Δεν χρειάζεται να χάνουμε τα δόντια μας μεγαλώνοντας - Η πρόληψη σώζει την οδοντοστοιχία

17 Φεβρουαρίου 2021, 09:00

Η πρόοδος της οδοντιατρικής επιστήμης αλλά και η δυνατότητα πρόσβασης σε υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες, μας δίνουν τη δυνατότητα να διατηρήσουμε το ωραίο μας χαμόγελο για πάντα καθώς αν μη τι άλλο, γνωρίζουμε ότι εκτός από την ηλικία, υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που οδηγούν στην απώλεια δοντιών.

Όπως μάς εξηγεί ο Μιχάλης Καλαϊτζάκης, χειρουργός οδοντίατρος, οι στατιστικές δείχνουν ότι το 25% του πληθυσμού έχει χάσει τουλάχιστον ένα δόντι μέχρι την ηλικία των 30 ετών. Ο πρώτος τρόπος "αντιμετώπισης", όπως σε όλα τα προβλήματα υγείας, είναι η πρόληψη. Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο και η καθημερινή σχολαστική υγιεινή μας βοηθά να διατηρήσουμε όλα τα δόντια για όλη μας της ζωή. Αν παρόλ' αυτά, από ατύχημα, περιοδοντίτιδα ή γήρανση χάσουμε ένα ή περισσότερα δόντια, μπορούμε να τα αντικαταστήσουμε.

Ο στόχος της οδοντιατρικής για πολλά χρόνια ήταν να αναπτύξει ένα σύστημα αξιόπιστης αποκατάστασης χαμένων δοντιών, βασισμένο σε μια σταθερή βάση ή ρίζα στο οστό της γνάθου. Αυτή η τεχνική αντικατάστασης δοντιών είναι τα οδοντικά εμφυτεύματα. Τα εμφυτεύματα δοντιών προσφέρουν το ποιοτικότερο αποτέλεσμα όσον αφορά τη λειτουργικότητα αλλά και την αισθητική.

Η δυνατότητα να τοποθετηθεί με ασφάλεια ένα υλικό στο ανθρώπινο οστό και να έχει ένα εύλογο χρονικό προσδόκιμο επιτυχούς λειτουργίας, ανακαλύφθηκε από τον πρωτοπόρο καθηγητή P.I. Branemark στην Σουηδία πριν από περίπου 40 χρόνια. Τα κλειδιά στη θεραπεία με τα εμφυτεύματα είναι:

-η χρήση του τιτανίου υψηλής καθαρότητας, εξαιρετικά βιοσυμβατού με το κόκαλο,

-το σχήμα τους και

-η εξειδικευμένη τεχνική τοποθέτησης.

Αυτός ο τύπος του εμφυτεύματος είναι εκ φύσεως πολύ διαφορετικός από τους τύπους που έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν με αμφίβολα αποτελέσματα. Οι αρχικές μελέτες του Branemark ήταν σε ασθενείς που δεν είχαν καθόλου δόντια. Παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες, τα ποσοστά επιτυχίας ήταν αρκετά υψηλά. Θα λέγαμε ότι, γενικά με αυτό τον τύπο θεραπείας, αναμένουμε πάνω από 90% ποσοστό επιτυχίας σε βάθος 15ετιας.

Προτείνεται σε κάθε ασθενή να πάρει λίγο χρόνο και να ενημερωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές που είναι διαθέσιμες για τη δική του περίπτωση καθώς πολλοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το ποσοστό επιτυχίας των εμφυτευμάτων.

Τι επηρεάζει:

Η ποσότητα και η ποιότητα του οστού. Όσο περισσότερο οστό υπάρχει γύρω από την περιοχή που θα τοποθετηθεί το εμφύτευμα, τόσο ενισχύεται η ασφάλεια και η σταθερότητά του. Η ποιότητα του οστού, δηλαδή το πόσο γερό και υγιές είναι, παίζει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο στη βιολογική του σταθερότητα.

Ο αριθμός των εμφυτευμάτων που χρησιμοποιούνται για να αποκαταστήσουν μια περιοχή χαμένων δοντιών, πρέπει να είναι επαρκής ώστε να ανταπεξέλθει στα αντίστοιχα λειτουργικά φορτία της μάσησης. Για παράδειγμα, αν τοποθετηθεί μια μεγάλη γέφυρα πολλών δοντιών πάνω σε δύο μόνο εμφυτεύματα, είναι πιθανό τα εμφυτεύματα αυτά να μην αντέξουν το βάρος της μάσησης και να σπάσουν ή να χαλαρώσουν από το κόκκαλο και να χαθούν.

Πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η γενική υγεία του ασθενή. Ειδικά όταν ο ασθενής είναι καπνιστής ή πάσχει από μεταβολικά νοσήματα. Αναλυτικά, το κάπνισμα αφενός παρεμποδίζει την ομαλή επούλωση των εμφυτευμάτων μετά την χειρουργική τοποθέτηση τους και αφετέρου επιβαρύνει διαρκώς την υγεία των ούλων γενικά (άρα και των ούλων γύρω από τα εμφυτεύματα) γιατί μειώνει την άμυνα τους απέναντι στα παθογόνα μικρόβια. Το κάπνισμα θεωρείται η Νο1 απειλή για την απώλεια εμφυτευμάτων. Από διατροφική άποψη, τα σωστά ρυθμισμένα επίπεδα της χοληστερίνης καθώς και της βιταμίνης D, φαίνεται σε όλο και περισσότερες μελέτες ότι παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην λειτουργική και αισθητική μακροβιότητα των εμφυτευμάτων. Τα οστά μας επιβάλλεται να βρίσκονται διαρκώς σε καλή κατάσταση αν θελουμε να κρατήσουμε γερά τα δόντια μας και τα εμφυτεύματα μας. Καταστάσεις που απασχολούν τη γενική υγεία του οργανισμού όπως οστεοπόρωση, διαβήτης και άλλα μεταβολικά και αιματολογικά νοσήματα, επιβάλλεται να παρακολουθούνται και να ρυθμίζονται δια βίου. Επιπλέον, ας μην ξεχνάμε ότι η φυσική άσκηση είναι απαραίτητη για όλους μας.

Τα εμφυτεύματα επηρεάζονται από τη συνολική κατάσταση των δοντιών καθώς και το επίπεδο στοματικής υγιεινής. Η παρουσία χαλασμένων δοντιών που αποτελούν εστίες μικροβίων ή που δεν είναι λειτουργικά κατά τη μάσηση, επιβαρύνουν τα εμφυτεύματα εξαιτίας πιθανών μικροβιακών μολύνσεων ή/και υπερφόρτισης. Η καθημερινή στοματική υγιεινή είναι απαραίτητο να είναι σχολαστική. Τα εμφυτεύματα δεν συγχωρούν αμέλεια καθημερινής φροντίδας, παρουσία πλάκας και πέτρας και ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων στο περιβάλλον τους. Προσεκτικό βούρτσισμα των δοντιών με καθαρή οδοντόβουρτσα και φθοριούχο οδοντόκρεμα, καθώς επίσης και χρήση μεσοδόντιων μέσων καθαρισμού (νήμα, μεσοδόντια βουρτσάκια), είναι απαραίτητες ενέργειες που πρέπει να επαναλαμβάνονται καθημερινά πρωί και βράδυ.

Μεγάλη σημασία, ειδικά στις μέρες μας με τον ιδιαίτερα στρεσογόνο τρόπο ζωής, έχει ο έλεγχος των παραλειτουργικών δυνάμεων που αναπτύσσονται στις γνάθους με το σφίξιμο ή τρίξιμο των δοντιών, που ονομάζεται βρουξισμός. Υπολογίζεται ότι το 90% του παγκόσμιου πληθυσμού κάνει βρουξισμό μικρού ή μεγάλου βαθμού. Κατά τον βρουξισμό αναπτύσσονται δυνάμεις και τάσεις διάτμησης μεταξύ των δοντιών πολλαπλάσιες των φυσιολογικών, οι οποίες είναι σε θέση να προκαλέσουν εκτεταμένες δομικές φθορές στα δόντια, τα εμφυτεύματα και τις προσθετικές εργασίες. Είναι σημαντικό να διαγνωσθεί έγκαιρα η παρα-λειτουργική τάση που μπορεί να έχει ένα στόμα και να ληφθούν άμεσα τα ανάλογα μέτρα πρόληψης και προστασίας με την χρήση κατάλληλου νάρθηκα. Ο ασθενής πρέπει να είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει πρόωρες φθορές και αποτυχίες στη θεραπεία του.