To ΓεΣΥ χρειάζεται ενίσχυση, όχι αλλοίωση - Προκλήσεις και λύσεις

11 Ιουνίου 2025, 19:05

Σε εκδήλωση του ΑΚΕΛ με αφορμή τα έξι χρόνια από την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας (ΓεΣΥ), ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος, Γιώργος Λουκαΐδης, υπογράμμισε τη σημασία του συστήματος για την κυπριακή κοινωνία, αναγνωρίζοντας παράλληλα τις αδυναμίες του.

Τόνισε ότι, παρόλο που το ΓεΣΥ δεν είναι τέλειο, έχει καταφέρει να εδραιωθεί μέσα σε δύσκολες συνθήκες, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών. Παρουσίασε επίσης προτάσεις για τη θωράκιση και τη βελτίωση του συστήματος.

Ο κ. Λουκαΐδης αναφέρθηκε σε αναλογιστική μελέτη για την περίοδο 2022–2031, η οποία δείχνει ότι το ΓεΣΥ είναι οικονομικά βιώσιμο ακόμα και υπό δυσμενή σενάρια, με θετικό αποθεματικό καθ’ όλη τη δεκαετία.

Επισήμανε ότι τα έσοδα από εισφορές αυξάνονται σταθερά, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τις δαπάνες, κυρίως λόγω της διεύρυνσης των παρεχόμενων υπηρεσιών και της αυξημένης ενδονοσοκομειακής περίθαλψης.

Υπονομεύεται ο δημόσιος τομέας στο ΓεΣΥ

Ωστόσο, προειδοποίησε πως η βιωσιμότητα δεν συνεπάγεται απουσία προβλημάτων, με κεντρική πρόκληση να αποτελεί η υποβάθμιση του δημόσιου τομέα υγείας.

Ο ΟΚΥπΥ, αντί να στηριχθεί ως ραχοκοκαλιά του συστήματος, οδηγήθηκε σε μαρασμό, με υποστελέχωση, ελλείψεις σε εξοπλισμό και λειτουργικά προβλήματα σε κρίσιμες υπηρεσίες όπως τα ΤΑΕΠ και η ογκολογία.

Ο κ. Λουκαΐδης καταλόγισε ευθύνες τόσο στην προηγούμενη όσο και στη νυν κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για κυβερνητική αδράνεια που απειλεί με ιδιωτικοποίηση τον δημόσιο χαρακτήρα του ΓεΣΥ.

Επιπλέον, επεσήμανε τον κίνδυνο συγκέντρωσης ισχύος σε ένα ιδιωτικό ταμείο που ελέγχει κρίσιμες υπηρεσίες του τομέα, χαρακτηρίζοντας τη δομή ολιγοπωλιακή και ασύμμετρα ισχυρή έναντι του ΟΑΥ.

Το φαινόμενο αυτό, υπογράμμισε, θέτει υπό αμφισβήτηση την ισοτιμία του συστήματος και υπονομεύει τη φιλοσοφία του.

Ο κ. Λουκαΐδης στάθηκε ιδιαίτερα και στο πρόβλημα των καταχρήσεων, τόσο από παρόχους όσο και από δικαιούχους, τονίζοντας την ανάγκη για καθολική εφαρμογή ηλεκτρονικού φακέλου υγείας, αυστηρότερους ελέγχους, ποιοτικούς δείκτες και σοβαρές κυρώσεις.

Παράλληλα, χαρακτήρισε κρίσιμο το ζήτημα των λιστών αναμονής και της ελλιπούς διαχείρισης παραπομπών, που οδηγεί σε καθυστερήσεις για όσους δεν μπορούν να απευθυνθούν ιδιωτικά.

Έμφαση έδωσε και στην απουσία στρατηγικού σχεδιασμού (capacity planning), ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη γεωγραφική κατανομή υπηρεσιών, την πρόληψη και την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Όπως σημείωσε, ο υγειονομικός χάρτης της χώρας πρέπει να χαραχθεί με ευθύνη του Υπουργείου Υγείας, στη βάση ρεαλιστικών αναγκών και προβλέψεων.

Ιδιαίτερη ανησυχία εξέφρασε και για τις απόπειρες αλλοίωσης του κοινωνικά αλληλέγγυου χαρακτήρα του ΓεΣΥ, με προτάσεις για διαφοροποίηση πακέτων υπηρεσιών ή δημιουργία παράλληλων ασφαλιστικών σχημάτων.

«Το ΓεΣΥ δεν χρειάζεται αλλαγή φιλοσοφίας, αλλά διορθώσεις και ενίσχυση», τόνισε χαρακτηριστικά.

Προτάσεις για πρόληψη, φροντίδα και λογοδοσία

Ως προτεραιότητες, ο Γ. Λουκαΐδης πρότεινε την άμεση ενίσχυση του δημόσιου τομέα, με χρηματοδότηση, προσλήψεις, υποδομές και συλλογικές συμβάσεις στον ΟΚΥπΥ, και τον Καθολικό και δεσμευτικό capacity planning από το κράτος.

Επίσης τόνισε την ανάγκη για ανάπτυξη της πρόληψης και κατ' οίκον φροντίδας, ιδιαίτερα σε αγροτικές περιοχές, την ενσωμάτωση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων στο ΓεΣΥ για ευάλωτες ομάδες, και την θεσμική λογοδοσία και κοινωνικό έλεγχο στη λειτουργία του συστήματος.

Τέλος, υπενθύμισε ότι το ΑΚΕΛ έχει ήδη απευθύνει από τον Νοέμβριο του 2023 επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, καταθέτοντας εισηγήσεις για όλα τα παραπάνω ζητήματα.

Μέχρι σήμερα, δεν έχει υπάρξει καμία ανταπόκριση, γεγονός που, όπως είπε, αποδεικνύει την κυβερνητική απουσία πολιτικής βούλησης για ουσιαστική στήριξη του δημόσιου χαρακτήρα του ΓεΣΥ.