Δεκαετία μεγάλων πυρκαγιών στην Ευρώπη – Πρωτιά Κύπρου στην καμένη γη
13 Αυγούστου 2025, 06:49
Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Ευρώπη έχει βιώσει μερικές από τις πιο καταστροφικές δασικές πυρκαγιές της σύγχρονης ιστορίας της, οι οποίες καταδεικνύουν τόσο την επιδείνωση των καιρικών συνθηκών λόγω της κλιματικής αλλαγής, όσο και τις αυξανόμενες προκλήσεις για την περιβαλλοντική και κοινωνική προστασία.
Με βάση τα στοιχεία εθνικών αρχών και του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές (EFFIS), παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες μεμονωμένες πυρκαγιές και συμπλέγματα πυρκαγιών που σημειώθηκαν στην Ευρώπη την τελευταία δεκαετία, τόσο σε απόλυτη καμένη έκταση, όσο και σε ποσοστό επί της συνολικής γης κάθε χώρας.
Αρνητική πρωτιά για την πυρκαγιά ορεινής Λεμεσού
Την αρνητική πρωτιά της μεγαλύτερης καταστροφής ως ποσοστό του συνολικού εδάφους, κατέχει η Κύπρος μετά τη μεγάλη πυρκαγιά στην ορεινή Λεμεσό.
Η πυρκαγιά που αντιμετώπισε πρόσφατα η Κύπρος, ήταν η χειρότερη πυρκαγιά της δεκαετίας στην Ευρώπη, όσον αφορά το ποσοστό της καμένης γης σε σύγκριση με το σύνολο του εδάφους, καθώς έκαψε συνολικά 104 τετραγωνικά χιλιόμετρα, ή 1,12% της συνολικής έκτασης του νησιού (9.251 τετραγωνικά χιλιόμετρα βάσει στοιχείων της Eurostat).
Η πυρκαγιά που ξέσπασε την 23η Ιουλίου στην ορεινή Λεμεσό, άφησε πίσω της 2 νεκρούς, εκατοντάδες καμένα υποστατικά και χιλιάδες καμένα στρέμματα καλλιεργήσιμης γης, αποτελώντας την πιο καταστροφική πυρκαγιά στην σύγχρονη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αν και υπήρξαν αναφορές πως η φωτιά προκλήθηκε από εμπρησμό, τα αίτια της εξακολουθούν να ερευνώνται.
Πυρκαγιές στην υπόλοιπη Ευρώπη
Το 2023 ήταν μια από τις πιο καταστροφικές χρονιές από πλευράς πυρκαγιών, καθώς η πυρκαγιά στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης στην Ελλάδα έκανε στάχτη τη μεγαλύτερη σε έκταση που κατέστρεψε ποτέ πυρκαγιά στην ΕΕ, καίγοντας περίπου 96.000 εκτάρια, ένα ποσοστό που αντιστοιχεί στο 0,74% της συνολικής ελληνικής επικράτειας.
Η πυρκαγιά που επεκτάθηκε στην προστατευόμενη περιοχή της Δαδιάς, προκάλεσε τεράστιες περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις, καταστρέφοντας το 60% της δασικής ζώνης και θέτοντας σε κίνδυνο την τοπική βιοποικιλότητα.
Εξαιρετικά μεγάλης κλίμακας ήταν την επόμενη χρονιά, η φωτιά που εκδηλώθηκε στην Πορτογαλία καίοντας τη μεγαλύτερη έκταση δασών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με 45.000 εκτάρια καταστροφής.
Οι πυρκαγιές αυτές σημάδεψαν τις αντίστοιχες χρονιές, αφήνοντας πίσω τους εκατοντάδες χιλιάδες καμένα στρέμματα, εκκενώσεις και σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Οι μεγαλύτερες πυρκαγιές του 2025 μέχρι στιγμής
Σε ότι αφορά τη φετινή χρονιά, εκτεταμένες είναι οι ζημιές από τις μεγάλες πυρκαγιές που μαίνονται τις τελευταίες ημέρες σε Γαλλία, Ελλάδα και άλλες περιοχές της Ευρώπης, με το μέγεθος της καταστροφής να μην έχει ακόμα υπολογιστεί.
Το 2025, με το καλοκαίρι να μην έχει ολοκληρωθεί, αποδεικνύεται ήδη μία από τις πιο δύσκολες χρονιές για την Ευρώπη σε ό,τι αφορά τις δασικές πυρκαγιές.
Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFFIS και επίσημες πηγές, τρεις από τις μεγαλύτερες μεμονωμένες πυρκαγιές κατέκαψαν δεκάδες χιλιάδες στρέμματα, προκαλώντας ανυπολόγιστες περιβαλλοντικές και οικονομικές ζημιές.
Πρόκειται για τις εξής πυρκαγιές σε Κύπρο, Γαλλία και Σκωτία:
Μαζίφ ντε Κορμπιέρ (Aude), Γαλλία: Η μεγαλύτερη πυρκαγιά στη Γαλλία από το 1949 έπληξε την περιοχή του Μαζίφ ντε Κορμπιέρ, καίγοντας περίπου 16.000 εκτάρια (160.000 στρέμματα). Το μέγεθος αυτό αντιστοιχεί στο 0,029% της συνολικής έκτασης της χώρας. Οι αρχές μιλούν για τεράστια οικολογική καταστροφή, με τοπικές κοινότητες να δοκιμάζονται από εκκενώσεις και απώλειες υποδομών.
Μαλιά, Λεμεσός, Κύπρος: Στην Κύπρο, η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή Μάλια, επαρχίας Λεμεσού, έκαψε περίπου 10.400 εκτάρια, δηλαδή το 1,12% της συνολικής έκτασης της χώρας. Η φωτιά κατέστρεψε καλλιέργειες, δασικές εκτάσεις και απείλησε οικισμούς, ενώ οδήγησε στον θάνατο δύο ανθρώπων.
Dava, Σκωτσέζικα Υψίπεδα, Ηνωμένο Βασίλειο: Στη Σκωτία, η πυρκαγιά στην περιοχή Dava κατέκαψε 11.827 εκτάρια (118.270 στρέμματα), που αντιστοιχούν στο 0,005% της συνολικής έκτασης του Ηνωμένου Βασιλείου. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες καταγεγραμμένες φωτιές στη σύγχρονη ιστορία της Σκωτίας.
Άλλες σημαντικές πυρκαγιές, όπως στην Τρανκόσο (Πορτογαλία) και στο Τρες Κάντος (Ισπανία), βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη και δεν υπάρχουν επίσημες εκτιμήσεις για την καμένη έκταση.
Ανησυχητική η τάση
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία, μέχρι τα τέλη Ιουλίου 2025 είχαν καεί πάνω από 292.000 εκτάρια σε όλη την ΕΕ, ποσοστό πέραν του 100% πάνω από τον μέσο όρο της τελευταίας 20ετίας.
Τα νούμερα αυξάνονται σημαντικά, καθώς ο Αύγουστος καταγράφει μεγάλες πυρκαγιές σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ παραμένει μήνας υψηλού κινδύνου.
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη ξηρασία και τους ισχυρούς ανέμους, αυξάνει τόσο τη συχνότητα όσο και την ένταση των πυρκαγιών, καθιστώντας πιο δύσκολη την αντιμετώπιση και διαχείρισή τους.
Του Λοΐζου Ττοφαλλή
