Φονικές και καταστροφικές πυρκαγιές στο πέρασμα του χρόνου

30 Ιουλίου 2025, 16:15

Πάνω από 100 μεγάλες δασικές πυρκαγιές ή πυρκαγιές της πυροσβεστικής υπηρεσίες έζησε η Κύπρος τα τελευταία χρόνια με τη χειρότερη, μετά από την πύρινη λαίλαπα που ξέσπασε τον Ιούλιο του 1974 κατακαίοντας 216 τετραγωνικά χιλιόμετρα, να ήταν η πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου 2025, στην ορεινή περιοχή Λεμεσού.

Για τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που σημειώθηκε στη νεότερη ιστορία της Κύπρου, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης ζήτησε από όλα τα εμπλεκόμενα τμήματα εκθέσεις αξιολόγησης του ρόλου και της εμπλοκής τους στην διαχείρισή της. Οι εκθέσεις αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα για λόγους διαφάνειας.

Στο μεταξύ, στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου αναμένεται να εγκριθούν οι προτάσεις των αρμόδιων υπουργείων για τις αποζημιώσεις όσων έχουν επηρεαστεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές στην ορεινή περιοχή Λεμεσού.

Ο απολογισμός ανά περίπτωση

Η πυρκαγιά, στην ορεινή Λεμεσού, που ξεκίνησε από τη Μαλλιά την περασμένη Τετάρτη, άφησε πίσω της δυο νεκρούς, οι οποίοι βρέθηκαν απανθρακωμένοι μέσα στο αυτοκίνητο τους, δεκάδες τραυματίες, καμένα σπίτια σε 13 κοινότητες, ενώ έκανε στάχτη 121 τετραγωνικά χιλιόμετρα, κατακαίοντας το 1,3% της Κύπρου, σύμφωνα με στοιχεία του κέντρου «Ερατοσθένης».

Το 21% της καμένης γης εμπίπτει στο δίκτυο Natura 2000 το οποίο περιλαμβάνει τον ποταμό Παραμαλιού, τη ζώνη ειδικής προστασίας Χα Ποτάμι και τη ζώνη ειδικής προστασίας Κοιλάδα του Λιμνάτη.

Σύμφωνα με την καταγραφή του Κέντρου Ερατοσθένης, το καμένο έδαφος αντιστοιχεί σε ποσοστό περίπου 1,1% σε οικιστικές περιοχές, εξ ου όπως αναφέρθηκε, και υπάρχουν τόσα πολλά σπίτια καμένα ή σχεδόν καμένα.

Το 15,5% της καμένης γης αφορά σε δενδρώδη βλάστηση, ενώ το 51% αφορά χορτολιβαδικές εκτάσεις και το 31% ξηροφυτική βλάστηση.

Η πιο θανατηφόρα πυρκαγιά

Στις 3 Ιουλίου το 2021, είχε ξεσπάσει η πιο θανατηφόρα πυρκαγιά των τελευταίων ετών. Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε στην κοινότητα Αρακαπά και επεκτάθηκε στις κοινότητες ορεινής Λάρνακας, Επταγώνια, Ακαπνού, Ορά, Μελίνη, Συκόπετρς, Οδού, Αγίους Βαβατσινιάς και Βαβατσινιά, αφήνοντας πίσω τις τέσσερις νεκρούς.

Τέσσερις αιγύπτιοι που εργάζονταν σε αγροτικές εργασίες εγκλωβίστηκαν στο δάσος με το διπλοκάμπινο τους και κάηκαν ζωντανοί, σε περιοχή της Οράς.

Η πυρκαγιά, κατέκαψε 55 χιλιόμετρα γης, 38 οικίες και 11 επαγγελματικά υποστατικά, καλλιέργειες και αγροτική γη. Για την πυρκαγιά στον Αρακαπά καταδικάστηκε 69χρόνος σε ποινή φυλάκισης 8 ετών.

