Βαθιές οι επιπτώσεις πυρκαγιάς - Αναγκαία η ψυχολογική υποστήριξη

Οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν την Κύπρο, δεν άφησαν μόνο βαθιές πληγές στο φυσικό περιβάλλον και την περιουσία των κατοίκων, αλλά όπως κάθε τραυματικό γεγονός, εκτιμάται ότι επέφεραν σημαντικές επιπτώσεις και στην ψυχολογική υγεία των πληγέντων.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις λόγω των πυρκαγιών και οι ανάγκες υποστήριξης των πληγέντων αναδεικνύονται μέσα από τις απόψεις που μοιράζονται με το YgeiaWatch, δύο ειδικοί ψυχικής υγείας, η Σχολική Ψυχολόγος στο «Hope for Children» Μαρία Πολυδώρου και η Κλινική Ψυχολόγος Σιμώνη Παπαϊωάννου.

Μιλώντας στο YgeiaWatch, η κ. Πολυδώρου επισημαίνει ότι η ψυχολογική αντίδραση στην εμπειρία μιας πυρκαγιάς είναι ιδιαίτερα σύνθετη αφού κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και διαθέτει τους δικούς του μοναδικούς μηχανισμούς διαχείρισης και ανταπόκρισης.

Συγκεκριμένα, εξηγεί: «H εμπειρία της πυρκαγιάς βιώνεται διαφορετικά από τον καθένα, ανάλογα με την προσωπικότητα, τις προηγούμενες εμπειρίες, το κοινωνικό πλαίσιο και την τρέχουσα συναισθηματική του κατάσταση».

Κατά τη διάρκεια του τραυματικού γεγονότος, όπως αναφέρει, κάποιοι αντιδρούν με έντονο άγχος και αίσθημα απώλειας του ελέγχου, ενώ άλλοι διατηρούν ψυχραιμία και λειτουργούν αποτελεσματικά.

Όπως τονίζει, μερικοί μπορεί να βιώσουν «μούδιασμα» ή «πάγωμα», νιώθοντας σαν να παρατηρούν τα γεγονότα από απόσταση, αδυνατώντας να ανταποκριθούν συναισθηματικά ή πρακτικά.

Η ρουτίνα και η καθημερινότητα, επισημαίνει η κ. Πολυδώρου, διαταράσσονται λόγω της απροσδόκητης αλλαγής, ωστόσο, οι προσαρμοστικές ικανότητες του κάθε ατόμου επιστρατεύονται στη συνέχεια, καθιστώντας το ξανά ικανό να επιβιώσει και να ανταποκριθεί στη συνθήκη.

Ζωτικής σημασίας το υποστηρικτικό δίκτυο

Όσο για το χρόνο ανάρρωσης από ένα τέτοιο περιστατικό, η κ. Πολυδώρου σημειώνει ότι είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια.

«Κατά μέσο όρο, οι άνθρωποι χρειάζονται 6-9 μήνες για να περάσουν τα στάδια του πένθους», ωστόσο, άλλες βιβλιογραφικές πηγές δεν το προσδιορίζουν χρονικά, αφού το βίωμα του πένθους είναι μια προσωπική και μοναδική διαδικασία που αλληλεπιδρά με πολλούς παράγοντες.

Η ίδια τονίζει πως η πρακτική βοήθεια (οικονομική, υλική αποκατάσταση, επανεγκατάσταση) και το υποστηρικτικό δίκτυο είναι ζωτικής σημασίας, καθώς και η επιστροφή σε σημαντικούς τομείς της ρουτίνας.

Η στήριξη από κάποιο επαγγελματία ψυχικής υγείας προτείνεται κυρίως σε μεταγενέστερο στάδιο, εάν και εφόσον το άτομο βιώνει δυσκολίες που αφορούν στη λειτουργικότητα του, συναισθηματικές δυσκολίες που η ένταση τους είναι έντονη και επίμονη (συνήθως πέραν των 6 μηνών).

Πολλαπλά και έντονα συναισθήματα

Το ψυχικό βάρος που επιφέρει μια τέτοια τραυματική εμπειρία, όπως η καταστροφική και φονική πυρκαγιά της περασμένης εβδομάδας στη Λεμεσό, αναδεικνύει και η Κλινική Ψυχολόγος Σιμώνη Παπαϊωάννου.

Συγκεκριμένα αναφέρει: «Ο άνθρωπος έρχεται αντιμέτωπος με την καταστροφή, τον κίνδυνο, τον θάνατο, την απώλεια και τις ποικίλες δυσκολίες που προκύπτουν από ένα τόσο σοβαρό και δυσάρεστο γεγονός».

Η απώλεια, υποδεικνύει, δεν περιορίζεται μόνο σε υλικές ζημιές, αλλά επεκτείνεται και στο πένθος για το σπίτι, την περιουσία, την καθημερινότητα και την αίσθηση ασφάλειας.

Τα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει κάποιος είναι έντονα, συμπεριλαμβανομένου της απόγνωσης, του φόβου, της λύπης, της αίσθησης αδικίας και του τρόμου.

Η κ. Παπαϊωάννου τονίζει ότι «ίσως ποτέ κάποιος δεν ξεπερνά πλήρως μια τέτοια εμπειρία» και αναφέρει ότι πρόκειται για ένα τραύμα που μπορεί να συνοδεύει το άτομο διαρκώς, ενώ χρειάζεται σίγουρα χρόνο σε κάθε περίπτωση, ώσπου τουλάχιστον να μπορέσει να σταθεί ξανά στα πόδια του και να μπορέσει να επιστρέψει σε μια κανονικότητα.

Αναγκαία η ψυχολογική υποστήριξη

Υπογραμμίζει ότι για να σταθεί ξανά στα πόδια του, ο πυρόπληκτος χρειάζεται πρώτα έμπρακτη βοήθεια, ώστε να ανακτήσει μια σχετική κανονικότητα και να νιώσει ασφαλής.

Στην συνέχεια, όπως επισημαίνει, απαιτείται ψυχολογική υποστήριξη ώστε να υπάρξει αντιμετώπιση και διαχείριση του πένθους, της απώλειας, του τραύματος και της όλης εμπειρίας που για τον κάθε ένα, μπορεί να είναι διαφορετική και μοναδική στον τρόπο που βιώνεται και αντιμετωπίζεται.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Η εμπειρία των πυρκαγιών στην Κύπρο και οι επισημάνσεις των ειδικών, υπενθυμίζουν την ανάγκη για ολοκληρωμένη προσέγγιση στην φροντίδα των πληγέντων, με έμφαση όχι μόνο στην αποκατάσταση της υλικής ζημιάς, αλλά και στην ψυχική τους υγεία.

Της Τζούλιας Σουππούρη