Πώς επηρεάζει η κατανάλωση υπερεπεξεργασμένων τροφίμων την υγεία μας
13 Αυγούστου 2025, 07:00

Τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα (UPFs) αποτελούν αντικείμενο διαρκούς συζήτησης μεταξύ των επιστημόνων, λόγω της ευρείας κατανάλωσής τους και των επιπτώσεων που μπορούν να έχουν στην υγεία. Τα περισσότερα UPFs έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, πρόσθετα σάκχαρα και νάτριο. Σε αυτά περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα ζαχαρούχα ποτά, τα υπερεπεξεργασμένα κρέατα, τα επεξεργασμένα δημητριακά, τα γλυκά και τα εμπορικά αρτοσκευάσματα.
Νέα επιστημονική συμβουλευτική έκθεση από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, με τίτλο «Υπερεπεξεργασμένα Τρόφιμα και η Σχέση τους με την Καρδιομεταβολική Υγεία: Αποδεικτικά Στοιχεία, Κενά και Ευκαιρίες», συνοψίζει τις τρέχουσες γνώσεις σχετικά με τα UPF και τον αντίκτυπό τους στην καρδιομεταβολική υγεία.
«Η σχέση μεταξύ των UPF και της υγείας είναι περίπλοκη και πολύπλευρη», δήλωσε η Maya K. Vadiveloo, πρόεδρος της ομάδας συγγραφής αυτής της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Έκθεσης. «Γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση τροφίμων με υπερβολική ποσότητα κορεσμένων λιπαρών, προστιθέμενων σακχάρων και αλατιού είναι επιβλαβής για την υγεία. Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι αν ορισμένα συστατικά ή τεχνικές επεξεργασίας καθιστούν ένα τρόφιμο [πιο] ανθυγιεινό, πέρα από την κακή θρεπτική του σύνθεση, και αν ορισμένα πρόσθετα και τεχνικές επεξεργασίας που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή πιο υγιεινών τροφίμων, όπως τα ψωμιά ολικής άλεσης του εμπορίου, έχουν κάποια επίδραση στην υγεία».
Αυτή η νέα έκθεση ενισχύει τις τρέχουσες διατροφικές οδηγίες της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας για:
•Μείωση της κατανάλωσης UPF, ειδικά εκείνων που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, πρόσθετα σάκχαρα και νάτριο, καθώς και εκείνων που συμβάλλουν στις υπερβολικές θερμίδες· και
•Αντικατάσταση των UPF με πιο υγιεινές επιλογές όπως λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως, φασόλια, ξηρούς καρπούς, σπόρους και άπαχες πρωτεΐνες.
Επιπλέον, μια μετα-ανάλυση μελετών απέδειξε ότι υφίσταται σχέση μεταξύ της κατανάλωσης UPF και των καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως καρδιακή προσβολή, παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο και εγκεφαλικό επεισόδιο, διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία και θνησιμότητα από κάθε αιτία. Η αυξημένη κατανάλωση UPF συνδέθηκε με 25%-58% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιομεταβολικών νοσημάτων και 21%-66% υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας. Ωστόσο, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να προσδιοριστεί μία ασφαλής ποσότητα κατανάλωσης UPF και οι κίνδυνοι που ελλοχεύον από την υπερκατανάλωση UPF.
«Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών με τους οποίους τα UPF επηρεάζουν την υγεία. Εν τω μεταξύ, η Εταιρεία συνεχίζει να παροτρύνει τους ανθρώπους να μειώσουν [την κατανάλωση] UPF που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά, πρόσθετα σάκχαρα και νάτριο και αντ' αυτού να ακολουθήσουν μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, σπόρους και δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη και άπαχες πρωτεΐνες όπως ψάρια, θαλασσινά ή πουλερικά - για καλύτερη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμηυγεία», δήλωσε η Vadiveloo.