Σολιά: Χάθηκαν δύο πυροσβέστες εν ώρα υπηρεσίας

Στις 19 Ιουνίου του 2016, ξέσπασε φονική πυρκαγιά στη Σολιά με τις φλόγες να καίνε πάνω από 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Εν ώρα υπηρεσίας έχασαν τη ζωή τους δύο δασοπυροσβέστες. Το βυτιοφόρο όχημα στο οποίο επέβαιναν ανατράπηκε και κατέληξε σε γκρεμό στην περιοχή του Αγίου Θεοδώρου Σολέας.

Σύμφωνα με μαρτυρία την πυρκαγιά φαίνεται ότι την προκάλεσε ανήλικος που έπαιζε με αναπτήρα κοντά σε εξοχική κατοικία.

Για τέσσερις ημέρες πυροσβέστες και εθελοντές έδωσαν σκληρή μάχη με τις φλόγες για να καταφέρουν να θέσουν υπό έλεγχο την πυρκαγιά.

Κινδύνευσε ο Ακάμας

Το 2019 είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στον Ακάμα η οποία κατέκαψε τρία τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στο σημείο είχαν ξεσπάσει ακόμη 23 άλλες πυρκαγιές, με τις περισσότερες να διαπιστώνεται ότι αποτελούν κακόβουλες ενέργειες.

Για κατάσβεση της πυρκαγιάς τέθηκε σε εφαρμογή το σχέδιο «Ίκαρος» που αφορά τις επιχειρήσεις των πτητικών μέσων, αφού συνέδραμαν αεροπλάνο του τμήματος Δασών, τέσσερα εκμισθωμένα ελικόπτερα, καθώς και ελικόπτερο της Εθνικής Φρουράς.

Χάθηκαν μεγάλες εκτάσεις άγριας βλάστησης

Σε ότι αφορά άλλες μεγάλες πυρκαγιές που καταγράφηκαν στην πρόσφατη ιστορία της Κύπρου, στις 19 Ιουλίου 2013, είχε ξεσπάσει μεγάλη πυρκαγιά στη Χοιροκοιτία με την πύρινη λαίλαπα να κατακαίει δέκα τετραγωνικά χιλιόμετρα άγριας βλάστησης.

Το 2007, διέτρεξε κίνδυνο το δάσος Τροόδους από την πυρκαγιά που ξέσπασε στον Σαϊττά, με αποτέλεσμα να εκκενωθούν τα γειτονικά χωριά Πελένδρι και Τριμίκλινη.

Η πυρκαγιά κατέκαψε 12 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Το 2001 είχε ξεσπάσει πυρκαγιά στα Μεσάνα της Πάφου, καταστρέφοντας 20 τετραγωνικά χιλιόμετρα από άγρια βλάστηση.

Το 2000 ξέσπασε επίσης μια από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές που σημειώθηκαν ποτέ στην Κύπρο, στη Βάβλα επαρχία Λάρνακας.

Προκάλεσε ζημιές στη Λάγια, την Ορά και την Βαβατσινιά, ενώ η πύρινη λαίλαπα κατέκαψε 52 τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Στοιχεία τμήματος Δασών για 2000-2023

Σύμφωνα με τα στοιχεία του τμήματος Δασών από το 2000 μέχρι το 2023 έχουν σημειωθεί 146 δασικές πυρκαγιές οι οποίες κατέκαψαν 2203 εκτάρια.

Όπως σημειώνεται η μέση καμένη έκταση ανά πυρκαγιά είναι γύρω στα 15,8 εκτάρια για την εν λόγω χρονική περίοδο, ωστόσο ανήλθε στα 17,1 εκτάρια για την περίοδο 2014 -2023.

Σε ότι αφορά τις αιτίες των δασικών πυρκαγιών της χρονικής περιόδου των 2000-2023, με βάση τα στοιχεία που καταγράφει το τμήμα Δασών, ποσοστό 27% (394) είχαν τεθεί σκόπιμα.

Ποσοστό 17% (249) είχε προκληθεί από γεωργικές εργασίες.

Ποσοστό 13% (192) οφείλεται σε φυσικά αίτια όπως κεραυνοί.