Ο εγκέφαλος των ανδρών συρρικνώνεται ταχύτερα με την ηλικία

Νέα, μεγάλης κλίμακας μελέτη απεικόνισης εγκεφάλου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η φυσιολογική διαδικασία γήρανσης δεν επηρεάζει τους γυναικείους εγκεφάλους το ίδιο σοβαρά με τους ανδρικούς. Στην πραγματικότητα, τα ευρήματα δείχνουν ότι οι άνδρες τείνουν να εμφανίζουν ελαφρώς μεγαλύτερη σχετιζόμενη με την ηλικία φθορά της δομής του εγκεφάλου, ένα αποτέλεσμα που αμφισβητεί την ιδέα ότι τα πρότυπα γήρανσης του εγκεφάλου εξηγούν την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης της Νόσου Αλτσχάιμερ στις γυναίκες. Η έρευνα δημοσιεύτηκε στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.

Για να διεξαγάγουν τη μελέτη τους, οι ερευνητές συνδύασαν δεδομένα από 14 ξεχωριστές μακροπρόθεσμες μελέτες, δημιουργώντας ένα τεράστιο σύνολο δεδομένων 12.638 μαγνητικών τομογραφιών (MRI) από 4.726 γνωστικά υγιείς συμμετέχοντες. Τα άτομα είχαν ηλικία από 17 έως 95 ετών. Η διαχρονική φύση των δεδομένων, με κάθε άτομο να υποβάλλεται σε τομογραφία τουλάχιστον 2 φορές σε ένα μέσο διάστημα περίπου 3 ετών, επέτρεψε στην ομάδα να παρακολουθεί τις αλλαγές στον εγκέφαλο των ατόμων με την πάροδο του χρόνου.

Χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες, κατέγραψαν τις αλλαγές σε διάφορες βασικές δομές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του πάχους και της επιφάνειας του φλοιού, του εξωτερικού στρώματος του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη σκέψη υψηλότερου επιπέδου.

Η ανάλυση ξεκίνησε με την εξέταση των αλλαγών στη δομή του εγκεφάλου χωρίς καμία προσαρμογή. Σε αυτό το αρχικό βήμα, η ομάδα διαπίστωσε ότι οι άνδρες παρουσίασαν μια πιο απότομη μείωση από τις γυναίκες σε 17 διαφορετικές μετρήσεις του εγκεφάλου. Αυτές περιελάμβαναν μειώσεις στον συνολικό όγκο του εγκεφάλου, στη φαιά ουσία, στη λευκή ουσία και στον όγκο όλων των κύριων λοβών του εγκεφάλου. Οι άνδρες εμφάνισαν επίσης ταχύτερη λέπτυνση του φλοιού σε οπτικές και μνημονικές περιοχές και ταχύτερη μείωση της επιφάνειας σε άλλες περιοχές.

Αναγνωρίζοντας ότι οι άνδρες έχουν συνήθως μεγαλύτερο κεφάλι και εγκέφαλο από τις γυναίκες, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια 2η, πιο λεπτομερή ανάλυση. Μετά από αυτήν την προσαρμογή, το γενικό μοτίβο διατηρήθηκε, αν και ορισμένες λεπτομέρειες άλλαξαν. Οι άνδρες εξακολουθούσαν να παρουσιάζουν μεγαλύτερο ρυθμό μείωσης στον όγκο του ινιακού λοβού και στην επιφάνεια των ατρακτοειδών και οπισθοκεντρικών περιοχών του φλοιού. Αντίθετα, οι γυναίκες παρουσίασαν μόνο ταχύτερη μείωση στην επιφάνεια μιας μικρής περιοχής εντός του κροταφικού λοβού.

Τα ευρήματα αποδείχθηκαν αντάξια των προσδοκιών των ερευνητών: «Παρόλο που προηγούμενες μελέτες έχουν οδηγήσει σε ανάμεικτα ευρήματα, ειδικά για τις φλοιώδεις περιοχές, τα αποτελέσματά μας ευθυγραμμίζονται με το συνολικό μοτίβο ότι οι άνδρες εμφανίζουν ελαφρώς πιο απότομη εγκεφαλική παρακμή που σχετίζεται με την ηλικία», δήλωσε ο Ravndal στο PsyPost. «Ωστόσο, ήταν σημαντικό να το δείξουμε αυτό με σαφήνεια σε ένα μεγάλο διαχρονικό δείγμα πολλαπλών κοόρτων που καλύπτει ολόκληρη τη διάρκεια ζωής των ενηλίκων».

Η μελέτη αποκάλυψε επίσης επιδράσεις που εξαρτώνται από την ηλικία, ειδικά σε ηλικιωμένους άνω των 60 ετών. Σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, οι άνδρες εμφάνισαν ταχύτερη μείωση σε αρκετές βαθιές δομές του εγκεφάλου, συμπεριλαμβανομένου του κερκοφόρου, του επικλινούς πυρήνα, του κέλυφους και του ωχρού πυρήνα, οι οποίες εμπλέκονται στον κινητικό έλεγχο και την ανταμοιβή. Οι γυναίκες σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, από την άλλη πλευρά, εμφάνισαν μεγαλύτερο ρυθμό κοιλιακής διαστολής, που σημαίνει ότι οι γεμάτες με υγρό κοιλότητες εντός του εγκεφάλου διευρύνθηκαν πιο γρήγορα.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν την ιδέα ότι η φυσιολογική γήρανση του εγκεφάλου δεν εξηγεί γιατί οι γυναίκες διαγιγνώσκονται συχνότερα με Αλτσχάιμερ», δήλωσε η Anne Ravndal, υποψήφια διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Όσλο. «Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν, αντίθετα, άλλες πιθανές εξηγήσεις, όπως οι διαφορές στη μακροζωία και την προκατάληψη επιβίωσης, τα πρότυπα ανίχνευσης και διάγνωσης ή βιολογικούς παράγοντες όπως η ευαλωτότητα που σχετίζεται με το APOE και η διαφορική ευαισθησία σε παθολογικές διεργασίες, αν και αυτά παραμένουν εικασίες».