Η κετογονική δίαιτα ίσως έχει θετικές επιδράσεις και στην ψυχολογία

Οι κετογονικές δίαιτες επικεντρώνονται σε υψηλή πρόσληψη λιπαρών, μέτρια πρωτεΐνη και πολύ χαμηλούς υδατάνθρακες. Γνωρίζουμε ότι μπορούν να βοηθήσουν στο βάρος και στα επίπεδα χοληστερόλης, όμως τι ισχύει για την ψυχική υγεία; Μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο JAMA Psychiatry εξέτασε πώς η κετογονική δίαιτα επηρεάζει το άγχος και την κατάθλιψη.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κετογονική δίαιτα μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, βάσει στοιχείων από 19 μελέτες. Ωστόσο, για το άγχος τα αποτελέσματα ήταν ασαφή: οι ημι-πειραματικές μελέτες έδειξαν όφελος, αλλά οι τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές δεν έδειξαν σημαντική συσχέτιση.

Η κετογονική δίαιτα επιφέρει ένα μεταβολικό μετασχηματισμό, κατά τον οποίο ο εγκέφαλος σταματά να χρησιμοποιεί τη γλυκόζη ως κύριο καύσιμο και χρησιμοποιεί κετόνες. Οι μελέτες που συμπεριλήφθηκαν αφορούσαν ενήλικες με ψυχιατρικές ή άλλες ιατρικές καταστάσεις. Όλες περιλάμβαναν μια διατροφή υψηλών λιπαρών, χαμηλών υδατανθράκων και μέτριας πρωτεΐνης ή διατροφή με καθορισμένα χαμηλά όρια υδατανθράκων.

Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν μόνο μελέτες γραμμένες στα αγγλικά, δημοσιευμένες, με τουλάχιστον μία επικυρωμένη ψυχιατρική κλίμακα αξιολόγησης. Από τις 50 τελικές μελέτες, τα δεδομένα κάλυψαν 15 χώρες και πάνω από 41.000 συμμετέχοντες. Λιγότερο από τις μισές αφορούσαν άτομα με επίσημη ψυχιατρική διάγνωση.

Στις 10 τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές φάνηκε μια μικρή έως μέτρια βελτίωση στην κατάθλιψη. Η σημαντική διαφοροποίηση προέκυψε όταν υπήρχε παρακολούθηση κετονών: Χωρίς παρακολούθηση, δεν υπήρχε ουσιαστικό αποτέλεσμα – με παρακολούθηση, το όφελος γινόταν σημαντικό.

Όταν δεν χρησιμοποιήθηκε δίαιτα υψηλών υδατανθράκων ως ομάδα ελέγχου, η συσχέτιση ανάμεσα στην κετογονική δίαιτα και στη βελτίωση της κατάθλιψης ήταν μεγάλη και ισχυρή. Αν υπήρχε όμως δίαιτα υψηλών υδατανθράκων ως σύγκριση, η συσχέτιση εξαφανιζόταν. Τα αποτελέσματα ήταν επίσης πιο έντονα για άτομα χωρίς παχυσαρκία και όταν η δίαιτα ήταν πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες (και όχι απλώς χαμηλή).

Για το άγχος, οι 9 τυχαιοποιημένες δοκιμές δεν έδειξαν σαφή οφέλη. Αντίθετα, οι ημι-πειραματικές μελέτες έδειξαν πιθανή βελτίωση άγχους, αλλά χωρίς στατιστικά ισχυρή σημασία.

Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η κετογονική δίαιτα ίσως βοηθά τόσο την κατάθλιψη όσο και το άγχος, όμως το πιο σαφές και συνεπές όφελος αφορά την κατάθλιψη. Ο Δρ GregoryBurzynski σημείωσε ότι η κλινική εμπειρία συμφωνεί: όταν οι ασθενείς επιτυγχάνουν πραγματική κέτωση, συχνά βλέπουν βελτίωση στη διάθεση, πιθανώς λόγω βελτίωσης της μιτοχονδριακής λειτουργίας, μείωσης της φλεγμονής και σταθεροποίησης της νευροχημείας.

Περιορισμοί και προφυλάξεις

Η ανασκόπηση δεν μπορεί να αποδείξει σχέση αιτίου-αποτελέσματος. Υπήρχαν διαφορές στη διάρκεια, στους τρόπους παρακολούθησης, στην υποστήριξη συμμετεχόντων και στο πόσο πιστά τηρούσαν τη δίαιτα. Πολλές μελέτες είχαν μικρό δείγμα ή βραχυχρόνια διάρκεια. Υπήρχε επίσης πιθανότητα μεροληψίας, ειδικά όταν οι συμμετέχοντες κατέγραφαν μόνοι τους τα συμπτώματά τους.

Η παρακολούθηση κετονών μπορεί να σχετίζεται με πιο στενή καθοδήγηση και συχνότερη επαφή με ειδικούς, γεγονός που ίσως ενισχύει τα αποτελέσματα. Επιπλέον, τα κριτήρια επιλογής των μελετών (ενήλικες, μόνο αγγλικά) μπορεί να περιορίζουν την αντιπροσωπευτικότητα των δεδομένων.

Παρά τις αβεβαιότητες, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η κετογονική δίαιτα μπορεί να αποτελεί χρήσιμη συμπληρωματική παρέμβαση για άτομα με κατάθλιψη. Μπορεί να συνδυαστεί με φάρμακα, αλλά απαιτείται ιατρική παρακολούθηση για κετόνες, ηλεκτρολύτες και λιπίδια, καθώς είναι πιθανή η δημιουργία ανισορροπιών.

Απολαμβάνετε το περιεχόμενο μας? Εγγραφείτε στο newsletter μας!

Ωστόσο, η δίαιτα δεν είναι κατάλληλη για όλους και μπορεί να είναι δύσκολο να διατηρηθεί στην καθημερινότητα. Για το άγχος, τα δεδομένα παραμένουν λιγότερο ισχυρά. Ο Burzynski τονίζει ότι η κετογονική δίαιτα δεν αποτελεί καθολική λύση, αλλά φαίνεται πολλά υποσχόμενη ειδικά για άτομα με μεταβολικές δυσλειτουργίες ή αντίσταση στην ινσουλίνη. Οι ειδικοί συμβουλεύουν όσους ενδιαφέρονται να συζητούν πρώτα με επαγγελματίες υγείας.