Βιολογική κι όχι μόνο ψυχολογική η επίδραση της φύσης στον ανθρώπινο οργανισμό
13 Οκτωβρίου 2025, 07:00

Αν έχουμε νιώσει ποτέ πιο ήρεμοι μετά από έναν περίπατο στο πάρκο ή μια βόλτα στο δάσος, δεν είναι φαντασία μας. Eίναι βιολογία! Η παραμονή στη φύση μπορεί να προκαλέσει ουσιαστικές αλλαγές στο σώμα μας, όπως μείωση των ορμονών του στρες, μείωση της αρτηριακής πίεσης και βελτίωση της υγείας του εντέρου. M;alista, dεν χρειάζεται να περπατάμε για ώρες για να νιώσουμε τα οφέλη καθώς η μέγιστη επίδραση παρατηρείται μέσα σε μόλις 20 λεπτά. Έτσι, ακόμα και ένας μεσημεριανός περίπατος στο πάρκο λίγες φορές την εβδομάδα είναι ικανός να ωφελήσει το σώμα και το μυαλό μας.
Πώς συμβαίνει όμως αυτό;
1. Χαλαρώνουμε ασυναίσθητα
Όταν βλέπουμε πράσινα δέντρα, μυρίζουμε πεύκο και ακούμε τον απαλό ήχο των φύλλων ή το κελάηδισμα των πουλιών, το αυτόνομο νευρικό μας σύστημα -το δίκτυο που ελέγχει ασυνείδητες λειτουργίες του σώματος- ανταποκρίνεται αμέσως. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και σε μια απλή επίσκεψη στο κοντινό πάρκο.
«Βλέπουμε αλλαγές στο σώμα, όπως μείωση της αρτηριακής πίεσης και πιο αργούς χτύπους της καρδιάς- όλα συνδέονται με την ηρεμία», εξήγησε η Kathy Willis, καθηγήτρια βιοποικιλότητας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Μία μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο, με σχεδόν 20.000 συμμετέχοντες, έδειξε ότι όσοι περνούσαν τουλάχιστον 120 λεπτά την εβδομάδα σε φυσικό περιβάλλον είχαν σημαντικά καλύτερη υγεία και ψυχολογική ευεξία. Τα στοιχεία είναι τόσο πειστικά που σε ορισμένες περιοχές έχουν δοκιμαστεί προγράμματα «πράσινης κοινωνικής συνταγογράφησης», τα οποία συνδέουν τους ανθρώπους με τη φύση για τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής τους υγείας, με θετικά αποτελέσματα στην ευτυχία και την ευεξία.
2. Οι ορμόνες μας κάνουν «επανεκκίνηση»
Το ορμονικό μας σύστημα συμμετέχει κι αυτό στη διαδικασία χαλάρωσης. Η Willis λέει ότι η επαφή με τη φύση ενεργοποιεί το ενδοκρινικό σύστημα και μειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και αδρεναλίνης — των ορμονών που αυξάνονται όταν είμαστε αγχωμένοι ή ανήσυχοι.
«Μια μελέτη έδειξε ότι άτομα που έμειναν σε δωμάτιο ξενοδοχείου για τρεις ημέρες, αναπνέοντας αιθέριο έλαιο από ιαπωνικό κυπαρίσσι (Hinoki), παρουσίασαν μεγάλη μείωση της αδρεναλίνης και σημαντική αύξηση των φυσικών κυττάρων-δολοφόνων στο αίμα τους». Τα κύτταρα αυτά είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση ιών στον οργανισμό και τα αυξημένα επίπεδά τους παρέμειναν για δύο εβδομάδες μετά την εισπνοή του αρώματος.
3. Η όσφρησή μας είναι πανίσχυρη αίσθηση
Η μυρωδιά των δέντρων και του εδάφους είναι γεμάτη οργανικές ενώσεις που απελευθερώνονται από τα φυτά και, όταν τις εισπνέουμε, κάποια μόριά τους περνούν στην κυκλοφορία του αίματος.
Ως παράδειγμα δίνεται το πεύκο: η μυρωδιά ενός πευκοδάσους μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε πιο ήρεμοι μέσα σε μόλις 90 δευτερόλεπτα, και το αποτέλεσμα αυτό διαρκεί περίπου 10 λεπτά.
Ίσως νομίζουμε ότι η χαλαρωτική επίδραση της φύσης είναι απλώς ψυχολογική, αλλά μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ακόμη και πολύ μικρά βρέφη, που δεν έχουν αναμνήσεις ή συνειρμούς με συγκεκριμένες μυρωδιές, ηρεμούσαν όταν στον χώρο διοχετευόταν λιμονένιο, μια φυσική ένωση που σχετίζεται με την αίσθηση χαλάρωσης.
4. Η φύση βοηθά τα καλά βακτήρια στο έντερό μας
Εκτός από το ότι μας χαλαρώνει, η φύση μπορεί επίσης να ενισχύσει το μικροβίωμά μας, καθώς το χώμα και τα φυτά είναι γεμάτα με ωφέλιμα βακτήρια.
«Είναι τα ίδια είδη καλών βακτηρίων που πληρώνουμε για να πάρουμε μέσω προβιοτικών ή ροφημάτων», εξηγεί η Kathy Willis.
Ο Δρ. Chris van Tulleken, ειδικός στις λοιμώξεις, περιγράφει τη φύση ως ένα «θετικά προκλητικό περιβάλλον» που διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ενθαρρύνει τα παιδιά του να παίζουν με το χώμα στο δάσος, καθώς αυτό έρχεται σε επαφή με το σώμα τους μέσω της μύτης ή του στόματος και βοηθά στην ενίσχυση της φυσικής άμυνας του οργανισμού.
Φυσικά, δεν είναι πάντα εύκολο να βγούμε μια βόλτα στο δάσος όποτε θέλουμε, όμως τα καλά νέα είναι ότι δεν χρειάζεται. Ακόμα και μικρές «δόσεις φύσης» στο σπίτι μπορούν να κάνουν διαφορά, σύμφωνα με τη Willis. Οπτικά, έχει αποδειχθεί ότι λουλούδια όπως οι λευκές ή κίτρινες τριανταφυλλιές προκαλούν τη μεγαλύτερη ηρεμιστική επίδραση στη δραστηριότητα του εγκεφάλου. Όσον αφορά τη μυρωδιά, μπορούμε να χρησιμοποιούμε έναν αρωματικό χώρου με αιθέρια έλαια που περιέχουν πινένιο, το οποίο βοηθά να αισθανόμαστε πιο ήρεμοι. Και αν όλα τα άλλα αποτύχουν, ακόμη και μια φωτογραφία ενός δάσους μπορεί να βοηθήσει.
Έρευνες δείχνουν ότι η παρατήρηση εικόνων της φύσης στον υπολογιστή ή απλώς το να κοιτάζουμε κάτι πράσινο μπορεί να προκαλέσει τις ίδιες ηρεμιστικές αλλαγές στα εγκεφαλικά κύματα και να μειώσει το άγχος. Κάθε μικρή επαφή με τη φύση φαίνεται να βοηθά!
Tags: Άσκηση στη φύση, Φύση, φύση και ψυχολογία