Πρώτη στη σπατάλη τροφίμων η Κύπρος

16 Οκτωβρίου 2025, 13:36

Το υψηλότερο επίπεδο σπατάλης τροφίμων στην ΕΕ κατέγραψε η Κύπρος, φτάνοντας στα 279 κιλά ανά κάτοικο, δηλαδή υπερδιπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Eurostat.

Ακολουθούν η Δανία (230 κιλά) και η Ελλάδα (193 κιλά), ενώ χαμηλότερες επιδόσεις παρατηρούνται στην Ισπανία (67 κιλά), τη Σλοβενία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία (73–101 κιλά).

Η κυπριακή επίδοση αναδεικνύει τη μεγαλύτερη αναντιστοιχία ανάμεσα σε παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων στην ΕΕ, υποδηλώνοντας προβλήματα στη διαχείριση των αποθεμάτων, στην επαναχρησιμοποίηση και στη διανομή των πλεονασμάτων.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική καθώς αφορά μια νησιωτική χώρα με περιορισμένους φυσικούς πόρους και αυξανόμενο κόστος ζωής, γεγονός που καθιστά τη σπατάλη τροφίμων περιβαλλοντικά και κοινωνικά αντιφατική.

Οριακή αύξηση στην Ευρώπη

Το 2023, κάθε κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης πέταξε κατά μέσο όρο 130 κιλά τροφίμων, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.

Συνολικά, τα κράτη μέλη της ΕΕ παρήγαγαν 58,2 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων τροφίμων, σημειώνοντας οριακή αύξηση 0,7% σε σχέση με το 2022.

Παρότι η μεταβολή θεωρείται μικρή, επιβεβαιώνει ότι η σπατάλη τροφίμων παραμένει σοβαρή περιβαλλοντική και κοινωνική πρόκληση για την Ευρώπη.

Περισσότερο από το μισό της συνολικής σπατάλης (53%) προέρχεται από τα νοικοκυριά, τα οποία αντιστοιχούν σε 69 κιλά απορριπτόμενων τροφίμων ανά άτομο.

Το υπόλοιπο 47% προέρχεται από τα ανώτερα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, με 19% από τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών (24 κιλά ανά κάτοικο), 11% από εστιατόρια και υπηρεσίες εστίασης (14 κιλά), 10% από την πρωτογενή παραγωγή (12 κιλά), και 8% από το λιανεμπόριο και τη διανομή (10 κιλά ανά κάτοικο).

Δυνητικά αίτια και προοπτικές πολιτικής

Η ανάλυση ανά στάδιο της αλυσίδας δείχνει ότι τα νοικοκυριά παραμένουν ο κύριος παράγοντας σπατάλης, παρά τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης.

Σημαντικό μερίδιο ευθύνης έχουν ωστόσο και οι βιομηχανικές και επαγγελματικές δραστηριότητες, με τη βιομηχανία τροφίμων και ποτών να ευθύνεται για περίπου 22 κιλά ανά άτομο, ενώ οι υπηρεσίες εστίασης προσθέτουν 13 κιλά.

Οι τομείς αυτοί προσφέρουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης μέσω καλύτερης διαχείρισης αποθεμάτων, βελτιστοποίησης παραγωγικών διαδικασιών, και ενίσχυσης των προγραμμάτων επαναδιάθεσης τροφίμων σε ευάλωτες ομάδες.

Ευρωπαϊκοί στόχοι

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει στόχο μείωσης της σπατάλης τροφίμων κατά 50% έως το 2030, στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας και της κυκλικής οικονομίας.

Ωστόσο, τα νεότερα στοιχεία δείχνουν ότι η επίτευξη του στόχου θα απαιτήσει συντονισμένη δράση σε όλα τα επίπεδα – από τους παραγωγούς και τους εμπόρους, έως τα ίδια τα νοικοκυριά.

Του Λοΐζου Ττοφαλλή