«Σταματώντας το κάπνισμα, νικάμε τον καρκίνο»

03 Φεβρουαρίου 2023, 13:41

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου καθιερώθηκε στις 4 Φεβρουαρίου και είναι μια πρωτοβουλία που έχει ως στόχο να σώσει εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο, προωθώντας την ευαισθητοποίηση του κοινού και την παροχή προοδευτικής εκπαίδευσης σχετικά με την ασθένεια, ενώ παράλληλα καλεί τις κυβερνήσεις και την κοινωνία σε όλο τον κόσμο να αναλάβουν δράση.

Κάθε χρόνο, εκατοντάδες δράσεις λαμβάνουν μέρος ανά το παγκόσμιο, συγκεντρώνοντας κοινότητες, οργανισμούς και άτομα, λειτουργώντας ως μια ισχυρή υπενθύμιση ότι όλοι έχουμε να διαδραματίσουμε ένα ρόλο στη μείωση των παγκόσμιων επιπτώσεων του καρκίνου.

Ο καρκίνος παραμένει μια σοβαρή απειλή που επηρεάζει τη ζωή των Ευρωπαίων πολιτών. Σήμερα, η Ευρώπη συγκεντρώνει το ένα δέκατο του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά και το ένα τέταρτο των περιστατικών καρκίνου παγκοσμίως. Αυτό είναι γεγονός που επηρεάζει σοβαρά όχι μόνο τη ζωή των πασχόντων, αλλά και τις οικογένειές τους, και ασκεί μεγάλη πίεση στα υγειονομικά και κοινωνικά συστήματα και τις οικονομίες των κρατών-μελών.

Η χρήση καπνού εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί, με το 27% όλων των καρκίνων να αποδίδεται στη χρήση καπνού. Υπάρχουν πάνω από 60 καρκινογόνες ουσίες στον καπνό του τσιγάρου που οδηγούν στην ανάπτυξη καρκίνου στον πνεύμονα και σε τουλάχιστον 16 άλλα μέρη του ανθρώπινου σώματος.

Δυστυχώς, επικρατεί η εσφαλμένη αντίληψη ότι η άτμιση είναι λιγότερο επικίνδυνη από την καύση. Ωστόσο, τα προϊόντα ατμίσματος είναι επίσης βλαβερά για την υγεία, αφού περιέχουν υψηλά ποσοστά νικοτίνης, και η χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική δόση, ειδικότερα εάν συνδυάζονται και με παράλληλη χρήση συμβατικού τσιγάρου. Έφηβοι οι οποίοι καπνίζουν ή ατμίζουν, βρέθηκαν να έχουν αυξημένα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, ενώ δυσκολεύονται στη διαχείριση των συναισθημάτων τους (θυμός, ένταση). Τέτοια προϊόντα ατμίσματος, όπως τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, περιέχουν πολλές χημικές ουσίες και η εισπνοή τους στους πνεύμονες δεν είναι ασφαλής.

Ταυτόχρονα, εσφαλμένη είναι και η εντύπωση ότι η χρήση ναργιλέ είναι λιγότερο βλαβερή από το συμβατικό τσιγάρο. Ο καπνός που χρησιμοποιείται σε προϊόντα όπως ο ναργιλές δεν είναι λιγότερο τοξικός από εκείνον του τσιγάρου και το νερό στο εσωτερικό του δεν φιλτράρει τα τοξικά συστατικά του. Ο καπνός του ναργιλέ περιέχει υψηλά επίπεδα τοξικών ουσιών, όπως πίσσα, μονοξείδιο του άνθρακα, βαρέα μέταλλα και καρκινογόνα χημικά. Ο καπνός του ναργιλέ στους μη-καπνιστές ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το παθητικό κάπνισμα από συμβατικά τσιγάρα.

Προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής πολιτικής

Η επίτευξη μιας Ευρώπης απαλλαγμένης από το κάπνισμα αποτελεί μια από τις κύριες προτεραιότητες του σχεδίου «Η Ευρώπη νικά τον καρκίνο», όπως περιγράφεται στον πυλώνα «Σώζοντας ζωές μέσω της βιώσιμης πρόληψης του καρκίνου».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αποφασισμένη να προωθήσει και να υποστηρίξει δράσεις για την επίτευξη μιας «γενιάς χωρίς καπνό», όπου λιγότερο από το 5% του πληθυσμού θα κάνει χρήση καπνού έως το 2040. Παράλληλα, στοχεύει στο να μειώσει την επιβάρυνση από ασθένειες που προκαλούνται από τον καπνό, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αυστηρής εφαρμογής/αναθεώρησης της νομοθεσίας της Ε.Ε για τον έλεγχο του καπνού και της προσαρμογής της στις νέες εξελίξεις και τάσεις της αγοράς.

Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών για το κάπνισμα

Σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «Περιβάλλον χωρίς καπνό και η πρώτη Ευρωπαϊκή γενιά χωρίς καπνό μέχρι το 2030», ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου 2023, δίνοντας τη δυνατότητα στους πολίτες να συμμετάσχουν στη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής.

Η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), σε συνεργασία με περισσότερες από 20 άλλες πανευρωπαϊκές οργανώσεις, συμμετέχει ως συντονιστής της πρωτοβουλίας συλλογής υπογραφών στην Κύπρο. Η ΑΑΕΚ ζητά ένα καλύτερο επίπεδο υγείας και ένα καλύτερο περιβάλλον απαλλαγμένο από τους κινδύνους από τη χρήση καπνού. Ο στόχος είναι η συλλογή ενός εκατομμυρίου υπογραφών εντός ενός χρόνου (Ιανουάριο 2023-Ιανουάριο 2024). Για την Κύπρο, ο στόχος είναι η συλλογή 4230 υπογραφών. Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία, καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανταποκριθεί και να αναλάβει δράση, προτείνοντας νομοθεσία για την εξάρτηση από τον καπνό, να δράσει κατά των σχετικών περιβαλλοντικών κινδύνων και κατά του καπνίσματος.