Ανακάλυψαν κύκλωμα εγκεφάλου που παγιδεύει τους χρήστες αλκοόλ στο φαύλο κύκλο του εθισμού
09 Οκτωβρίου 2025, 07:00

Τι ωθεί ένα άτομο να συνεχίσει να καταναλώνει αλκοόλ, ακόμα κι αν αυτό βλάπτει την υγεία, τις σχέσεις και την ευεξία του; Μια νέα μελέτη από τη Scripps Research δίνει την εξής απάντηση στο ερώτημα: μια μικρή περιοχή του εγκεφάλου παίζει βασικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο τα ζώα μαθαίνουν να συνεχίζουν να πίνουν για να αποφύγουν το άγχος και τη δυστυχία της στέρησης. Σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Biological Psychiatry: Global Open Science, η ερευνητική ομάδα Scripps εστίασε σε ένα σύνολο εγκεφαλικών κυττάρων στον παρακοιλιακό πυρήνα του υποθαλάμου (PVT) σε αρουραίους. Διαπίστωσαν ότι αυτή η περιοχή γίνεται πιο ενεργή, οδηγώντας σε υποτροπιάζουσα συμπεριφορά, όταν οι αρουραίοι μαθαίνουν να συνδέουν τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα με την ανακούφιση των συμπτωμάτων στέρησης. Με τον τρόπο αυτό, η έρευνα ρίχνει φως σε ένα από τα πιο επίμονα χαρακτηριστικά του εθισμού και θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε νέες θεραπείες για διαταραχές χρήσης ουσιών (SUDs), καθώς και άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, συμπεριλαμβανομένου του άγχους.
Στη νέα εργασία, η ομάδα ήθελε να εντοπίσει ακριβώς ποια δίκτυα κυττάρων στον εγκέφαλο ήταν υπεύθυνα για τη συσχέτιση των περιβαλλοντικών ερεθισμάτων με την ανακούφιση των συμπτωμάτων στέρησης.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν προηγμένα εργαλεία απεικόνισης για να σαρώσουν ολόκληρους εγκεφάλους αρουραίων, κύτταρο προς κύτταρο, και να εντοπίσουν περιοχές που ενεργοποιούνταν ως απόκριση σε ερεθίσματα που σχετίζονταν με το αλκοόλ. Συνέκριναν 4 ομάδες αρουραίων: εκείνους που είχαν μάθει ότι το αλκοόλ ανακουφίζει από τα συμπτώματα της στέρησης, και 3 διαφορετικές ομάδες ελέγχου που δεν είχαν αντίστοιχη εμπειρία.
Ενώ αρκετές περιοχές του εγκεφάλου έδειξαν αυξημένη δραστηριότητα στους αρουραίους της 1ης ομάδας, 1 ξεχώρισε: η περιοχή του PVT, η οποία είναι γνωστή για το ρόλο της στο στρες και το άγχος.
«Εκ των υστέρων, αυτό βγάζει νόημα», λέει η συγγραφέας Hermina Nedelescu. «Οι δυσάρεστες επιπτώσεις της στέρησης αλκοόλ συνδέονται στενά με το άγχος και το αλκοόλ παρέχει ανακούφιση από το στρες αυτής της αγχωτικής κατάστασης».
Οι ερευνητές υποθέτουν ότι αυτή η αρνητική ηδονική κατάσταση, και η ενεργοποίηση του PVT στον εγκέφαλο ως απόκριση, είναι κρίσιμη για τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος μαθαίνει και διαιωνίζει τον εθισμό.
«Αυτή η εργασία έχει πιθανές εφαρμογές όχι μόνο για τον εθισμό στο αλκοόλ, αλλά και για άλλες διαταραχές όπου οι άνθρωποι παγιδεύονται σε φαύλους κύκλους», λέει η Nedelescu.
Στο μέλλον, η Δρ Nedelescu και οι συνεργάτες της στο Scripps Research θέλουν να επεκτείνουν τη μελέτη σε γυναίκες και να μελετήσουν τις νευροχημικές ουσίες που απελευθερώνονται στο PVT όταν τα άτομα έρχονται σε επαφή με ερεθίσματα που σχετίζονται με την εμπειρία αυτής της ανακούφισης από μια αρνητική ηδονική κατάσταση. Εάν μπορέσουν να εντοπίσουν τα μόρια που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία, θα μπορούσε να ανοίξει ένας νέος δρόμος για τη δημιουργία φαρμάκων.
Tags: Αλκοόλ, Αλκοολισμός, Αλκοολούχα ποτά, εθισμός