FOB test: Το ανώδυνο τεστ για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου
27 Μαρτίου 2024, 12:23
Του Κυριάκου Γιαννουκά*
Ο Μάρτιος έχει καθιερωθεί ως ο μήνας ενημέρωσης για τον καρκίνο παχέος εντέρου, με στόχο την πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τον τρίτο σε συχνότητα καρκίνο σε άνδρες και γυναίκες στην Κύπρο, με περίπου 395 νέα περιστατικά να καταγράφονται κάθε χρόνο στη χώρα μας.
Παγκοσμίως, διαγιγνώσκονται 1,3 εκατομμύρια άτομα ετησίως με αυτό το είδος καρκίνου. Δυστυχώς, στις πλείστες των περιπτώσεων δεν εμφανίζει συμπτώματα, παρά μόνο όταν φτάσει σε προχωρημένο στάδιο, γι’ αυτό και οι διεθνείς και ευρωπαϊκοί επιστημονικοί οργανισμοί εστιάζουν στην πρόληψη / έγκαιρη διάγνωση μέσω του πληθυσμιακού ελέγχου, ο οποίος περιλαμβάνει σωτήριες εξετάσεις, ιδιαίτερα για άτομα τα οποία παρουσιάζουν αυξημένο ρίσκο.
Οι εκστρατείες ενημέρωσης που διενεργούνται από πλευράς κράτους, αλλά και από συνδέσμους/οργανώσεις, φαίνεται να αποδίδουν επαρκώς ως προς τον σκοπό τους. Οι πολίτες σήμερα είναι αρκετά ενημερωμένοι σε ό,τι αφορά τα συμπτώματα που πρέπει να προσέχουν καθώς ενδέχεται να αφορούν καρκίνο του παχέος εντέρου. Ωστόσο, σε ότι αφορά τις εξετάσεις, από την επαφή που έχουμε με αρκετούς εξεταζόμενους κάθε μέρα, διαπιστώνουμε ότι η πλειοψηφία γνωρίζει σε μεγαλύτερο βαθμό την κολονοσκόπηση απ’ ότι άλλες, λιγότερο επεμβατικές εξετάσεις, όπως είναι το τεστ ανίχνευσης αίματος στα κόπρανα (FOBT/FIT).
Η παραπομπή και το είδος των εξετάσεων αποφασίζεται πάντα από τον κλινικό ιατρό, αναλόγως των συμπτωμάτων του ασθενούς, της ηλικίας, του ιστορικού του και άλλων παραγόντων. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι περισσότεροι καρκίνοι του παχέος εντέρου αναπτύσσονται αρχικά ως πολύποδες και εξελίσσονται αργότερα σε καρκίνο. Συνεπώς, ο έγκαιρος εντοπισμός ενός πολύποδα και η αφαίρεσή του προλαμβάνει τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η δε ανίχνευση του καρκίνου σε πρώιμο στάδιο είναι σωτήρια για τη ζωή του ασθενούς αφού, σύμφωνα με διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα, το 90% των περιπτώσεων μπορεί να θεραπευτεί, αν διαγνωστεί έγκαιρα.
Λόγω της συχνότητας του καρκίνου του παχέος εντέρου και της ανάγκης για έγκαιρη διάγνωση, στη φαρέτρα της ιατρικής κοινότητας έχει ενταχθεί και το FOB Test, το οποίο διεξάγεται σε κλινικά εργαστήρια και με την πάροδο των χρόνων κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος σε επίπεδο προσυμπτωματικού ελέγχου. Πρόκειται για μια απλή, ανώδυνη και αξιόπιστη μέθοδο, η οποία μπορεί να εντοπίσει τη λανθάνουσα αιμορραγία στα κόπρανα, να ανιχνεύσει, δηλαδή, ελάχιστες ποσότητες αίματος που δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι. Στις περιπτώσεις θετικού αποτελέσματος, ο γιατρός θα συστήσει περαιτέρω διερεύνηση, ενώ σε περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος συστήνεται ετήσια επανάληψη της εξέτασης.
Το FOB test δεν αντικαθιστά την κολονοσκόπηση, η οποία θεωρείται η κύρια μέθοδος έγκαιρης ανίχνευσης. Προσφέρεται, ωστόσο, ως μια πρώτη, ανώδυνη εξέταση που μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο σε πρώιμα στάδια, προτού εκδηλώσει συμπτώματα. Ο εξεταζόμενος προσκομίζει στο εργαστήριο ένα μικρό δείγμα κοπράνων, τα οποία ακολούθως εξετάζονται.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προληφθεί και να θεραπευτεί εάν διαγνωστεί έγκαιρα. Το μήνυμα αυτό θα πρέπει να φτάσει παντού. Είναι ζήτημα σωστής ενημέρωσης και έγκαιρης δράσης να μη βλέπουμε πια προχωρημένους καρκίνους του παχέος εντέρου, όταν υπάρχουν όλα τα εργαλεία για την πρόληψη και έγκαιρη διάγνωσή του.
*Βιοχημικός, Πρόεδρος Χημείου Γιαννουκά Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ στην Κύπρο.
