Υπερκινητικότητα: Φταίει όντως η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης;
09 Νοεμβρίου 2025, 08:00
Υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις ότι η ζάχαρη προκαλεί υπερκινητικότητα; Όχι ακόμα, λέει η Amanda Avery, αναπληρώτρια καθηγήτρια Διατροφής και Διαιτολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ. Η ίδια αναφέρει ότι υπάρχουν θεωρίες που συνδέουν τη ζάχαρη με αλλαγές στη συμπεριφορά. Μία από αυτές πηγάζει από το πώς η ζάχαρη ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του οργανισμού, πυροδοτώντας μια έκρηξη ντοπαμίνης - του νευροδιαβιβαστή που προκαλεί την «ευεξία». «Οι αυξήσεις στα επίπεδα ντοπαμίνης μπορούν να συνδεθούν με αλλαγές στη συμπεριφορά, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν περιόδους υπερκινητικότητας», αναφέρει η Avery.
Μία άλλη θεωρία επικεντρώνεται στο πώς η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας ζάχαρης μπορεί να προκαλέσει απότομη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και στη συνέχεια απότομη πτώση, κάτι που είναι γνωστό ως αντιδραστική υπογλυκαιμία. Αυτό μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη συμπεριφορά, μερικές από τις οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως υπερκινητικότητα.
Υπάρχουν, ωστόσο, ελάχιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν αυτές τις θεωρίες, κυρίως επειδή η υπερκινητικότητα – εκτός του κλινικού της πλαισίου ως σύμπτωμα της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) – είναι υποκειμενική.
Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές έχουν καταλήξει σε μία αβέβαιη σχέση μεταξύ της πρόσληψης ζάχαρης και της υπερκινητικής συμπεριφοράς, κυρίως μεταξύ παιδιών που έχουν ήδη διαγνωστεί με ΔΕΠΥ. Οι ισχυρότερες συνδέσεις εμφανίζονται με τα ζαχαρούχα ποτά που περιέχουν 7 ή 8 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη σε μία μερίδα, τα οποία περιέχουν επίσης πρόσθετα και καφεΐνη, γεγονός που καθιστά δύσκολο το να θεωρήσουμε αποκλειστικά τη ζάχαρη ως την κύρια αιτία.
Ορισμένες μελέτες σε ζώα - αλλά όχι σε ανθρώπους - έχουν δείξει ότι όσοι τρέφονταν με δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη νωρίς στη ζωή τους ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν υπερκινητικότητα αργότερα.
Μάς κάνει, λοιπόν, η ζάχαρη υπερκινητικούς; Μέχρι στιγμής, δεν έχει αποδειχθεί κάτι τέτοιο. Παρόλα αυτά, η Avery καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι περισσότεροι από εμάς τρώμε περισσότερη ζάχαρη από όσο θα έπρεπε και θα πρέπει να προσπαθήσουμε να τη μειώσουμε.
