευθύνσεις και Υπηρεσίες του ΥΠΑΝ εργάζονται συστηματικά για την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση διάφορων μορφών βίας, στηρίζοντας παιδαγωγικά τους/τις εκπαιδευτικούς, μέσα από ποικίλες δράσεις και παρεμβάσεις, αλλά και ενδυναμώνοντας γονείς, μαθητές και μαθήτριες, με έμφαση την έγκαιρη εφαρμογή προγραμμάτων από την προσχολική ηλικία.

 Η έρευνα, η οποία είναι διαχρονική (2019-2024) απευθύνεται σε  όλα τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία της Κύπρου, όλων των βαθμίδων και συγκεκριμένα στους/στις μαθητές/μαθήτριες από 10 ετών και άνω, στους γονείς/κηδεμόνες παιδιών 4 ετών και άνω, καθώς και στους/στις εκπαιδευτικούς και διεξάγεται από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ), μέσω του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου.

Μ.Μ.