Ιούνιος – Μέρα του Παιδιού: Η Υποκρισία του Κράτους Πρόνοιας

Ως πολίτης και γονιός της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν μπορώ να γιορτάσω τη Μέρα του Παιδιού νιώθοντας περηφάνια για την πολιτική της χώρας μου απέναντι στα παιδιά. 

Το αντίθετο: αισθήματα ντροπής και αγανάκτησης με κυριεύουν. Διότι η αλήθεια είναι σκληρή — τα παιδιά στην Κύπρο δεν απολαμβάνουν την ευημερία και την πρόνοια που τους αξίζουν. 

Αντιθέτως, υφίστανται εδώ και χρόνια έναν αόρατο, αλλά βαθύ και θεσμοθετημένο αποκλεισμό, ψυχρά και απάνθρωπα εφαρμοζόμενο από το ίδιο το κράτος, το οποίο τα αντιμετωπίζει ως οικονομικό βάρος.

Από το 2013 κι έπειτα, με πρόσχημα την οικονομική κρίση, η Κυπριακή Δημοκρατία επέβαλε οριζόντιες περικοπές σε όλους τους τομείς. Σταδιακά, σχεδόν όλες αυτές οι περικοπές άρθηκαν — εκτός από εκείνες που αφορούν τα παιδιά. 

Τα εισοδηματικά κριτήρια για παροχές προς οικογένειες με παιδιά παραμένουν αυστηρά, άκαμπτα και κατάφωρα άδικα. Μόνο στην περίπτωση των παιδιών συνεχίζει το κράτος να εφαρμόζει ένα μοντέλο επιλεκτικής στέρησης.

Την ίδια στιγμή, το κράτος προσφέρει γενναιόδωρη στήριξη σε επιχειρήσεις κάθε είδους — υπηρεσίες, κατασκευές, τουρισμός, μεταποίηση, πρωτογενής τομέας — χωρίς κανένα εισοδηματικό κριτήριο. 

Ναι, υπάρχουν διαβαθμίσεις στις ενισχύσεις, ανάλογα με τον σκοπό, την περιοχή ή το μέγεθος της επιχείρησης. Όμως πουθενά αλλού δεν εφαρμόζεται πλήρης αποκλεισμός, όπως συμβαίνει με τις οικογένειες που “τολμούν” να ξεπερνούν για λίγα ευρώ τα αυθαίρετα και αυστηρά όρια για τα παιδικά επιδόματα.

Η μελέτη των δαπανών, βάσει επίσημων στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας, αποκαλύπτει το μέγεθος αυτής της πολιτικής. Το σύνολο των κοινωνικών παροχών για τα παιδιά ανερχόταν το 2010 στα 378 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. 

Με την υιοθέτηση των εισοδηματικών κριτηρίων, οι δαπάνες μειώθηκαν στα 265 εκατομμύρια το 2013, και τα επόμενα χρόνια διατηρούνται ακόμη χαμηλότερα, σταθερά κάτω από τα 250 εκατομμύρια. Η στήριξη προς τα παιδιά μειώνεται σταθερά, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια σε χειροτέρευση του βιοτικού τους επιπέδου. 

Και ενώ η Κύπρος, με τον Υπουργό της κ. Κεραυνό, περηφανεύεται για δημοσιονομικά πλεονάσματα, αυτά επιτυγχάνονται εις βάρος των πιο ευάλωτων: των παιδιών μας.

Αυτό δεν είναι επίτευγμα. Είναι κοινωνική αποτυχία. Είναι θεσμοθετημένη αδικία. Είναι κατάρρευση του κράτους πρόνοιας στην πιο βασική του αποστολή: να προστατεύει και να στηρίζει τα παιδιά — χωρίς όρους, χωρίς εξαιρέσεις.

Σήμερα, μόλις το 30% των παιδιών στην Κύπρο λαμβάνει κάποια μορφή κρατικής στήριξης. Τα υπόλοιπα είναι αόρατα. Δεν δικαιούνται φοιτητική χορηγία, ούτε βοήθεια για μεταφορά, στέγαση ή θέρμανση. 

Δεν έχουν πρόσβαση σε καμία παροχή — όχι επειδή δεν τη χρειάζονται, αλλά επειδή οι γονείς τους εργάζονται και δεν πληρούν τα αυθαίρετα, ανελαστικά και άδικα κριτήρια.

Η σιωπή γύρω από αυτό το ζήτημα είναι εκκωφαντική. Και το τίμημα αυτής της αδιαφορίας δεν είναι λογιστικό – είναι ανθρώπινο. Το πληρώνουν καθημερινά παιδιά που στερούνται ευκαιριών, ασφάλειας, φροντίδας. 

Παιδιά που δεν έχουν φωνή να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Παιδιά που μαζί με την κοινωνική στέρηση, είναι και τα πρώτα θύματα της υπογεννητικότητας που μαστίζει την πατρίδα μας.

Αν θέλουμε να λεγόμαστε κοινωνία πρόνοιας, πρέπει να ξεκινήσουμε από το αυτονόητο: να στηρίξουμε όλα τα παιδιά. Όχι επιλεκτικά. Όχι υπό όρους. Το μέλλον μιας χώρας δεν χτίζεται με αριθμούς και ισολογισμούς — χτίζεται με ανθρώπους. Ξεκινώντας από τα παιδιά.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Στέλνω μήνυμα σε όλους τους γονείς που ο Θεός ευλόγησε με παιδιά: να θυμούνται ότι η πατρίδα τους οφείλει να τους ευγνωμονεί — και ότι τα παιδιά τους δεν είναι βάρος, αλλά ελπίδα για το μέλλον, όσο κι αν η κρατική πολιτική το αγνοεί.
Καλή δύναμη.

Φάκας Ιωαννίκιος 

Μέλος της παγκύπριας οργάνωση πολυτέκνων